Woordenschat ned examen pasen

Verruiming lex oefeningnen van scoodle niet

hetze

Een campagne van vijandigheid of laster tegen iemand.

censuur.

Het onderdrukken of controleren van informatie door een autoriteit.

empirie

Kennis gebaseerd op waarneming en ervaring in plaats van theorie.

controversieel

Onderwerp waarover veel discussie en verschillende meningen bestaan.

geverifieerd

Bevestigd als waar of correct.

accuratesse

Zeer precies of nauwkeurig.

opportunisme

Handelen zonder principes, enkel om voordeel te behalen.

collectieve

Betrekking hebbend op een groep of gemeenschap.

boutade

Een spitsvondige of scherpe uitspraak, vaak ironisch bedoeld.

katalysator

Iets of iemand die een proces versnelt of in gang zet.

fatalistisch

Gelovend dat alles door het lot bepaald is en dat invloed onmogelijk is.

loutering

Zuivering of morele reiniging door ervaring of inzicht.

relateren

In verband brengen met iets anders.

empirisch

Gebaseerd op ervaring of experiment.

desillusie

Teleurstelling na een mislukte verwachting.

Mimisch (mimiek)

Met betrekking tot gezichtsuitdrukkingen of gebaren.

Cruciaal

Van groot belang, doorslaggevend.

Apocrief

Twijfelachtig of niet officieel erkend.

Effectiviteit

De mate waarin iets zijn doel bereikt.

Humaan

Menselijk, medemenselijk of met respect voor menselijke waardigheid.

evident

Iets dat duidelijk en vanzelfsprekend is dat er geen uitleg of bewijs voor nodig lijkt ze zijn.

eruditie.

Iemand die blijk geeft van een grote intelligentie, vaak door veel te studeren.

minutieuze

Zeer gedetailleerd en uiterst precies, met aandacht voor de kleinste details.

persiflage

Een spottende nabootsing om iemand belachelijk te maken. (synoniem parodie)

prototype

Het eerste ontwerp of model van een product dat als voorbeeld dient voor verdere ontwikkeling

strubbeling

Kleine conflicten, moeilijkheden of weerstand bij het uitvoeren van iets

anachronisme

Iets dat niet past in de tijdperiode waarin het geplaatst wordt

pastiche

Een creatief werk dat elementen van andere stijlen, genres of werken combineert, vaak als eerbetoon of satire.

doorgronden

Een diepgaand begrip krijgen van iets complex door het volledig te analyseren of te bestuderen.

intertekstualiteit

Het verschijnsel waarbij teksten verwijzen naar of beïnvloed worden door andere teksten.

fantast

Iemand die vaak in een wereld van onrealistische ideeën of dromen leeft en weinig oog heeft voor de werkelijkheid.

suggereerde

Op een indirecte manier een idee, voorstel of mening aandragen.

Pragmatisch

Gericht op praktische en haalbare oplossingen, zonder zich teveel te laten leiden door theoretische overwegingen.

sceptisch

Twijfelend of kritisch over de juistheid of waarheid van iets, totdat er bewijs geleverd is.

scepsis

Een ernstige medische aandoening waarbij een infectie leidt tot een ontstekingsreactie in het hele lichaam.

adaptatie

Het proces waarbij iets of iemand zich aanpast aan een nieuwe omgeving, situatie of omstandigheden.

Parodie

Een humoristische nabootsing van een bestaand werk of persoon, vaak om kritiek te leveren of te entertainen.

Karikatuur

Een overdreven of humoristisch beeld van iemand, vaak door bepaalde eigenschappen te benadrukken.

Wraking (gewraakt)

Het bezwaar maken tegen een rechter of een beslissing, vaak omdat men twijfelt aan de onpartijdigheid.

courant

Veelvoorkomend, actueel of gangbaar in een bepaalde tijd.

strubbelen

Worstelen of moeite hebben met iets, vaak in een emotionele of fysieke context.

naadloos

Zonder onderbreking, foutloos.

hiaat

opening, leemte

psychisch

geestelijk (tegengestelde van lichamelijk) - is verwant met psychologisch (wat te maken heeft met de kennis en het bestuderen van de geest)

re-integratie

weer laten functioneren - meestal wordt er bedoeld ‘op de arbeidsmarkt’ of ‘in de maatschappij’, bijv. na een lange afwezigheid, door ziekte, of een gevangenisstraf, of…

sporen met

in het grotere geheel passen

toxisch

schadelijk, giftig

recessie

teruggang / terugval - in de economie betekent dit dat de economische groei daalt en lager is dan gemiddeld

inflatie

waardevermindering van geld: treedt op wanneer sprake is van een algemene prijsstijging van goederen en diensten in een markteconomie

sandwich-generatie

term die wordt gebruikt voor mensen tussen de 40 en 60 jaar oud, die tegelijk voor hun opgroeiende kinderen en ouders moeten zorgen

suïcidepreventie

voorkomen van een suïcidepoging (= poging tot zelfdoding)

autisme

verzamelnaam voor gedragskenmerken die duiden op een kwetsbaarheid op het gebied van sociale interactie, communicatie, flexibiliteit in denken, bewegen en handelen, in de zintuiglijke prikkelverwerking en op het gebied van filteren en integreren van informatie

hefboom

natuurkundig: mechanisme waarmee een kleine kracht in combinatie met een grote beweging wordt omgezet in een kleine beweging die een grote last verplaatst, waarvoor een grote kracht nodig is.

hier figuurlijk: een kleine moeite die een groot effect kan bereiken

inclusie

iedereen, met of zonder beperking, kan deelnemen aan de maatschappij

opmars

opkomst, groeiend succes

protectionisme

een vorm van economisch beleid dat de eigen markt afschermt voor buitenlandse concurrenten. Veel gebruikte protectionistische maatregelen zijn invoertarieven, importquota en subsidies: buitenlandse concurrenten worden tegengewerkt om zo de eigen industrie te bevoordelen.

liberale wereldorde

vrijhandel, democratie en de multilaterale instituties waarin landen afspraken maken over de economie, veiligheid en recht (Wereldbank, de Verenigde Naties of de NAVO). Deze ‘orde’ berust dus op de acceptatie van een soort internationale set van regels en afspraken waar landen zich aan moeten houden.

ngo

niet/non-gouvernementele organisatie. Dat is een organisatie die onafhankelijk is van de overheid en zich op de een of andere manier richt op een verondersteld maatschappelijk belang. Over het algemeen gaat het om organisaties die werken aan het bevorderen van milieubescherming, gezondheid, ontwikkelingswerk of mensenrechten.

nultolerantie

een beleid waarbij zelfs het kleinste vergrijp (hard) bestraft wordt.

prognose

betekent letterlijk: voorkennis. Het gaat dus om het vermoedelijke verloop van een gebeurtenis. Een voorspelling gebaseerd op kennis die je nu al hebt. Prognoses worden gebruikt in de medische wereld (toekomst van een patiënt) en de economische wereld (toekomst van een bedrijf bijvoorbeeld).

vergrijzing

Vergrijzing houdt in dat het aandeel ouderen in de totale bevolking toeneemt, waardoor de gemiddelde leeftijd van de bevolking toeneemt.

schuldig verzuim

een misdrijf in het Belgisch recht waarvan sprake is wanneer iemand het nalaat een ander te helpen die in groot gevaar verkeert, terwijl men kon helpen (maar zonder zichzelf in gevaar te brengen!).

sensibiliseren

bewust maken, belangstelling wekken, aandacht vragen

spermadonatie

eiceldonatie

Bij spermadonatie, staat een man sperma af aan bv. een spermabank. Bij eiceldonatie staat een donor haar eicellen af aan een andere vrouw (wensmoeder) met als doel het tot stand brengen van een zwangerschap.

stigmatiseren

Het proces waarbij een groep mensen met gemeenschappelijke en afwijkende kenmerken en/of gedragingen gelabeld wordt, veroordeeld en uitgesloten. Vaak is dat ingegeven door onbegrip.

polariseren

Polarisatie is het versterken van tegenstellingen tussen partijen of bevolkingsgroepen. Meestal wordt de term pejoratief gebruikt en verwijst het naar een problematische ontwikkeling in een politieke situatie of sociale groep.

verzorgingsstaat

In een verzorgingsstaat zorgt de overheid voor welvaart en welzijn voor alle burgers in de samenleving.

faciliteren

vergemakkelijken, faciliteiten verlenen, technische hulp aanbieden, voorzieningen beschikbaar stellen, begeleiden, ondersteunen.

mededogen

samen lijden

neoliberale

Neoliberalisme ('nieuw liberalisme') is een stroming binnen het liberalisme, waarin de overheid de rol heeft van schepper en handhaver van markten en concurrentie, met de nadruk op het maximaliseren van individuele vrijheid.

parolen

woord (ook: erewoord), parool; spraak; gezegde; (ma) parole!

allegaartje

alles door elkaar

mantra

een gedicht, woord, uitspraak of een lettergreep dat het midden houdt tussen een spreuk met magisch effect en een gebed.

herrijking

het opnieuw keuren, voorheen ijken, van een weegschaal

in-toto

"in zijn geheel". In het medisch jargon wordt de term gebruikt om aan te duiden dat een orgaan of gezwel geheel (restloos)

excellerern

Onderscheiden, Overtreffen, Schitteren, Uitsteken, Uitmunten, Uitblinken, Zich onderscheiden.

Precariteit

een term die steeds vaker wordt gebruikt om aan te geven hoe in onze samenleving onzekerheid op steeds meer levensgebieden doordringt.

gemeengoed

iets wat iedereen heeft of doet

turbulent

vol onrust

gigwerk

een baan die maar voor een bepaalde tijd duurt

geente

een volledig manueel proces waar geen chemische stoffen aan te pas komen.

nihil

niets

pluriform

meervuldig

chiboulette

bieslook