Scheikunde Hoofstuk 12 molecuulbouw

additiereactie

bij een additiereactie ontstaat uit twee of meer molecxulen een nieuw molecuul. vaak is er voor een additiereactie een dubbele of drievoudige binding nodig. bij koolwaterstoffen met twee duibbele bindingen, gescheiden door een enkele binding zijn twee vormen van additie mogelijk. als het toegevoegde molecuul bindt aan de atomen rond een dubbele binding, dan spreek je van 1,2 -additie. als het toegevoegde molecuul bindt aan de buitenste atomen, dan spreek je van 1,4 -additie.

elektronenpaar

elektronen komen rond een atoom in paren voor. als het elektronenpaar wordt gedeeld tussen twee atomen, dan spreek je van een bindend paar. zo niet dan is het een vrij elektronenpaar

dipool

een molecuul met partiële ladingen en een duidelijke positieve en negatieve kant is een dipool. dipoolmoleculen kunnen onderling dipool-dipoolbindingen vormen

lewisstructuur

een structuurformule waaerin alle valentie-elektronen worden weergegeven is een lewisstructuur. de lading van de individuele atomen in een lewisstructuur is de formele lading. het aantal elektronenparen rond een atoom heet het omringingsgetal. met het omringingsgetal kun je de ruimtelijke bouw van een molecuul voorspellen (VSEPR-methode)

mesomerie

van sommige verbindingen kun je meerdere lewisstructuren tekenen. dit verschijnsel is mesomerie. de verschillende structuren zijn grensstructuren. hoe meer grensstructuren er zijn van een verbinding, hoe stabieler de verbinding. de structuren bestaan niet op zichzelf, maar de stof is een combinatie van alle grensstructuren

radicaal

een molecuul of ion met een oneven aantal valentie-elektronen heet een radicaal. radicalen zijn zeer reactief

reactiemechanisme

een weergave van een chemische reactie in meerdere deelstappen is een reactiemechanisme. een reactiemechanisme kan ionair of radicaal zijn. de eerste stap in een radicaalmechanisme is de initiatie, hierbij worden radicalen gevormd. de volgende stap is de propagatie. de laatste stap is de terminatie. deeltjes in het mechanisme die negatief zijn geladen of veel vrije elektronenparen hebben zijn nucleofiel. positief geladen deeltjes zijn elektrofiel

substitutiereactie

een chemische reactie waarbij een atoom of atoomgroep wordt vervangen door een andere atoom of atoomgroep

stereo-isomerie

moleculen waarvan de atoomvolgorde identiek is, maar die een andere ruimtelijke bouw hebben zijn stereo-isomeren. rond een dubbele binding kan er sprake zijn van cis-trans isomerie. als er in het molecuul een C-atoom voorkomt met vier verschillende groepen, een asymmetrisch C-atoom, dan is er vaak sprake van spiegelbeeldisomerie

uitgebreid octet

bij sommige verbindingen voldoen de atomen niet aan de octetregel. als een atoom door meer dan acht elektronen is omringd, heet dit een uitgebreid octet.