Begrippen AK H1 §1 t/m 5 VWO 2

graniet

stollingsgesteente dat gekenmerkt wordt door vlekjes

heuveland

gebied met een hoogte tussen 200 en 500 meter of meer boven zeeniveau

hooggebergte

gebied met een hoogte van 1500 meter of meer boven zeeniveau

laagland

vlak gebied met een hoogte onder de 200 meter

middellandgebergte

gebied met een hoogte tussen 500 en 1500 meter of meer boven zeeniveau

sedimentgesteente

gesteente dat ontstaat wanneer lagen sediment worden samengeperst

stollingsgesteente

gesteente dat ontstaat wanneer vloeibaar magma stolt

zandsteen

sedimentgesteente dat ontstaat uit samengeperst zand

chemische verwering

verwering waarbij de samenstelling van het gesteente verandert als gevolg van de werking door zuurstof en vocht

kalksteen

gesteente dat ontstaat door het samenpersen van kalkhoudende resten van zeedieren

mechanische verwering

verwering waarbij gesteente verbrokkelt, bijvoorbeeld door werking van planten en bomen, zonder dat de samenstelling verandert

reliëf

hoogteverschillen in het landschap

verwering

het verbrokkelen van gesteente

vorstverwering

verwering waarbij gesteente breekt doordat water in de spleten van het gesteente bevriest en weer ontdooit

bovenloop

het begin van de rivier, oftewel het bovenste deel dat meestal in de bergen stroomt

erosie

de uitschurende werking van stromend water, wind of ijs

klei

microscopisch kleine korreltjes die ontstaan als gevolg van verwering

massabeweging

het langs een helling naar beneden bewegen van gesteente onder invloed van zwaartekracht

puinhelling

helling die bestaat uit verbrokkeld gesteente

zand

de kleine korreltjes gesteente die nog met het blote oog te zien zijn en ontstaan door verwering

delta

nieuw land in zee dat ontstaat door sedimentatie op de plek waar een rivier in zee uitmondt

duin

door de wind opgewapende zandheuvel

estuarium

trechtervormige riviermonding ontstaan als gevolg van een sterke getijdenwerking

laagvlakte

vlak gebied met een hoogteligging onder de 500 meter

middenloop

het middelste deel van de rivier (tussen de bovenloop en benedenloop)

schalie

sedimentgesteente dat ontstaat uit samengeperste klei

sedimentatie

het blijven liggen van verwerkloderd gesteente

strand

de grens tussen land en water waar zand zich ophoopt

zandbank

ondiepe plaats in zee

dekzand

zand dat in de koude periode meteen na de Saale-ijstijd door wind is afgezet

keileem

een mix van klei, leem, zand en grind dat is meegvoerd onder een gletsjer

löss

fijnkorrelig zand waarbij de meeste deeltjes kleiner zijn dan 0,063 mm

stroomgebied

het gebied dat afwatert op een rivier en haar zijrivieren

stuwwal

heuvels die ontstaan door de werking van gletsjers op land

zwerfsteen

groot en zwaar rotsblok dat met het ijs is meegekomen