Het stalinisme in de Sovjet-Unie

Lenin (leider tot 1924)

• Na de revolutie: Lenin en de bolsjewieken vervolgen tegenstanders van het communisme.

• Terreur tegen vijanden van het systeem.

• Economisch: start met communistische economie, maar doet later toegevingen aan het kapitalisme (→ privébezit en kleinhandel weer toegestaan) om de economie te redden.

• Sterft in 1924.

2. Stalin (aan de macht vanaf 1924)

• rijpt de macht door tegenstanders binnen de partij uit te schakelen.

• Maakt van de Sovjet-Unie een totalitaire staat:

  • Éénpartijstaat zonder oppositie.

  • Geen vrijheid van meningsuiting of politieke rechten.

  • Gebruik van propaganda en angst.

Terreur onder Stalin

• Zuiveringen: eerst binnen de communistische partij, daarna handelaars, boeren, leger en burgers.

• Controle op de hele samenleving.

• Hoogtepunt van terreur: 1935–1938.

• Miljoenen slachtoffers door executies, honger, deportaties.

Economie

invoering van een planeconomie:

• De staat bepaalt productie, geen privébezit.

• Focus op landbouw en zware industrie.

• Verzet → bestraft met deportatie of dood.

Nationalisme en buitenlandse politiek

• talin, hoewel Georgiër, is Russisch nationalist.

• Deporteert niet-Russische volkeren naar onherbergzame gebieden.

• Wil het vroegere Tsarenrijk herstellen:

  • Richt zich op gebieden zoals Finland, Baltische staten, Polen.

  • Is zelfs bereid samen te werken met Hitler om dat doel te bereike

Beeld in het buitenland

• ijdens het interbellum: Stalin wordt bewonderd door sommige westerse communisten.

• Reden: de Sovjet-Unie lijkt niet getroffen door de economische crisis.

• Zijn wreedheden worden pas na zijn dood in 1953 algemeen bekend.

Wat is een belangrijk verschil tussen Lenin en Stalin in hun gebruik van terreur?

Lenin viseerde tegenstanders van het communisme, Stalin de hele samenleving

. Waarom deden Lenin en de bolsjewieken op een bepaald moment economische toegevingen aan het kapitalisme?

) Om de economie van de Sovjet-Unie te redden

Wat kenmerkt de planeconomie onder Stalin?

De staat bepaalt wat en hoeveel er geproduceerd wordt

wat zijn 'zuiveringen' in de context van Stalins beleid? Wie werden het slachtoffer?

Zuiveringen waren georganiseerde campagnes waarbij Stalin mensen liet opsluiten, deporteren of executeren die hij als tegenstanders zag. Eerst trof dat leden van de communistische partij, later ook handelaars, boeren, militairen en gewone burgers.

Waarom werd Stalin in het interbellum bewonderd door sommige westerlingen, ondanks zijn misdaden?

Antwoordvoorbeeld:
Omdat de Sovjet-Unie dankzij de planeconomie niet getroffen werd door de wereldwijde economische crisis van de jaren 1930. De misdaden van Stalin waren bovendien nog niet algemeen bekend.

noem drie groepen die slachtoffer werden van Stalins beleid.

politieke tegenstanders binnen de communistische partij

• Boeren en handelaars

• Niet-Russische bevolkingsgroepen zoals Balten of Polen