Biologie VWO 4 Periode 1 Hoofdstuk 1 Gedrag | Quizlet

Wat is gedrag?

Alles wat mensen of dieren doen en laten. Het gaat om reacties in verschillende situaties.

Waaraan is gedrag aangepast?

Leeomstandigheden

Hoe kunnen we de omgang van dieren en hun welzijn verbeteren?

Begrijpen van de relatie tussen dier gedrag en leefomstandigheden.

Wat zijn inwendige prikkels?

Prikkels die van binnenuit komen zoals hongergevoel en hormonen.

wat zijn uitwendige prikkels?

Prikkels die van buitenaf komen zoals beweging, geur en geluiden.

Wanneer komt een respons?

Zodra de motivatie de drempelwaarde overschrijdt

Wat zijn motiverende factoren?

Combinatie van in en uitwendige prikkels. De verhogen de motivatie.

Hoe is gedrag opgebouwd?

Type gedrag

Gedrag systemen

Gedragselementen

————-> gedragsketen ————————->

Wat heeft elke type gedrag?

Een functie voor het dier

Wat zijn gedragssystemen?

Samenhangende onderdelen van gedrag (paren, biggen krijgen, verzorgen van biggen)

Waarin splits je gedragssystemen?

Gedragselementen

Wat is een gedragsketen?

Gedragselementen die in vaste volgorde voorkomen. De ene handeling leidt tot een volgende.

Welke functie heeft het natuurlijk gedrag van dieren?

- overleven als individu of als soort

Hoe wordt het welzijn van dieren in gevangenschap groter?

Wanneer ze hun natuurlijk gedrag kunnen vertonen.

Wat zijn maatregelen die genomen zijn om dierenwelzijn te verbeteren?

- binnen klimaat beter door wegvangen ammoniak uit mest

- controle voor veetransport, verzamel centra en slachterijen (dan is er stress)

- betere ventilatie tijdens transport

- licht tijdens transport

- dieren die ze kennen tijdens transport

- ruimte tijdens transport

Wat is ethologie?

Tak van wetenschap die onderzoek doet naar diergedrag.

Welke manieren van gedragsonderzoek zijn er?

- beschrijvend onderzoek: niks veranderen aan omstandigheden

- experimenteel onderzoek: zelf omstandigheden veranderen

Wat is een regel voor gedragsonderzoek?

Het moet objectief zijn: zonder oordeel vooraf. Je bekijkt welke prikkels een dier ontvangt en welk gedrag vervolgens optreedt.

Wat is antropomorf?

Subjectieve omschrijving gebaseerd op menselijke emoties

Wat is een ethogram?

Lijst met objectief en nauwkeurig beschreven gedragselementen

Wat is een protocol?

Lijst met objectief waargenomen gedragselementen in een bepaalde tijd

Wat is een sleutelprikkel?

Een prikkel waarop altijd hetzelfde gedrag volgt.

Wat is een supernormale prikkel?

Versterkt sleutelprikkel

Wat gebeurt er in de gevoelige periode?

Na de geboorte leren zoogdieren wie hun moeder is: inprenting

Wat is associatief leren?

Bepaalde prikkel koppelen aan anderenprikkel

Wat zijn signalen?

Elke diersoort heeft aparte taal dat bestaat uit prikkels waarmee dieren Herent gedrag van soortgenoten willen beïnvloeden

Wat is communicatie?

Iets willen laten overbrengen bij een ander

Waarom voeren we gedrag op dezelfde manier uit?

We proberen het zo efficiënt mogelijk uit te voeren

Waaruit bestaat gedrag met een symbolische betekenis? Wat is het nut ervan?

Rituelen

Erachter komen of ze hoger of lager in rangorde van groep staan-> voorkomt onnodige gevechten en verwondingen

Wat is balts?

Ritueel gedrag dat leidt tot paringsgedrag.

Waarvoor zorgt balts?

- Individuen van verschillende soorten met elkaar paren

- Vermindert agressie die ontstaat als dieren erg dicht bij elkaar komen

- Manier om aan te tonen dat je geschikte partner voor het andere geslacht bent

Wat is conflictgedrag?

Wanneer een dier of mens prikkels ontvangt die leiden tot twee tegengestelde typen gedrag

Welke typen conflict gedrag zijn er?

- ambivalent: wisselen gedragssystemen van twee typen gedrag af

- omgericht: door innerlijk conflict ontstaat agressief gedrag. Die agressie wordt geuit op iets of iemand die daar niks mee te maken heeft

- overspronggedrag: past niet in de situatie

Op welke manier worden gevechten voorkomen in een conflict?

Dreiggedrag: agressieve houding zonder direct aan te vallen

Wanneer onstaat dreiggedrag vaak?

Op grens van territorium: gebied dat dieren verdedigen tegen soortgenoten

Waarin kan dreiggedrag overgaan?

In vechten (aanvalsgedrag), prikkel verdedigen territorium is het sterkst

Wat is een taakverdeling?

Elk individu heeft een functie bij het voortbestaan

Wat zijn aangeboren gedragselementen?

Zijn al vanaf geboorte aanwezig, je leert ze niet

wat is aangeleerd gedrag?

Krijg je las na verschillende leerprocessen

Welke verschillende leerprocessen zijn er binnen aangeleerd gedrag?

- gewenning: bepaalde reactie op prikkel afgeleerd na herhaling

- imiteren: nadoen (deel aangeboren)

- sociaal gedrag: spelen leer je omgaan met groepsgenoten

- associatief leren

- trial and error: leren door uitproberen

Wat leer je door sociaal gedrag??

Elkaars positie kennen en respecteren: rangorde -> geeft aan welke dieren in de groep minder of meer dominant zijn

Welke vormen van associatief leren zijn er?

- klassieke conditionering: leggen van verband tussen twee prikkels

- operable conditionering: beloning of straf voor hun handeling - combineren van twee opeenvolgende gebeurtenissen

Wat is cultuur?

Verschijnsel dat individuen binnen een groep vertonen

Wat zijn twee voorwaarden voor het ontstaan van cultuur?

1. Goed leren door imitatie

2. Leven in groepen

Wat zijn rolpatronen?

Rollen van mannen en vrouwen binnen een cultuur vaak een traditionele verdeling kennen-> gaat om aangeleerd gedrag

Hoe kan een probleem worden opgelost?

- door inzicht

- door een brainwave: plotseling opkomend idee

Wat is inzicht?

Nieuwe verbanden leggen tussen gebeurtenissen of situaties. De aanleiding kan toeval zijn.

Wat is inlevingsvermogen?

Stelt mensen en dieren in staat te zijn om samen te werken en sociaal gedrag te vertonen.

Wat is een waarde?

Een opvatting over wat belangrijk is in ons bestaan.

Waar baseren we onze normen op?

Onze waarde

Wat zijn normen?

Gedragsregels