Factorial Designs - Flashcards (Vocabulaire)

Vocabulaire flashcards over Factorial Designs in het Nederlands.

Factorisch ontwerp

Een onderzoeksontwerp met twee of meer factoren (onafhankelijke variabelen) die gezamenlijk worden gemanipuleerd of bestudeerd.

Factor

Een onafhankelijke variabele in een experiment (of een quasi‑onafhankelijke variabele in niet‑experimenteel onderzoek).

Niveau

De waarde of toestand waaruit een factor kan bestaan (bijv. laag/hoog, twee of meer niveaus).

Twee-factor ontwerp

Een factorial ontwerp met twee factoren, elk met meerdere niveaus.

Hoofd-effect

Het gemiddelde verschil tussen de niveaus van één factor, over alle niveaus van de andere factor heen.

Interactie

Een patroon waarbij het effect van de ene factor afhangt van het niveau van de andere factor.

Matrixontwerp

Een structuur waarin de kolommen een factor aangeven en de rijen een tweede factor, met elke cel een behandelconditie.

Cel

Een specifieke combinatie van niveaus van alle betrokken factoren in een factorial design.

Notatie 2×2

Een aanduiding voor een twee-factor ontwerp met twee niveaus per factor.

Notatie 2×3

Een aanduiding voor een twee-factor ontwerp met respectievelijk twee en drie niveaus.

Notatie 2×2×2

Een drie-factor ontwerp met twee niveaus per factor (totaal 8 condities).

Drie-factor ontwerp

Een factorial ontwerp waarin drie onafhankelijke variabelen/factoren worden onderzocht.

Drie-weg-interactie

Een interactie tussen drie factoren, aangeduid als A×B×C, waarbij twee‑weg interacties afhankelijk kunnen zijn van de derde factor.

Higher-order factorial design

Een ontwerp met drie of meer factoren, wat leidt tot complexere interacties zoals A×B, B×C, A×C en mogelijk A×B×C.

ANOVA

Analyse van Variantie; statistische methode om meanverschillen te evalueren in factorial designs.

F-ratio

De verhouding gebruikt in ANOVA om te bepalen of verschillen tussen gemiddelden statistisch significant zijn.

Twee-factor ANOVA

Een ANOVA met twee factoren die twee hoofd effecten en een interactie kan testen.

Grafische interpretatie van interactie

Interactie geïdentificeerd via niet‑parallele lijnen in een grafiek van de cell means.

Niet-parallelle lijnen

Lijnen in een grafiek die niet parallel lopen, duiden op een interactie.

Moderation

Een term die in sommige vakgebieden als synoniem voor interactie wordt gebruikt; een derde variabele die de relatie tussen twee variabelen beïnvloedt.

Counterbalancing

Methode om volgorde-effecten te beheersen door verschillende groepen een verschillende volgorde van behandelingen te geven.

Volgorde-effecten

Veranderingen in uitkomsten die afhangen van de volgorde waarin behandelingen worden gepresenteerd.

Mixed ontwerp

Een factorial ontwerp met zowel tussen‑ als binnensubject factoren.

Between-subjects ontwerp

Een ontwerp waarbij elke behandelconditie een aparte groep deelnemers heeft.

Within-subjects ontwerp

Een ontwerp waarbij dezelfde deelnemers in alle condities worden gemeten.

Quasi‑onafhankelijke variabele

Een variabele die niet gemanipuleerd wordt maar als factor in een onderzoek kan voorkomen (bijv. leeftijd, gender).

Quasi-experimenteel ontwerp

Onderzoek waarbij randomisatie ontbreekt en variabelen niet volledig gemanipuleerd worden.

Non-experimenteel ontwerp

Observatiestudie zonder manipulatie van onafhankelijke variabelen.

Experimental strategy

Onderzoeksstrategie waarbij de onafhankelijke variabele gemanipuleerd wordt.

Non-experimental strategy

Onderzoeksstrategie waarbij variabelen niet gemanipuleerd worden; vaak observationeel.

Combined strategy

Een factorial design dat twee verschillende onderzoeksstrategieën combineert in één studie.

P×E ontwerp (persoon-omgeving)

Ontwerp waarbij persoonskenmerken als factor dienen naast omgevingsfactoren.

Replicatie

Het herhalen van een studie om bevindingen te bevestigen.

Uitbreiding

Het toevoegen van een extra factor of variabele aan bestaand onderzoek om generalisatie te testen.

A×B-interactie

Interactie tussen Factor A en Factor B; het effect van A verschilt afhankelijk van het niveau van B.

A×B-interactie en B×C-interacties

Verschillende paren van twee‑factor interacties die in hetzelfde ontwerp voorkomen.

Pre-test–post-test controle groep ontwerp

Ontwerp met twee groepen die vóór en ná de behandeling gemeten worden, mogelijk quasi‑ of mixed.

Vier-factor ontwerp

Ontwerp met vier onafhankelijke variabelen; notatie kan 2×2×2×2 zijn.

Vier-weg-interactie

Interactie tussen vier factoren; complex en vaak moeilijk te interpreteren.

Line graph interpretatie

Grafische interpretatie van means die laat zien of lijnen wel of niet parallel zijn (dus wel/niet interactie).

Data matrix en hoofd effecten

In een twee-factor ontwerp ontstaan hoofd effecten uit kolom- en rijgemiddelden.

Interactie‑interpretatie bij significantie

Als interactie significant is, moeten hoofd effecten voorzichtig geïnterpreteerd worden.

Confounding variabele

Variabele die de uitkomst beïnvloedt en niet adequaat werd gecontroleerd.

Balans (gebalanceerd ontwerp)

Gelijke aantallen deelnemers per conditie; verlaagt ongewilde variantie.

Drie- of meer-factor interacties

Interactiepatronen die ontstaan bij drie of meer factoren (bv. A×B, A×C, B×C en combinaties).

Notatie 2×4 ontwerp

Twee factoren, eerste factor heeft twee niveaus en tweede factor heeft vier niveaus.

Afhankelijke variabele (uitkomstvariabele)

De variabele die gemeten wordt als output van het experiment.

Onafhankelijke variabele (factor)

De variabele die wordt gemanipuleerd/onderscheiden tussen condities.

Between/within design trade-offs

Afwegingen tussen variatiecontrole en groepsgrootte bij tussen- en binnensubject ontwerpen.

Datapunten per factor (cell means)

Gemiddelden per combinatie van factoren; basis voor hoofd effecten en interacties.

Drie-factor ontwerp (2×2×2)

Een ontwerp met drie factoren, elk met twee niveaus.

Aanduiding van hoofd effecten

Het onderscheiden van de hoofd effecten van Factor A en Factor B uit de data.

Interactie tonen in grafiek

Niet-parallelle lijnen in een grafiek van cell means duiden op een interactie.

Statistische significantie van interactie

De statistische toets die bepaalt of de interactie niet door toeval ontstaat.