Duitse Literatuurgeschiedenis

Flashcards over de Duitse literatuurgeschiedenis met nadruk op belangrijke perioden, kenmerken en werken.

Wat is de tijdsperiode van das Mittelalter (de Middeleeuwen)?

500-1500

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de vroege Middeleeuwen in de Duitse literatuur?

Literatuur werd voornamelijk mondeling overgeleverd, geestelijken waren de enige schrijvers, teksten in Latijn, vertalingen naar de volkstaal en de eerste Oudhoogduitse teksten.

Welke literatuurstroming ontstond in de Hoge Middeleeuwen?

Hoofse literatuur, met ridderlijke waarden zoals moed, trouw en liefde, geschreven in het Middelhoogduits.

Wat is kenmerkend voor de late Middeleeuwen?

• De burgerij kreeg meer invloed

• Groei van steden en handel

• Literatuur wordt realistischer, satirische volksverhalen en mystieke teksten

Wat zijn algemene kenmerken van de Middeleeuwen?

• De kerk is belangrijk

• Aardse leven minder belangrijk dan leven na de dood in de hemel

• Reformatie en wetenschap in literatuur

Wat zijn voorbeelden van literatuur uit de Middeleeuwen?

• Parzival - Wolfram von Eschenbach

• Tristan - Gottfried von Strassbur

• Erec - Hartmann von Aue

Welke begrippen zijn relevant voor de Middeleeuwen?

• Ridderepos (=ridderroman; avonturen van een ridder worden bezongen)

• Handschriftcultuur (teksten worden met de hand overgenomen in kloosters)

• Höfische epik (ridderromans),

• Didactische literatuur (lessen en wijsheden verwerkt in de literatuur)

• Kruistochtliteratuur (poëzie en verhalen over kruistochten)

• Orale traditie (mondelinge overlevering van literatuur

Wat is de tijdsperiode van die Aufklärung (de verlichting)?

1685-1815

Wat is de nadruk van die Aufklärung (de Verlichting)?

Kennis, rede en verstand, met meer focus op wetenschap en onderzoek dan op religie. Dit leidde tot stromingen zoals rationalisme, empirisme en optimisme —> positiever mensbeeld, meer tolerantie in opvoeding & geloof en emancipatie van onderdrukte groepen

Wat zijn voorbeelden van literatuur uit die Aufklärung (de verlichting)?

• 'Kritik der reinen Vernunft' door Immanuel Kant.

• ‘Kirtik der praktischen Vernunft’ door Immanuel Kant

• Kritik der Urteilskraft door Immanuel Kant

Welke begrippen zijn relevant voor die Aufklärung (de verlichting)?

Fabel, sonett, briefroman, carpe diem, parabel, drama

Wat is de tijdsperiode van de Sturm und Drang periode?

1767 - 1785

Wat stond centraal in de Sturm und Drang periode?

Nadruk op emotie, passie, individuele vrijheid en natuur

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van de Sturm und Drang-periode?

• Idealisatie van de middeleeuwen, natuur en het eenvoudige leven

• God wordt als kracht gezien

• Geen vaste regels in literatuur, ballade wordt populair

• Originaliteit in literatuur

• Benadrukking van emoties

Wat zijn voorbeelden van boeken uit de Sturm und Drang periode?

• 'Götz von Berlichingen' - Johann Wolfgang von Goethe.

• Die Räber - Friedrich Schiller

• Volkslieder - Johann Gottfried Herder

Welke begrippen zijn kenmerkend voor de Sturm und Drang periode?

• Genie (het idee dat een individu een aangeboren talent heeft dat vrij en spontaan moet worden geuit)

• Emotie (gevoel en passie staan centraal)

• Individualisme (nadruk op het vrije individu)

• Natuurverheerlijking (natuur wordt als spiegel van de menselijke ziel en symbool van vrijheid gezien)

• Verzet tegen sociale en politieke structuren

Wat is de tijdsperiode van de Trümmerliteratur?

1945 - 1967

Wat is Trümmerliteratur?

Literatuur die de fysieke en psychische verwoesting in Duitsland na de Tweede Wereldoorlog beschrijft met een sobere en directe schrijfstijl (wordt ook Kahlschlagliteratur genoemd.

Wat zijn voorbeelden van boeken uit de Trümmerliteratur?

• Draußen vor der Tür' - Wolfgang Borchert.

• Wanderer, kommst du nach Spa - Heinrich Böll

• Inventur - Günter Eich

Wat is de tijdsperiode van de Nachkriegsliteratur?

1945 - 1960

Wat stond centraal in de Nachkriegsliteratur?

Directe gevolgen van de oorlog, schuldverwerking, Koude oorlog & maatschappelijke veranderingen (in O & W-Duitsland). In de literatuur werd het naziverleden onderzocht en de materialistische maatschappij bekritiseerd.

Wat zijn voorbeelden van boeken uit de Nachkriegsliteratur?

• Die Blechtrommel - Günter Grass

• Deutschstunde - Siegfried Lenz

• Das dreißigste Jahr - Ingeborg Bachmann

Welke begrippen zijn relevant voor de Nachkriegsliteratur?

• Engagierte Literatur (politiek en maatschappelijk betrokken literatuur)

• Jahr des Protests (protesten door jongeren tegen autoriteit en oud-nazi’'s)

• 1945 und 1949 als wichtige Jahre (einde oorlog in 1945 en opsplitsing van DE in O en W.

Wat is de tijdsperiode van de Jahrhundertwende'?

1890 - 1910

Wat gebeurde er in de Jahrhundertwende?

Snelle industrialisatie, wetenschappelijke vooruitgang en sociale veranderingen. Ontwikkeling van psychoanalyse, kritiek op traditionele waarden en concept van de Übermensch.

Wat is kenmerkend voor de Jahrhundertwende?

• Naturalisme na realisme met antihelden beïnvloed door erfelijkheid en afkomst

• Symbolisme met veel beeldspraak en subjectiviteit

• Afstand van realisme en naturalisme

Wat zijn voorbeelden van boeken uit de Jahrhundertwende?

• Buddenbrooks - Thomas Mann

• Leutnant Gustl - Arthur Schnitzler

• Ein Brief - Hugo von Hofmannsthal

Welke begrippen zijn relevant voor de Jahrhundertwende?

Naturalisme, symbolism & fin de siècle (gevoel van einde)

Wat is de tijdsperiode van die Romantik?

1790 - 1850

Wat zijn belangrijke gebeurtenissen in die Romantik?

• Ontstond als reactie op de verlichting.

• Gevoelens en fantasie stonden centraal.

• Franse Revolutie (1789-1799), Napeolontische oorlogen (1803-1815) & opkomst van nationale trots

Wat zijn kenmerken van die Romantik?

• Verlangen naar het verleden

• Interesse in het mysterieuze

• Kritiek op industrialisatie

• Belangstelling voor volksverhalen

Wat zijn voorbeelden van boeken uit die Romantik?

• Frankenstein - Mary Shelley

• Notre-Dame de Paris - Victor Hugo

• The Raven - Edgar Allan Poe

Wat gebeurde er in Die Literatur nach 2000 (de literatuur na 2000)?

Verwerking en reflectie na Duitse hereniging. Invloed van globalisering, migratie en sociale ongelijkheid in literatuur & politiek.

Wat zijn kenmerken voor Die Literatur nach 2000?

• Diversiteit in perspectieven

• Nieuwe verteltechnieken & digitale literatuur

Wat zijn voorbeelden van boeken uit Die Literatur nach 2000?

• Herkunft - Saša Stanišić

• Heimsuchung - Jenny Erpenbeck

• Atemschaukel - Herta Müller

Welke begrippen zijn kenmerkend voor Die Literatur nach 2000?

Erinnerung und Trauma, Migratenliteratur, identitätsliteratur

Wat is de tijdsperiode van het Expressionismus?

1905 - 1925 (vroege fase: 1905-1914, late fase: 1914-1925)

Wat is de geschiedenis & wat zijn de belangrijkste gebeurtenissen uit het expressionismus?

Ontstond als reactie op de snelle veranderingen door verstedelijking, industrialisatie en technologische vooruitgang.Verzet tegen oude tradities en maatschappelijke veranderingen door jongeren. Invloed van WOI op literatuur. In 1918 ontstond de vrouwenrechtenbeweging.

Wat zijn kenmerken voor het expressionismus?

• Uitdrukken van gedachten en gevoelens

• Individu en innerlijke beleving staan centraal

• Kunst als middel tot verandering in de maatschappij

Wat zijn voorbeelden van boeken uit het expressionismus?

• Weltflucht - Else Lasker-Schüler

• Die Ermordung einer Butterblume - Alfred Döblin

• Geschehn - August Stramm

Welke begrippen zijn van belang voor het expressionismus?

• Avant-garde

• Simultantentechnik (meerdere gebeurtenissen tegelijk beschrijven om chaos te tonen)

• Metapher-überlauf (overmatig gebruik van metaforen om emoties te versterken)

Wat is de tijdsperiode van de Neue Sachlichkeit (nieuwe zakelijkheid)

1918 - 1933

Wat is de geschiedenis & zijn de belangrijkste gebeurtenissen in de Neue Sachlichkeit?

• Veel economische- en sociale onrust na WOI.

• Oprichting Weimarrepubliek

• Crisisjaren (1919-1923) brachten inflatie en armoede

• Stabilisatie van economie in 1924

• Opkomst van Hitler en verbod op literatuur van Nieuwe Zakelijkheid in 1933

Wat zijn kenmerken voor de Neue Sachlichkeit?

• Sobere, realistische en objectieve weergave van de werkelijkheid

• Weinig emotie

• Focus op sociale, politieke & economische onderwerpen

• Literatuur voor iedereen toegankelijk: eenvoudige taal & korte zinnen

Wat zijn voorbeelden van boeken uit de Neue Sachlichkeit?

• Im Westen nichts Neues - Erich Maria Remarque

• Berlin Alexanderplatz - Alfred Döblin

• Kleiner Mann, was nun? - Hans Fallade

Welke begrippen zijn van belang voor de Neue Sachlichkeit?

Nüchternheit, Gebrauchsliteratur, Desillusionierung

Wat is de tijdsperiode van het Drittes Reich (derde rijk)?

1933 - 1945

Wat is de geschiedenis & zijn belangrijke gebeurtenissen uit het Drittes Reich?

• Hitler kwam in 1933 aan de macht en maakte DE een totalitaire staat

• Rijksdagbrand om politieke tegenstanders uit te schakelen

• WOII begon in 1939 met de inval in Polen

• Vervolging van joden, politieke tegenstanders en minderheden

Wat zijn kenmerken voor het Drittes Reich?

• Propaganda om nazi-ideologie te verspreiden

• Verheerlijking van het Germaanse ras

• Training van jongeren voor het leger

• Strenge censuur en verbod op kritische literatuur

Wat zijn voorbeelden van boeken uit het Drittes Reich?

• Das siebte Kreuz - Anna Seghers

• Der Fremde - Albert Camus

• Die Geschwister Oppermann - Lion Feuchtwanger

Welke begrippen zijn kenmerkend voor het Drittes Reich?

• Entartete kunst (kunst die als anti-duits werd beschouwd)

• blut-und bodenliteratur (idealisatie van plattelandsleven in literatuur)

• innere emigration (verzet en terugtrekking in literatuur)