Ak globalisering H1 P1

Ak globalisering H1 P1 vwo 5

Globalisering

Wereldwijde vervlechting van de levens van mensen en van de uitwisseling van mensen, goederen, geld en informatie (kennis en cultuur)

Vanuit welke dimensies kun je kijken naar globalisering?

-economische globalisering

-politieke globalisering

-culturele globalisering

De x en x globalisering zijn sterk met elkaar verworven

economische, politieke

Economische globalisering

toenemende vervlechting en intensivering van economische relaties tussen landen

Politieke globalisering

toenemende vervlechting en intensivering van politieke relaties tussen landen

Culturele globalisering

toenemende vervlechting en intensivering van de levens van mensen en intensivering van culturele relaties tussen cultuurgebieden

Waar krijg je informatie over als je goederenstromen onderzoekt?

economische globalisering, de vergaande economische vervlechting van landen over de hele wereld

Welke netwerken zijn radicaal veranderd en steeds meer uitgebreid?

-productie

-distributie

-consumptie

Wanneer lag het politieke en economische machtscentrum in Azië (China, Midden-Oosten India)?

Voor / rond de 15de eeuw

Waarin werd in de 15de eeuw vooral voor gehandeld?

Specerijen en zijde

Vanaf wanneer stichtte Spanje en Portugal de eerste koloniën in Midden- en Zuid-Amerika en Afrika?

Vanaf de 15de eeuw werden ze actief

Koloniën

Overzees gebiedsdeel dat in het bezit is van (meestal) een Europees land

Wie beheersten in de 15de eeuw de handel tussen Midden- en Zuid-Amerika, Afrika en Europa?

Spanje en Portugal

Wanneer volgde Nederland met de koloniën

Vanaf de 17de eeuw

Wie namen nadat Nederland ook koloniën had de mondiale machtspositie over?

Britten namen de mondiale machtspositie over

Wat haalde de Europese landen uit de koloniën

-landsbouwproducten

-grondstoffen

Noem voorbeelden van landsbouwproducten

tabak, katoen en suiker

Noem voorbeelden van grondstoffen

ijzererts, goud en zilver

Wanneer was de VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) de eerste mno?

1602

Waarin handelde de VOC vooral?

specerijen, suiker, thee en koffie

Waar had de VOC allemaal bezittingen?

van Japan tot Zuid-Afrika

Multinationale onderneming (mno)

onderneming met vestigingen in tenminste 2 landen

heet ook: multinational of transnationale onderneming

Bruto nationaal product (bnp)

de waarde van alle goederen en dienste die in een jaar door de bevolking van een bepaald land (ook in het buitenland) worden geproduceerd

Vanaf wanneer is er sprake van grootschalig kolonialisme?

Vanaf de 16de eeuw grootschaligg

Kolonialisme

Systeem waarin vooral Europese landen (overzeese) gebiedsdelen bezetten uit economische en/of politieke overwegingen of als potentieel vestigingsland

Waardoor werden koloniale gebieden politiek en economisch verbonden met Europa?

door kolonialisme vanaf de 16de eeuw

Wat was een voorwaarde om een kolonie te stichten en te behouden?

militaire macht

Hoe kan de politieke greep op koloniën verder gevestigd worden?

door een deel van de opbrengst van waardevolle grondstoffen van de koloniën

Waar zorgden de opbrengsten van kolonies voor?

-politieke greep verder gevestigd

-toenemen van de welvaart in de koloniale mogendheden

Exploitatiekoloniën

een overzees gebied dat dient als leverancier van goedkope grondstoffen en arbeidskrachten voor het moederland en als afzetgebied van de producten uit het moederland

Waar gaat het vooral om bij exploitatiekoloniën?

Winst voor Europese landen en ondernemingen

Met wat kwam de machtspositie in exploitatiekoloniën tot stand?

-onderdrukking

-bezetting

-geweld

Waar ontstonden vestigingskoloniën?

Oostkust van Noord-Amerika

Vestigingskolonie

Een overzees gebiedsdeel waar kolonisten (meestal Europeanen) zich blijvend vestigen

Slavernij

een systeem waarbinnen een mens eigendom is van een ander of als zondig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen

Hoe gebruikten landen slaven uit Afrika?

de slaven moesten op plantages of in mijnen werken in koloniën

Welke landen gebruikten slaven?

-Nederland

-Spanje

-Portugal

-GB

Tussen welke 3 continenten ontstond de driehoeks handel?

-Europa

-Afrika

-Amerika

Vanaf waar en waarnaar vertrokken zuilschepen met tot slaag gemaakte mensen erin?

Vanuit West-Afrika naar Noord- en Zuid-Amerika in het carabische gebied

Wat was er in 1814?

handel in tot slaaf maken werd verboden