Scheikunde hoofdstuk 2

begrippen

atomaire massa-eenheid (u)

eenheid om atoommassa's uit te drukken

atoom

bouwsteen van een molecuul

atoomkern

positief geladen centrum van een atoom met daarin protonen en neutronen

atoommassa (A)

de massa van een atoom

atoommodel

Model dat weergeeft hoe een atoom uit protonen, neutronen en elektronen is opgebouwd

atoomnummer

aantal protonen in de kern

edelgasconfiguratie

Atomen staan elektronen af of nemen ze op zodat er uiteindelijk acht elektronen in de buitenste schil zijn (octetregel)

elektronen

negatief geladen deeltjes

elektronenconfiguratie

de verdeling van de elektronen over de schillen

elektronenschillen

Vaste banen waarin de elektronen rond de kern bewegen

elektrovalentie

de lading van een ion

ion

geladen deeltje dat ontstaat doordat een atoom één of meer valentie-elektronen opneemt of afstaat

isotoop

atomen met hetzelfde aantal protonen, maar een verschillend aantal neutronen

macroniveau

alles dat je kunt waarnemen

massagetal

aantal protonen + neutronen

microniveau

niveau van de kleinste deeltjes zoals moleculen, atomen en ionen

mol

vast aantal deeltjes, de hoeveelheid stof wordt er in uitgedrukt

molaire massa (M)

de massa van één mol stof met als eenheid g/mol, gelijk aan de molecuulmassa, maar andere eenheid

molecuulmassa (M)

de massa's van alle atomen in een molecuul bij elkaar opgeteld

neutronen

neutrale deeltjes, niet geladen

octetregel

atomen staan net zoveel elektronen af, of nemen ze op, tot er acht elektronen in de buitenste schil zijn (ook wel edelgasconfiguratie)

protonen

positief geladen deeltjes

valentie-elektronen

elektronen in de buitenste schil

chemische reactie

de beginstoffen veranderen in reactieproducten

reactietemperatuur

minimale temperatuur die nodig is voor een chemische reactie

dichtheid

de massa per volume-eenheid, massa:volume

energie-effect

het verschijnsel dat bij een chemische reactie of proces energie vrijkomt of energie nodig is

energiediagram

geeft het energie-effect en de activeringsenergie van een proces weer

activeringsenergie

de energie die nodig is om de reactie te starten

chemische energie

energie opgeslagen in moleculen

reactie-energie

hoeveelheid energie die in de reactieproducten zit

exotherm

energie komt vrij

endotherm

energie nodig / moet worden toegevoegd

faseverandering

(s) → (l) smelten, (l) → (s) stollen, (l) → (g) verdampen, (g) → (l) condenseren, (s) → (g) sublimeren, (g) → (s) rijpen

grootheid en eenheid

iets wat je kunt meten noem je een grootheid, wordt weergeven door een bepaalde getalwaarde, gevolgd door de eenheid die bij de grootheid hoort

mengsels

als er meerdere stoffen zijn samengevoegd. heeft een smelt- en kooktraject

smelttraject

temperatuurgebied waarin een mengsel smelt

kooktraject

temperatuurgebied waarin een mengsel kookt

tweelagensysteem

twee vloeistoffen boven elkaar als een emulsie ontmengt

emulgator

voorkomt het ontmengen van een emulsie

hydrofiel

water aantrekkend en vet afstotend

hydrofoob

waterafstotend en vet aantrekkend

homogeen mengsel

(op microniveau) volledig gemengd

heterogeen mengsel

(op microniveau) niet volledig gemengd

ontledingsreactie

reactie met 1 beginstof en 2 of meer reactieproducten

thermolyse

ontleding door middel van warmte

fotolyse

ontleding door middel van licht

elektrolyse

ontleding door middel van elektriciteit

massapercentage

massa deel : massa geheel x 100%

volumepercentage

volume stof : volume mengsel x 100%

reactievergelijking

verkorte weergave van een reactie, voor en na de pijl staan evenveel atomen

coëfficiënt

geeft het aantal moleculen aan in een reactievergelijking

index

geeft het aantal atomen in een molecuul weer

filtreren

verschil in deeltjesgrootte

significante cijfers

de cijfers die iets zeggen over de nauwkeurigheid van de gemeten waarden

verbrandingsreactie

exotherme reactie van een stof met zuurstof bij de ontbrandingstemperatuur

ontbrandingstemperatuur

de temperatuur waarbij een stof gaat branden

zuivere stof

als een stof uit 1 soort moleculen bestaat, heeft een smelt- en kookpunt

niet-ontleedbare stof

stof bestaat maar uit 1 soort atomen

ontleedbare stof / verbinding

een stof die uit meerdere soorten atomen bestaat