Onderzoeksmethoden Verpleegkunde Flashcards

Flashcards over onderzoeksmethoden in de verpleegkunde, gebaseerd op collegeaantekeningen.

Wat is de anamnese?

Het systematisch verzamelen van informatie over de patiënt, beginnend met open vragen.

Welke vragen zijn nuttig bij het uitvragen van de klacht?

Duur, locatie, uitstraling, aard, omstandigheden, evolutie.

Wat omvat de persoonlijke anamnese?

Vragen naar medische en sociale geschiedenis.

→ vroeger doorgemaakte ziekten, heelkundige ingrepen, usus en abusus, medicijnen, allergieën

Waarom is de familiale anamnese belangrijk?

Om familiale of erfelijke aandoeningen na te gaan.

Wanneer wordt de systeemanamnese uitgevoerd?

Wordt uitgevoerd in academische omstandigheden of bij uitgebreid preventief onderzoek.

Wat is inspectie in het klinisch onderzoek?

Observatie, beginnend bij de kennismaking.

Waarover geeft de percussie info?

Info over de dichtheid van de weefsels. bij vast weefsel hoor je een doffe klank, terwijl luchtgevende weefsels een holle klank geven.

Wat is auscultatie?

Het beluisteren van spontane geluiden uit het lichaam m.b.v. een stethoscoop.

Wat kan men te weten komen door palpatie?

Temp, vochtigheid, dikte, turgor, subcutaan vetweefsel.

Wat wordt bedoeld met normale of referentiewaarden?

De uiterste waarden waarbinnen 95% van de bevolking valt.

Waar is het belangrijk rekening mee te houden bij interpretatie van abnormale waarden?

Klinische context, grootte-orde van afwijkingen, relatie met andere analyses, evolutie in de tijd.

Waarom is kennis van fysiologie en pathologie belangrijk bij labo-resultaten?

Interpretatie van labo-resultaten vereist kennis van fysiologie en pathologie.

Wat wordt bepaald bij hematologie?

Bloedcellenconcentratie (rbc, wbc). Wordt ook wel PBO genoemd of perifeer bloedonderzoek

Wat doen ze bij biochemische bepaling?

Biochemische moleculen (elektrolyten, ureum, creatinine, glucose,…) bekijken.

Op welk bloed gebeurt bloedgasanalyse in principe?

Arterieel bloed, doch capillair bloed kan een benaderend idee geven.

Waarop worden stollingstesten bepaald?

Plasma waaraan citraat is toegevoegd.

Wat is serologie?

Opzoeken van specifieke merkers van infecties, meestal antistoffen.

Waarop wordt hormonale bepaling bepaald?

Serum via zeer nauwkeurige technieken omdat conc meestal zeer klein zijn.

Wat is immunologie?

Opzoeken van specifieke eiwitten die een rol spelen bij afweerprocessen.

Wat zijn tumor merkers?

Antigenen die in verhoogde mate voorkomen bij bepaalde kwaadaardige tumoren.

Wat wordt bepaald bij toxicologie en therapeutische drug monitoring?

Concentratiebepaling van lichaamsvreemde stoffen of medicamenten in het serum.

Wat is urinesediment?

Microscopisch onderzoek van vaste elementen in de urine na centrifugatie.

Wat wordt onderzocht bij biochemisch urineonderzoek?

Concentratie van opgeloste stoffen: elektrolyten, ureum,…

Waarom wordt hormonale bepaling meestal op 24u-urine gedaan?

Meestal op 24u-urine, idee over hormoonproductie over een ganse dag.

Waarom is toxicologische bepaling in urine nuttig?

Betere aantoonbaarheid door grotere concentratie.

Wat is bacteriologie?

Kweken van bacteriën op speciale voedingsbodems.

Wat is anatomopathologie en cytologie?

Microscopisch onderzoek van cellen en weefsels op afwijkingen.

Hoe kunnen rode bloedcellen (RBC) gekwalificeerd worden?

Aantal RBC/mm3, hematocriet (volume vaste elementen in percentage van totale bloedvolume), hemoglobineconcentratie (Hgb).

Wat is het belang van de rode reeks in de hematologie?

Diagnose van anemie (onvoldoende RBC) en polycytemie (verhoogd aantal).

Welke bepalingen zijn nodig voor een etiologische diagnose van anemie?

IJzerconcentratie, ijzerbindingscapaciteit, ferritine, vitamine B12, foliumzuur, bilirubine, haptoglobine.

Wat zijn de belangrijkste vormen van anemie?

IJzergebrek anemie, macrocytaire anemie, hemolytische anemie, secundaire anemie, anemie door onderdrukking beenmergfunctie.

Wat meet men bij het onderzoek van de witte bloedcellen of leukocyten?

Totaal aantal/mm3 en de leukocytaire formule (procentuele verdeling van de verschillende soorten WBC).

Wanneer komt een stijging van de WBC (leukocytose) voor?

Acute infecties, inflammatoire toestanden en leukemie.

Welke soorten witte bloedcellen worden onderscheiden?

Neutrofiele granulocyten, eosinofiele granulocyten, basofiele granulocyten, lymfocyten, monocyten.

Wat kan een stijging van verschillende soorten WBC betekenen?

Neutrofillie = bacteriële infectie; Lymfocytose = virale infectie; Eosinofilie = allergische en parasitaire infecties.

Waar leidt trombopenie meestal tot?

verlengde bloedingstijd en puntvormige huidbloedingen. is meestal een reactie op ernstige aandoeningen

Hoe wordt de sedimentatiesnelheid (bezinkingssnelheid der erytrocyten) bepaald?

Het bloed in een verticale kolom plaatsen en na één en twee uur het aantal mm meten dat het cellulair compartiment gedaald is.

Wat zijn de voordelen van de sedimentatiesnelheid test?

Vrij grote sensitiviteit en geringe kostprijs.

Wat is een nadeel van de sedimentatiesnelheid test?

Helemaal geen specificiteit dus geen verklaring voor gestegen waarden

Welke lipiden kan men in het bloed bepalen?

Cholesterol en de triglyceriden.

Welke lipoproteïnen worden onderscheiden?

VLDL, LDL en HDL.

Waardoor wordt de glucoseconcentratie bij gezonde personen binnen vrij strikte grenzen gehouden?

Dankzij Insuline/glucagon uit de pancreas.

Wat zijn de oorzaken van verlaagde natriumwaarden in het bloed?

Verlaagde waarden overmatig verlies van natrium; dilutiehyponatriëmie; zeldzame gevallen van overproductie aan ADH.

Wat zijn de oorzaken van verhoogde kaliumwaarden in het bloed?

Ernstige nierinsufficiëntie; uitgebreide weefseldestructie; hemolyse; metabole acidose.

Wat zijn de gevolgen van hypokaliëmie?

Verhoogt de prikkelbaarheid van de hartspier en kan leiden tot hartritmestoornissen, spierzwakte en vermoeidheid.

Wat zijn de oorzaken van verhoogde calcemie?

Botmetastasen, multipel myeloom (ziekte van Kahler), primaire hyperparathyreoïdie, intoxicatie met vitamine D, ziekte van Paget, langdurige immobilisatie, gebruik van sommige diuretica, hypofosfatemie

Wat zijn de oorzaken van verlaagde calcemie?

Verlaagde proteïnemie (door malabsorptie), chronische nierinsufficiëntie, vitamine D-gebrek, primaire hypoparathyreoïdie.

onder welke vorm is ijzer in stapelplaatsen aanwezig?

ovv ferritine

Wat is de ijzerconcentratie bij ijzergebrek

Concentratie van ijzer in het serum laag en de ijzerbindingscapaciteit verhoogd

Wat is de ijzerconcentratie bij inflammatoire toestanden?

Gedaalde ijzerconcentratie, en een gedaalde ijzerbindingscapaciteit.

Waardoor komen enzymen in verhoogde mate vrij in het bloed?

Verhoogde celafbraak of necrose.

Waarop wijst een stijging van enzymconcentraties in het bloed?

Een stijging kan wijzen op weefselbeschadiging of ziekte.

Waar komen transaminasen (ALAT en ASAT) voor?

Lever, hartspier en skeletspieren.

= enzymen die betrokken zijn bij aminozuurmetabolisme.

Wanneer komt een stijging van transaminasen voor?

Leveraandoeningen, hartaandoeningen, spierziekten.

In welke fracties kunnen alkalische fosfatasen (AF) gedifferentieerd worden?

Botfractie, lever- en galfractie, intestinale fractie, placentaire fractie en tumorale fractie.

Wanneer komt een stijging van hepatobiliaire alkalische fosfatasen voor?

Galwegobstructie (biliaire obstructie), tumorale infiltratie van de lever.

Wanneer komt een stijging van alkalische fosfatasen uit het bot voor?

Kinderen zolang de groeifase nog niet voorbij is, na botfracturen, botmetastasen, ziekte van Paget en osteomalacie.

Waar is gamma-GT (gamma-glutamyl-transferase) hoofdzakelijk afkomstig van?

Lever en de galwegen.

Welke organen zijn rijk aan LDH (lactaatdehydrogenase)?

Skeletspier, lever, nier, myocard, rode en witte bloedcellen.

Wanneer komt een stijging van LDH voor?

Aandoeningen waarbij de organen die rijk zijn aan LDH in verhoogde mate celnecrose vertonen.

Waar komt amylase voor?

Speekselklieren en pancreas.

Wanneer veroorzaakt amylase een stijging van de amylasemie?

Ontstekingsprocessen van speekselklieren of pancreas, pancreascarcinoom, nierinsufficiëntie.

Wanneer komt Lipase in verhoogde mate vrij bij?

Pancreatitis.

Waar komt creatinefosfokinase (CK) voor?

Gestreepte spieren en de hartspier.

Wanneer vindt men een snelle stijging van de concentratie van creatinefosfokinase (CK) in het bloed?

Spiernecrose.

Welke types van creatinefosfokinase (CK) kunnen van elkaar onderscheiden worden?

CKMM (dwarsgestreepte spieren), CKBB (hersenen), CKMB (hart).

Wat zijn afbraakproducten van het eiwitmetabolisme die door de nier worden uitgescheiden?

Ureum en creatinine.

Wanneer komen verhoogde uremie en creatininemie voor?

Verminderde glomerulaire filtratie.

Wanneer kan een gestegen uremie voorkomen met een normale creatininemie?

Maagbloeding (door bloedresorptie), dehydratatie.

Wanneer komt een verlaagd ureumgehalte voor?

Te lage eiwitinname en zware leverinsufficiëntie.

Hoe ontstaat bilirubine?

Afbraak van rode bloedcellen in de milt.

Waaraan bindt bilirubine zich?

Bindt zich aan albumine → kan daardoor niet door niermembraan

Waaraan wordt bilirubine in de lever gebonden?

Aan glucuronzuur.

Hoe wordt de geconjugeerde vorm van bilirubine uitgescheiden?

80% in de galwegen en zo via de darm verwijderd, 20% komt in het bloed terecht.

Hoe noemt men de aan albumine gebonden vorm bilirubine?

Indirecte bilirubine of niet- geconjugeerde vorm.

Hoe noemt men de aan glucuronzuur gebonden bilirubine?

Geconjugeerde vorm of directe bilirubine.

Waardoor wordt stijging van het bilirubinegehalte in het bloed veroorzaakt?

Verhoogde afbraak van rode bloedcellen (hemolyse), gestoorde leverfunctie, gestoorde galuitscheiding.

Wat zijn de voornaamste bronnen van urinezuur?

Voedingsmiddelen en endogene afbraak van nucleïnezuren.

Waar kan een verhoogde uricemie toe leiden?

Jicht, uraatstenen in de nieren, nierinsufficiëntie (in extreme onbehandelde gevallen).

In welke twee delen zal de medische beeldvorming behandeld worden?

Diagnostische onderzoeken en richtlijnen i.v.m. radioprotectie.

Wat zijn de algemene beschermingsmiddelen tegen ioniserende stalen?

Bescherming door afstand, afscherming, beperken van blootstellingtijd, dosis optimaliseren.

Wat zijn de 3 basisprincipes voor beschermingsmiddelen?

Rechtvaardiging, optimalisatie (ALARA-principe, as low as reasonable achievable), dosislimieten.

Waar aan moet de dosimeter aan voldoen?

Moet van een erkend type zijn en worden gedragen ter hoogte van de borst.

Wat is belangrijk voor stralingsbescherming RX van de werknemer?

Werknemer mag nooit met enig lichaamsdeel in de primaire bundel komen.

Wat is lekstraling?

Straling die in de focus ontstaat en door de omhulling van de buis gefilterd naar buiten treedt.

Wat kan aangeraden worden om zo min mogelijk strooistraling te ontvangen?

Röntgenbuis zoveel mogelijk onder de tafel plaatsen, loden schort dragen.

Waar is een goede pasvorm van een loden schort belangrijk voor?

Belangrijker voor radioprotectie dan een “dikkere” loodschort.

Wat is verkeerd bij doorlichting?

Rustig bekijken van een doorlichtingsbeeld wanneer de patiënt ondertussen wordt bestraald is verkeerd.

Wat is "last image hold"?

Het doorlichtingsbeeld behouden zonder de patiënt te bestralen.

Wat kan men bij interventionele radiologie gebruiken?

Gebruik maken van gepulseerde scopie.

Wat is diafragmeren?

zo weinig mog organen in primaire bundel, strooistralen beperken en bij elke opname of doorlichting zoveel mogelijk diafragmeren

Wat zijn röntgenstralen?

Hoogfrequente elektromagnetische straling/golven, hebben een korte golflengte en kunnen door materialen zoals weefsel en bot heen dringen.

Waar worden elektronen gegenereerd en versneld binnen de röntgenbuis?

Kathode en anode.

Wat is de penetratievermogen rangschikking

Lucht < vetweefsel < overig zacht weefsel < botweefsel.

Wat is luminiscerend vermogen

Bepaalde stoffen kunnen oplichten

Wat is fotografische werking?

Film met fotografische emulsie absorbeert gedeelte van de stralen -> chemische ontwikkeling, handig om te kijken of botten gebroken zijn

Wat resulteert in sterke, matige en zwakke absorptie van röntgenstralen op een scherm?

Sterke absorptie: blijft wit (bvb bot); matige absorptie; grijs; zwakke absorptie: wordt donker (bvb longen).

Wat zijn afbeeldende systemen?

Fotografische film of beeldversterker.

Wat zijn digitale technieken binnen de röntgentechnologie?

Substractie (vnl angiografie), fosforplaten (tvv klassieke film), flat panel detector (straling wordt omgezet nr elektrische signalen).

Wat is het verschil tussen Radiografie en fluoroscopie?

Radiografie (momentopname)