filipino (buhay ni jose rizal, kaligirang pangkasaysayan ng el fili, karakter ng el fili)

RA 1425 Rizal Law

binangit dito na kailangan pag-aralan ng lahat ng paaralan ang buhay ni rizal, binangit rin dito ang dalawang pamantayan para sa pagpili ng pambansang bayani

malaking impluwensya sa pagpukaw sa mga pilipino, mapayapa na paraan ito nakamit

dalawang pamantayan upang malaman kung sino ang pambansang bayani

mata

anong uri na doctor si jose rizal

john 20:11

saan galing ang title ng noli

touch me not

direct english translation ng noli me tangere

wag mo akong salingin

tagalog translation ng noli me tangere

Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda

Buong pangalan ni Rizal

hunyo 19, 1861

kaarawan ni rizal

13

ilang magkapatid sila rizal

7

ika anong bilang si rizal sa kanyang mga kapatid

pascual poblete

translator ng noli

jacob bagobo

translator ng el fili

the social cancer

english title ng noli

canser sa mata na kapag hinawakan ay mas lumala

saan binase ang title na "canser ng lipunan" ang noli?

disyembre 30, 1896

Kailan namatay si Rizal

Consummatum est

huling salita ni rizal bago namatay

bagumbayan

Saan binaril si Rizal

ghent, belgium

saan natapos ni rizal ang noli at pinaglimbag ito

maximo viola

tumulong ni rizal para mailimbag ang noli

para sa pilipinas

para kanino isinulat ni rizal ang noli

paghari ng kasakiman

tagalog title of el fili

berlin, germany

saan natapos ni rizal ang pagsulat ng el fili at ipinaglimbag

valentin ventura

tumulong ni rizal sa paglimbag ng el fili

para sa tatlong paring martir

para kanino isinulat ni rizal ang el fili

gomburza

tatlong paring martyr

gomez, burgos, zamora

gomburza

ipaggamot ang nanay niya sa sakit sa mata, alamin ang pagtangap ng mga pilipino sa noli, makipag-usap ni leonora rivera

bakit bumalik si rizal sa pilipinas pagtapos masulat ang noli (1887)

kapos sa pera, nalaman na ikakasal na si Leonora sa iba, pag-uusi ng mga espanyol sa kanyang pamilya

mga suliranin na hinaharap ni rizal noong isinulat niya ang el fili

mga aral na ipinagaral sa kasaysayan ay maaring gamitin solusyon sa kasalukuyan

bakit mahalaga malaman ang ating kasaysayan

dadag impormasyon, mas malalim ang pagintindi sa pinagdaraan ng akda, konteksto ng akda

bakit mahalaga malaman ang pangkalirigang pangkasaysayan

taksil

ibig sabihin ng filibustero

filibustero

taong kritoiko, taksil, lumaba no tumuligsa sa mga prayle at simbahang katolika at sa mga pamamalakad ng pamahalaan.

marso 1887

matagumpay na lumabas ang noli

agosto 1887

muli niyang nakasama ang kanyang pamilya ay

pebreri 1888

napahinuhod siya sa payo ng gobernador-heneral at tumalist ang bansa upang upang kaaiwas siya at ang kanyang pamilyaka

1890

sinimulan ang pagkatha ng eli fili sa london

marso 29, 1891

nakahanap ng murang palombangan sa ghent, belgium

setyembre 1891

tinulungan ni Valentin ventura si rizal para maimprenta ang el fili

politikal aspeto ng bansa

ano ang itinalakay ng el fili

nahuli ng gwardya sibil ang nobela at sunugin

bakit maliit lang na bilang ng kopya ng eli fili ang naiparating sa mga pilipino?

pebrero 1872

kailan binitay ang tatlong martir na pari

simoun

isang napakayamang mag-aalahas at kaibigang matalik ng kapitan heneral. makapangyarihan siya kaya't iginagalang at pinangingilagan ng mga indio at maging ng mga prayle man. nais niyang udyukan ang damdamin ng mga makabayang pilipino sa palihim at tahimik niyang paghahasik ng rebolusyon

gobernador heneral

Ang kumakatawan sa hari ng Espanya na mayroong malawak na kapangyarihan. sumisimbolo sa mainis na intensyon sa mga espanyol sa mga pilipino

padre florentino

isang mabuti at kagalang galang na paring pilipino. siya ang kumupkop sa pamangking si isagani nang maulila ito sa magulang

padre salvi

Sumisimbolo sa mga paring may tinagaong lihim at ginagamit ang kapagyarihan para sa kannilang sariling kapakanan. siya ay isang Pransiskano na minamahal si Maria Clara.

padre irene

Ang kaanib ng mga kabataan sa pagtatatag ng Akademya ng Wikang Kastila.
isang paring kanonigo na minamaliit at di gaanong iginagalang si padre camorra

padre camorra

isang batang parang pransiskao na mahilig makipagtungayaw kay ben zayb kung ano-anong mga bagay na maibigan. kura ng tiani. walang galang sa kababaihan

padre million

isang paring dominiko na propesor sa pisika at kemika. pinakamahusay na guro

kabesang tales

ang naghahangad ng karapatan sa pagmamay-ari ng lupang sinasaka na inaangkin ng mga prayle

padre sibyla

matikas at matalinong paring dominiko. pagpasa ng panukala upang makapag-aral at matuto ng wikang kastila ang mga mag-aaral

padre fernandez

isang paring dominikano na bukas ang isip sa pagbabago lalo na sa edukasyon ng mga mag-aaral

tata selo

sinisimbolo ang mga tao na hindi gusto ng karahasan. ama ni kabesang tales at tagapagpayo sa kanya

basilio

ang mag-aaral (ipinagaral ni kapitan tiago) ng medisina at kasintahan ni Juli. sinisimbolo ang mga pilipino na napilitang maghiganti kahit mabuti ang kanilang pamumuhay

isagani

pamangkin ni Padre Florentino at kasintahan ni Paulita Gomez. Pinagkatiwalaan ni Simoun sa kanyang mga plano ngunit siya'y binigo nito dahil sa pag-ibig niya kay Paulita. Sumuporta siya na magkaroon ng akademya ang wikang kastila.

makaraig

isang mayamang mag-aaral ng abogasya. Pinuno siya ng isang kapisanang humihiling na magbukas ng isang akademya para sa Wikang Kastila. Binigyan niya ng kabayo si Padre Irene.

Placido Penitente

sinisimbolo na parang parte ni rizal, ginagamit ang kanyang kaalaman upang para sa kabutihan ng bayan. tahimik siya pero gusto ang kapayapaan

juanito pelaez

sinisimbolo ang mga taong tamad at mandaraya lang tuwing klase. isang mayamang mag-aaral na tamad at lakwatseri. laging inabuso si placido. manligaw ni paulita gomez.

sandoval

tunay na espanyol na mahilig makipagdebate kahit anong palksa. nais niyanh mailabas ang katototohanan sa isang usapin

tadeo

siya ay mag -aaral na lubhang tamad at laging nagsasakit-sakitan tuwing makikita ng propesor. hangad niyang laging walang pasok sa paaralan upang makapaglakwatsa. siya ay may kahambugan. walang ambisyon sa buhay. at malaswang magsalita.

don tiburcio

sinisimbolo ang taas na position pero walang maitulong sa bayan. Isang pilay at bungal na Kastilang napadpad sa Pilipinas sa paghahanap ng magandang kapalaran; napangasawa ni Donya Victorina.

kapitan tiago

Ang ama-amahan ni Maria Clara na umampon kay Basilio. mayaman pero walang ginawa para sa bayan

ben zayb

ang mamahayag na malayang mag-isip, at minsam at kakatwa ang paksang nais niyang isulat magkaroon lamang ng ilalathala. mababa ang pagtingin niya kay padre camorra

maria clara

tanging babaeng inibig ni simoun. sinisimbolo si leonora rivera. hinasa ni padre salvi

juli

pinakamagandang babae ng tiani at anak ni kabesang tales at kasintahan ni basilio

paulita gomez

Kasintahan ni Isagani ngunit nagpakasal kay Juanito Pelaez dahil mas pinili niya ang mas mayaman

donya victorina

mapagpanggap na isang Europea ngunit isa namang Pilipina; tiyahin ni Paulita; asawa ni don tiburcio

pepay

isang kaakit akit na mananayaw

hermana bali

Naghimok kay Juli upang humingi ng tulong kay Padre Camorra

kapitana tika

asawa ni kapitan basilio at ina ni sinang

sinang

matalik na kaibigan ni maria clara. mabiro at masayahin

kabesang andang

ina ni placido penitente. kahit balo na., ipinag-aral parin ang anak niya

orenda

Masipag at mayamang mag-aalahas sa Sta. Cruz.

tinay

dalagitang nakalaro ni Isagani ng sungka

sensia

maganda, masiglang dalaga, at palabiro. pangunahing anak

tia tentay

tiyahin nina sensia at kanyang mga magkakapatid

paghahari ng kasakiman

el filbusterismo

pilibustero

salita na saan galing ang el filibusterismo na nangagahulugang traydor o saksi

bapor tabo

ano ang sinisimbolo ng pamahalaan sa nobela

diskriminasyon sa uri at antas ng tao

dalawang palapag sa barko

dona geronima

sumisimbolo sa pagnanais ni padre salve kay maria clara, na kahit banalbanalan ngunit may karahasan at pagtingin sa mga babae

Poncio Pilato

sumisimbolo sa paghuhugas ng kamay

kabesang tales at tata selo

mga taong pinatay ni tano

ipagpakita ang kahalagahan ng edukasyon

sumisimbolo sa pagsama ni simoun si placido penitente sa paggawa ng pulbura

malubhang sakit

dahilan kung bakit namatay si maria clara

banalbanalan ngunit madumi ang budhi

puting pintura ngunit kinakalawang

kumakalat ng kasamaan

itim na usok

puro salita walang gawa

maingay ang bapor tabo

walang pag-uunlad dahil sa pamumuno nila

mabagal ang bapor tabo

kasaysayan ng pilipinas. ang espanyol ang tulisan

alamat ng malapad na bato

milagro ni san nicolas

Ito ang alamat patungkol sa isang mangingisdang Tsino na nagdasal sa isang santo upang iligtas ito mula sa pag-atake ng buwaya. sumisimbolo sa pananampalataya at korupsyon ng mga kastila

buwaya

simbolo sa milargo ni san nicholas na kasila pag-uugat ng korupsyon

baril

bakit nakulong si kabesang tales

academya ng wikang kastila, kalayaan, at uunlad ang bayan

tatlong pangunahing gusto ng mga mag-aaral

mautang

kalupitan ng pilipino sa kapwa pilipino