Teoria literatury i sztuki (Starożytność do Pozytywizmu)

Zestaw fiszek dotyczących kluczowych pojęć z historii literatury i sztuki od starożytności do pozytywizmu.

Antyk

Okres starożytny, w którym rozwinęła się kultura grecka i rzymska.

Średniowiecze

Okres w historii Europy od V do XV wieku, charakteryzujący się teocentryzmem.

Teocentryzm

Wiara, że Bóg jest centrum wszechświata.

Duchowni

Osoby wykształcone, znające łacinę, organizujące szkolnictwo.

Filozofowie średniowieczni

Św. Augustyn, Św. Tomasz, Św. Franciszek.

Literatura dydaktyczna

Utwory mające na celu przestrzeganie przed złem i uczące właściwych postaw.

BÓG w średniowieczu

Uznawany za najwyższe dobro, wokół którego skoncentrowane były wierzenia.

Danse Macabre

Przypomnienie, że każdy umrze, niezależnie od zasług.

Memento mori

Pamiętaj o śmierci – jest ona nieuchronna.

Styl gotycki

Cechujący się wysokimi budowlami, wąskimi oknami i licznymi dekoracjami.

Styl romański

Przysadziste, obronne budowle z niewielkimi oknami i prostotą.

Renesans

Okres od XV do XVI wieku, charakteryzujący się antropocentryzmem.

Antropocentryzm

Przekonanie, że człowiek jest centrum wszechświata.

Humanizm

Wiara w moralny rozwój człowieka i jego możliwość poznawania świata.

Człowiek Renesansu

Osoba zdolna, wszechstronna, interesująca się wieloma dziedzinami.

Klasycyzm

Ruch artystyczny inspirujący się antykiem, dążący do piękna, symetrii, harmonii.

Złota epocha artystyczna

Epoka, w której rozwijała się sztuka i literatura w różnych stylach.

Sentymentalizm

Ruch w literaturze kładący nacisk na emocje i wzruszenia.

Rokoko

Styl artystyczny uwielbiający piękno i utwory rozrywkowe.

Romantyzm

Okres od XVIII do XIX wieku, skoncentrowany na intuicji i uczuciach.

Teatr narodowy w Warszawie

Instytucja kultury promująca polską literaturę i teatr.

Sarmatyzm

Przekonanie szlachty o pochodzeniu od Sarmatów.

Teatr romantyczny

Styl teatralny, skupiający się na emocjach i indywidualności postaci.

Neogotyk

Styl architektoniczny nawiązujący do gotyku.

Literatura pozytywistyczna

Skupienie się na prawdziwych przedstawieniach życia i edukacji.

Realizm

Styl literacki przedstawiający rzeczywistość w jej prawdziwej formie.

Naturalizm

Literacki styl przedstawiający rzeczywistość bez upiększeń.

Eklektyzm

Kreacja łącząca elementy z różnych epok i stylów.

Malarstwo barokowe

Charakteryzujące się bogactwem detali i emocjonalnym wyrazem.

Kontrreformacja

Ruch mający na celu odnowę Kościoła katolickiego.

Reformacja

Ruch religijny prowadzący do podziału Kościoła.

Poezja metafizyczna

Tematyka związana z egzystencjalnymi problemami i trudami życia.

Dramat romantyczny

Rodzaj dramatu, w którym dominuje emocjonalny i osobisty wyraz.

Literatura didaktyczna

Utwory uczące i przestrzegające przed złem oraz prezentujące właściwe postawy.

Literacki realizm

Ukazywanie scen życia codziennego z perspektywy społecznej.

Upadek Konstantynopola (1453)

Wydarzenie mające znaczący wpływ na rozwój renesansu.

Wynalezienie druku (1450)

Rewolucyjna zmiana w możliwościach rozpowszechniania wiedzy.

Odkrycie Ameryki (1492)

Wydarzenie, które zmieniło geopolityczny krajobraz świata.

Ej, Carpaccio!

Refleksja nad ucielesnieniem wartości w sztuce.

Symbolizm w sztuce

Użycie symboli do wyrażania głębszych idei oraz emocji.

Misteria religijne

Sztuka teatru przedstawiająca wydarzenia biblijne.

Poezja narodowa w romantyzmie

Wyrażanie tożsamości narodowej przez tematykę historyczną.

Szybki postęp cywilizacyjny XII wieku

Rozwój nauki i techniki wpływający na sztukę i literaturę.

Kultura szlachecka

Przekonania i tradycje wykształconej szlachty w Polsce.

Twórczość Mikołaja Reja

Pierwsze próby w polskiej literaturze, pisanie w języku narodowym.

Jan Kochanowski

Jeden z najważniejszych polskich poetów renesansowych, autor Trenów.

Epoka baroku

Okres sztuki charakteryzujący się dramatyzmem i złożonością form.

William Szekspir

Brytyjski dramatopisarz, uważany za wielkiego mistrza literackiego.

Malarstwo olejne

Technika malarska dominująca w renesansie i baroku.

Obrzędowość ludowa

Tradycje i zwyczaje ludowe wyrażane w literaturze i sztuce.

Wykształcenie a władza

Wpływ oświaty na rozwój polityki i społeczeństwa.

Krytyka społeczna w literaturze

Analiza problemów społecznych przez pryzmat utworów literackich.

Elektryczność w XIX wieku

Wynalazek, który zrewolucjonizował życie i technologie.

Inspiracje ze sztuki orientalnej

Wpływy architektury i malarstwa z krajów wschodnich.

Nowe gatunki literackie w pozytywizmie

Nowela, felieton, obrazek - formy literackie wzbogacające literaturę.

Szlachta w Polsce

Klasa społeczna z silnymi wpływami na kulturę i politykę.

Reformy oświatowe w Polsce

Inicjatywy mające na celu poprawę systemu edukacji.

Cechy poezji baroku

Motyw vanitas i refleksja nad nietrwałością życia.

Sztuka jako odzwierciedlenie wartości społecznych

Artefakty artystyczne będące odbiciem norm i wartości społecznych.