Fysica: Thema 2 Begrippen

Stroomsterkte (I)

De hoeveelheid lading die per tijdseenheid door de doorsnede van een geleider stroomt,uitgedrukt in ampère.

Spanning(U)

Het potentiaalverschil tussen twee punten in een elektrisch veld,uitgedrukt in volt.

Weerstand (R)

De verhouding van de spanning tot de stroomsterkte, uitgedrukt in

ohm.

Wet van ohm

Het rechtevenredig verband tussen de spanning over een weerstand en de stroom doorheen deze weerstand. De elektrische weerstand van een ohmse weerstand is constant. -Formule: R : U/I

Elektrische geleidbaarheid

een grootheid die aangeeft hoe goed een voorwerp of vloeistof elektrische stroom geleidt bij een bepaalde vaste bronspanning. Een voorwerp of vloeistof met een grote geleidbaarheid heeft een kleine weerstand, het verband is omgekeerd evenredig.

Formule: G= I/U

Wet van Pouillet

De elektrische weerstand van een weerstandsdraad (vaste geleider) is recht evenredig met de lengte van deze draad en omgekeerd evenredig met de doorsnede van deze draad. De evenredigheidsconstante hangt enkel af van het materiaal (bij een bepaalde temperatuur) en dat noemt men de resistiviteit of soortelijke weerstand. R= p*l/A

Resistiviteit of soortelijke weerstand (p)

De evenredigheidsconstante in de wet van Pouillet, uitgedrukt in ohm.meter. De waarde van deze constante hangt af van het soort materiaal (en de temperatuur) en is gelijk aan de weerstand van dit materiaal bij een draadoppervlak van 1 vierkante meter en een lengte van 1 meter.

(regelbare) spanningsbron

Een spanningsbron levert de elektrische energie om ladingen te verplaatsen en dus om een stroom te laten lopen. Bij een constante gelijkspanningsbron is er een constant potentiaalverschil tussen beide polen (bv. batterij van 1,5 volt), bij een regelbare gelijkspanningsbron kan dit potentiaalverschil verschillende waarden aannemen (bv. tussen 0 en 24 volt)

(regelbare) weerstand

Een schakelelement dat de stroomsterkte beperkt. Een ohmseweerstand voldoet altijd aan de wet van Ohm en heeft dus een bepaalde vaste waarde. Bij een regelbare weerstand kan deze vaste waarde aangepast worden naar keuze. Niet-ohmse weerstanden hebben een verschillende weerstandswaarde die afhangt van de aangelegde spanning, de temperatuur of de lichtintensiteit en kunnen bijgevolg als sensor gebruikt worden.

Niet -ohmse weerstand

Een weerstand die niet constant is, waardoor de verhouding van de spanning op de stroomsterkte geen rechtevenredig verband is.

serieschakeling

Bij een serieschakeling van twee schakelelementen (bv.weerstanden) is de uitgang van het eerste element verbonden met de ingang van het tweede element. Een ampère-meter staat steeds in serie geschakeld met het schakelelement waarvan je wilt meten hoeveel stroom er door gaat. Door weerstanden in serie gaat steeds dezelfde stroomsterkte.

parallelschakeling

Bij een parallelschakeling van twee schakelelementen (bv.weerstanden) is de ingang van het eerste element verbonden met de ingang van het tweede element en de uitgang van eerste element isverbonden met de uitgang van het tweede element. Een volt-meter staat steeds in parallel geschakeld met het schakelelement waarover je de spanning wilt meten. Over weerstanden in parallel staat steeds dezelfde spanning.

gemengde schakeling 

De samenstelling van serie- en parallelschakelingen van weerstanden. Deze schakeling kan vervangen worden door een vervang- of substitutieschakeling.

vervangweerstand of vervangingsweerstand of substitutieweerstand

De weerstand waarmee we de schakeling vervangen zodanig dat voor eenzelfde spanning, een identieke stroomsterkte doorgelaten wordt.

rendement

De verhouding tussen de hoeveelheid geleverde nuttige energie en de totale verbruikte energie.