begrippen vroege middeleeuwen

arianisme

Stroming binnen het christendom. …. christenen geloven niet in de heilige drie-eenheid, ze denken dat de vader (god), boven de zoom (jezus) staat, en dat onder de zoon pas de heilige geest komt. Veel Gothen bekeerden zich tot het christendom.

benificium

Heeft te maken met een feodum. Dat is een begrip uit het oud Romeinse recht voor een stuk grond dat door de eigenaar (de leenheer) aan een ander in bruikleen (de leenman) wordt gegeven. In juridische zin gaf de eigenaar eigendomsrechten uit. Ging het om uitgiften van bezitsrecht, dat werd er gesproken van een ……. Kreeg men de volledige rechten en werd hun positie hetzelfde als die van de uitlener, noemde men dan allodium.

capitularia

Brieven die onder andere Karel de Grote door zijn hele rijk stuurde om iedereen op de hoogte te houden van nieuwe mededelingen en wetten.

codex justinianus

Onderdeel van de verzameling wetboeken uitgegeven door Justinianus: de corpus luris civilis. Het is een herziening van het romeins recht. Dit zijn alle wetten verzameld en geordend.

foederati

Niet Romeinse stammen die in de grensgebieden van het Romeinse rijk mochten wonen in ruil voor belasting en mannen om te vechten.

giftcultuur

In de ….. bij de Germanen ging het erom elkaar te helpen door dingen te geven, maar altijd met de verwachting dat je op een dag iets terug zou krijgen. Het was een manier om samen sterk te blijven.

hadith

het woord van Mohammed, de leefregels van de islam.

hofmeier

Het hoofd van de hofhouding van een Frankische vorst. De hofmeier had het gezag over het hofpersoneel, adviseerde de koningen, had een vinger in de pap bij de benoemingen van graven en hertogen en kreeg uiteindelijk zelfs zeggenschap de het koninklijke ruiterij. Hofmeiers begonnen zo in bepaalde gebieden te fungeren als de algeheel plaatsvervanger van de koning en vormden zelfs hun eigen dynastieën.

Islam

Monotheïstische godsdienst. Geloven in Allah. Leven volgens de Soenna. Hun heilige boek is de Koran en hun leefregels staan in de Hadith.

Jihad

Een streven, de grote Jihad is de innerlijke strijd met jezelf. De kleine Jihad is de strijd in het verdedigen van de geloof.

Koran

Het woord van God via Mohammed.

Missionaris

Iemand die mensen tot het christelijke geloof gaat proberen te bekeren door bijvoorbeeld preken of heilige bomen omhakken.

Moslim

Iemand die zich overgeeft. Iemand die geloofd in Allah en volgens de Islamitische leefregels leeft.

nestorianisme

Doctrine uit het oosters christendom. Het stelt dat christus bestaat als 2 personen: de man Jezus en de heilige Zoon van God.

pelagianisme

Een door de Britse monnik Pelagius in gang gezette stroming binnen het christendom die de menselijke vrije wil benadrukte. Niet Gods genade, maar de menselijke wil was doorslaggevend voor de verlossing. Het was Gods genade dat de mens een vrije wil ter beschikking stond.

peregrinatio

op pelgrimstocht gaan.

polytheïsme

Het geloven in meerdere goden.

Renovatio Imperii Romanorum

Een formule die als doel had het romeinse rijk te herstellen en nieuw leven in te blazen. De Karolingische renaissance is hier een voorbeeld van.

sharia

De heilige wet, wanneer je leeft volgens de Koran en de Hadith dan leef je volgens de Sharia.

Soenna

Hoe je de islam moet belijden.

syncretisme

Godsdiensten die naar elkaar toegroeien en een beetje vermengen.

tetrarchie

Een opdeling in vier machtsblokken. Diocletianus deelde bijvoorbeeld het romeinse rijk op in een tetrarchie. Met 2 caesars en 2 augustus, voor zowel het oosten als het westen 1 caesar er 1 augustus.

weergeld

Het bedrag dat iemand volgens het gewoonterecht van de Germanen waard is. Een soort boete.

zendgraven

Graven die langs alle leenmannen reisden om te controleren of het allemaal wel goed ging en ze deden wat hun leenheer zei.