Basis Recht Samenvatting

Flashcards over basis recht voor het examen.

Wat is een constitutionele monarchie?

De koning is het staatshoofd, maar zijn macht is beperkt door de Grondwet.

Wat kenmerkt een democratische rechtsstaat?

vrije verkiezingen = burgers kiezen volksvertegenwoordigers

parlementaire stelsel = regering is verantwoording schuldig aan het parlement

grondrechten = overheid moet deze respecteren

legaliteitsbeginsel = overheid mag alleen handelen als de wet dat toestaat

onafhankelijke rechters = oordelen eerlijk en zonder druk

Wat zijn klassieke grondrechten?

Beschermen burgers tegen de overheid (bv. vrijheid van meningsuiting).

Wat zijn sociale grondrechten?

Overheid moet zorgen voor goede omstandigheden (bv. recht op onderwijs).

Wat zijn rechtsregels?

Zijn vastgelegd in wetten en juridisch afdwingbaar.

Wat zijn andere regels (zoals fatsoensnormen)?

Niet juridisch afdwingbaar (bv. fatsoensnormen). Regels die gedrag reguleren maar geen juridische consequenties hebben.

Wat is de normatieve functie van het recht?

Regels voor gedrag. Het recht geeft richtlijnen voor acceptabel gedrag en beïnvloedt zo sociale normen.

Wat is de geschil oplossende functie van het recht?

Rechter beslist bij conflicten.

Wat is de aanvullende functie van het recht?

Regels voor situaties die niet zijn vastgelegd.

Wat is de instrumentele functie van het recht?

Overheid gebruikt recht om doelen te bereiken (bv. verkeersregels).

Wat is een wet (als rechtsbron)?

Regels gemaakt door overheid.

Wat is jurisprudentie?

Uitspraken van rechters.

Wat is gewoonte (als rechtsbron)?

Ongeschreven regels die algemeen aanvaard zijn.

Wat is een verdrag (als rechtsbron)?

Afspraken tussen landen (bv. mensenrechtenverdrag).

Wat is privaatrecht?

Tussen burgers onderling.

• personen en familierecht

• vermogensrecht

• arbeidsrecht

• verzekeringsrecht

Wat is publiekrecht?

Tussen burger en overheid.

• strafrecht

• bestuursrecht

• staatsrecht

• socialezekerheidsrecht

• belastingrecht

Wat is een natuurlijk persoon?

Mens met rechten en plichten.

Wat is een rechtspersoon?

Organisatie (zoals BV, gemeente) met rechten en plichten.

Wat doet een incassobureau?

Zorgt voor het innen van openstaande schulden.

Wat doet een bewindvoerder?

Beheert geld voor iemand.

Wat doet een deurwaarder?

Voert uitspraken van de rechter uit.

Wat doet een notaris?

Maakt officiële akten (bv. testament). Bevestigt en registreert juridische documenten.

Wat doet een rechtsbijstandsverzekeraar?

Biedt juridische hulp via verzekering.

Wat doet een advocaat?

Verdedigt cliënten, geeft juridisch advies.

Wat doet een mediator?

Bemiddelt bij conflicten.

Wat is een verzoekschrift?

Schriftelijk verzoek aan rechter.

Wat is een verweerschrift?

Reactie op verzoek. Document waarin de gedaagde zijn standpunten uiteenlaat.

Wat is een beschikking?

Uitspraak bij verzoekschrift. Een beschikking is een formele uitspraak van een rechter die betrekking heeft op een verzoekschrift en geen vonnis is.

Wat is een dagvaarding?

een officieel juridisch document waarmee iemand wordt opgeroepen om voor de rechter te verschijnen.

Wat is een conclusie van antwoord?

Reactie van gedaagde.

Wat is een vonnis?

de officiële uitspraak van de rechter in een rechtszaak.

Wie is de eiser?

Degene die start (privaat).

Wie is de gedaagde?

Tegenpartij (privaat).

Wie is de appellant?

Degene die in beroep gaat tegen een vonnis.

Wie is de geintimideerde?

Tegenpartij bij hoger beroep (privaat).

Wie is de belanghebbende?

Degene die bezwaar maakt (bestuur).

Wat is een bestuursorgaan?

Overheid (bestuur).

Wie is de benadeelde partij?

Slachtoffer (straf).

Wat zijn kenmerken van een kort geding?

Heeft spoedeisend belang, snelle uitspraak.

Noem voorbeelden van een gewoon rechtsmiddel

hoger beroep, cassatie.

Hoe schrijf je een wetsartikel?

Artikel 6 lid 1 Grondwet

Waar gaat de Awb over?

De Awb (Algemene wet bestuursrecht) regelt hoe de overheid besluiten neemt en hoe burgers daartegen bezwaar of beroep kunnen instellen.

Waar gaat het BW over?

Regels tussen burgers (contract, huwelijk).

Waar gaat het Rv over?

Procesregels bij civiele zaken.

Voorbeelden van privaatrecht

Voorbeelden: Personen- en familierecht, Vermogensrecht, Arbeidsrecht, Verzekeringsrecht

rechtshulpverleners

incassobureau

bewindvoerder

deurwaarder

notaris

rechtsbijstandsverzekeraar

advocaat

mediator

privaatrechtelijk procedure

verzoekschrift

verweerschrift

beschikking

dagvaarding

conclusie van antwoord

vonnis

privaatrecht betrokkenen

rechter, advocaat, gemachtigde

eiser (die start, gedaagde (tegenpartij)

verzoeker, verweerder

appellant 9 bij hoger beroep), geïntimeerde (tegenparij)

bestuurrechr betrokkenen

belanghebbende, de gene die bezwaar maakt

bestuurorgaan ( overheid)

bestuursrechter, advocaat, gemachtigde

strafrecht

verdachte, benadeelde partij

officier van justitie, rechter

advocaat, gemachtigde

Absolute competentie

welke rechter is bevoegd om te oordelen over bepaalde zaken.

Relatieve competentie

welke plaats (locatie rechtbank) is bevoegd voor de rechtszaak