aardrijkskunde, Brazilië

toetsweek 3

geografisch beeld

een beeld van een gebied op basis van controleerbare info over de ligging van het gebied, de ruimtelijke kenmerken ervan en de samenhang daartussen

mental map

het ruimtelijk beeld dat iemand van een bepaald gebied in zijn geheugen heeft opgeslagen

perceptie

de manier waarop je iets waarneemt, ervaart en beoordeelt

stereotiepe beeld

een algemene karakterisering van een gebied of van een groep mensen die niet met de werkelijkheid overeenkomt

biodiversiteit

de rijkdom aan planten en diersoorten

caatinga

het gebied en de vegetatie (doornige struiken) in het noordoosten van Brazilië, waar een steppeklimaat heerst

cerrado

het gebied en de vegetatie (bomen en struiken) in het centrale westen van Brazilië waar het savanneklimaat heerst

mangrove

mangrovebossen bestaan uit bomen met lange wortels boven het water, ze komen voor in de tropen en subtropen in vlakke en modderige kunstgebieden.

savanne

vegetatietype in subtropische klimaten gekenmerkt door grassen en verspreid voorkomende bomengroei

selva

benaming voor het tropisch regenwoud in Zuid-Amerika, het Amazonewoud

tropisch regenwoud

vegetatietype in het tropisch klimaat met een hoge soortenrijkdom en een dichte, weelderige begroeiing

ecologische draagkracht

het vermogen van een ecosysteem om mensen, dieren en planten blijvend te kunnen voorzien in hun levensbehoeften

erts

delfstof waaruit metalen en/of mineralen gewonnen kan worden

ertsvorming

processen waar onder natuurlijke omstandigheden ertsen gevormd worden: dit kan gebeuren bij het stollen van magma, bij metamorfose van gesteende of het ontstaan van sedimentair gesteente

fossiele energiebronnen

brandstoffen die lang geleden ontstaan zijn uit resten van planten en minuscule diertjes

landgrabbing

buitenlandse en binnenlandse bedrijven kopen in een land enorme stukken land op om er grootschalige landbouwbedrijven te beginnen

landroof

zelfde als landgrabbing

mijnbouw

de winning van delfstoffen uit de bodem

ontbossing

verwijderen van bos, waarna de vrijgekomen grond voor onbepaalde tijd voor andere doeleinden, meestal landbouw, wordt gebuikt

gini-coëfficiënt

maat voor de inkomensongelijkheid in een gebied, waarbij 0 overeenkomt met volledige inkomensgelijkheid en 1 met maximale inkomensongelijkheid

good governance

een transparante manier van besturen, waarbij de bevolking een middelen beschikt om het regeringsbeleid te controleren en te beoordelen

handelsbalans

een overzicht van de waarde van de in- en uitvoer van goederen in een land

import- en exportpakket

de samenstelling van de ingevoerde en uitgevoerde producten

informele sector

ongeregistreerde economische activiteiten

politieke polarisatie

het groeien van de tegenstellingen tussen verschillende politieke stromingen

etniciteit

groep met gedeelde cultuur, identiteit en/of afkomst

favela

Braziliaanse benaming voor zelfbouwwijk

gated communites

ommuurde en dikwijls bewaakte woongemeenschappen

grootgrondbezitters

in Brazilië een relatief kleine maar machtige groep boeren die verreweg de meeste landbouwgrond bezitten

lorenzcurve

een grafiek die de inkomensongelijkheid in een land laat zien

ommuurde woonwijk

zelfde als gated communities

racisme

ongelijke behandeling op basis van afkomst, nationaliteit of huidskleur

stedelijk netwerk

steden die door middel van infrastructuur en onderlinge relaties met elkaar verbonden zijn

verstedelijkingsgraad

het % van de bevolking dat in de stad woont

verstedelijkingstempo

de snelheid waarmee de verstedelijkingsgraad per jaar toeneemt

buitenlandse investeringen/ FDI (Foreign Direct Investments)

investeringen door buitenlandse bedrijven

dynamiek

voortdurende verandering in een systeem

ecosysteem

een ruimtelijk systeem waarin levende en niet-levende elementen op natuurlijke wijze met elkaar verbonden en in evenwicht zijn, bijvoorbeeld een tropisch regenwoud

etages

verdiepingen in een tropisch regenwoud die zich onderscheiden door het type begroeiing, luchtvochtigheid, hoeveelheid zonlicht en soorten levensvormen

koolstofkringloop

de continue verplaatsing van koolstof tussen de atmosfeer, hydrosfeer, biosfeer en lithosfeer

waterbalans

de hoeveelheid water die een gebied binnenkomt en uitgaat

waterkringloop

de hydrologische kringloop, water komt vanuit de lucht op de aarde en keert uiteindelijk via verdamping terug in de atmosfeer

commerciële houtkap

het kappen van bomen met als doel deze te verkopen

illegale houtkap

door de wet niet-toegestane kap van bomen

landdegradatie

afname van de kwaliteit van de bodem of ondergrond door processen als versnelde bodemerosie, verdroging en verzilting

ontginning

het geschikt maken van een stuk land voor andere activiteiten, zoals land- en mijnbouw

verdroging

een daling van de grondwaterspiegel met als gevolg een afname van de soortenrijkdom

duurzaam landgebruik

landgebruik gericht op behoud van de kwaliteit van de bodem

landrechten voor de oorspronkelijke bevolking

wetgeving waarin is vastgesteld welke stukken grond toebehoren aan de oorspronkelijke bevolking

ngo

niet-gouvernementele organisatie die buiten overheden om direct met belangengroepen werkt

armoedegrens

een niveau van inkomen dan minimaal nodig is om rond te kunnen komen. de VN heeft de grens bepaald op een inkomen van minder dan $ 1,90 per dag

bolsa familia

een maandelijkse financiële uitkering voor arme, Braziliaanse gezinnen met kinderen versterkt door de Braziliaanse overheid

grondbezitsverhoudingen

de manier waarop de grond over de bevolking verdeeld is

positieve discriminatie

het bevoordelen van een bepaalde groep mensen

smeltkroes

mengelmoes/mix

sociaal-economische ongelijkheid

verschillen in ontwikkelingskansen en welvaart tussen bevolkingsgroepen