thema 10: nationalisme en romantiek

doel congres van wenen:

de situatie van voor 1792 herstellen, ‘restaureren’

kenmerken romantiek:

• De romantiek redeneert vanuit gevoel.

• Passie is het kernwoord van de romatiek.

• Het streven is belangrijker dan het doel.

• Het ging vooral over dicht bij jezelf blijven.

• Er was een opleving in inspiratie verhalen.

• In de muziek waren geen vaste maten of patronen.

• In de kunst neemt emotie de overhand

• werd niet in orde geloofd

• mens is nietig en de natuur overheerst.

opkomst liberalisme als gevolg van de Franse revolutie

• een van de principes van de Franse revolutie is Vrijheid, het liberalisme komt hieruit voor

• verlichtingsdenken had een duidelijke vorm aangenomen, liberalisme is hierop gebaseerd

• reactie op autocratie

kenmerken liberalisme

• vrijheid en gelijkheid voor het individu

• iedereen gelijk voor de wet

• vrijheid van meningsuiting, persvrijheid en vergadering

• economie: vrijhandel en een vrije markt

  → zo min mogelijk overheidsbemoeienis

opkomst socialisme als gevolg van de Franse revolutie

• een van de principes van de Franse revolutie is gelijkheid, het socialisme is hieruit voort gekomen.

• reactie op de aristocratie

welke twee soorten socialisme zijn er?

• utopisch (na aanleiding van verlichte denkers die fantaseren over een wereld waarin iedereen gelijk is)

• economisch (opgekomen na aanleiding van massa arbeider die gelijkheid eisten)

kenmerken socialisme

• voor sociale rechtvaardigheid en solidariteit

• staat heeft primaire verantwoordelijkheid om verschillen tussen arm en rijk te bestrijden

• vrije markt moet worden onderworpen aan sterk overheidsingrijpen

• 2 stromingen: communisten en sociaal democraten

3 niveaus van nationalisme:

1. cultureel nationalisme (bewustzijn van gedeelde cultuur)

2. politiek nationalisme (met mensen van die cultuur een land willen)

3. etnisch nationalisme (met alleen mensen van die cultuur een land willen)

opkomst nationalisme als gevolg van de Franse revolutie

• een van de principes van de Franse revolutie is broederschap, daarop is nationalisme gebaseerd

• mede ontstaan doordat landen onderdrukt werden door Napoleon en verzet daartegen, en werd versterkt door romantische ideeën over volkscultuur en taal.

hoe komen - ismen tot uiting in de revoluties van 1830?

• Frankrijk: volk komt in opstand tegen Karel V, hij wordt afgezet en vervangen door een constitutionele monarchie (liberalisme)

• België: in 1830 begon de oorlog om onafhankelijkheid. (liberalisme en nationalisme)

  → beide gedragen door nationalisten en liberalen

hoe komen -ismen tot stand in revoluties van 1848?

veel plaatsen tegelijk opstanden

• Duitsland en Italië: begin vereniging van hun gebieden begon hier (nationalisme)

• Berlijn: vonk uit Parijs sloeg over en mensen klommen de barricades op, redelijk succesvolle opstand (liberalisme)

• Frankrijk: monarchie afgeschaft en republiek uitgeroepen (liberalisme en socialisme)

• Nederland: geen opstand, wel snel een nieuwe liberale grondwet laten maken (liberalisme en socialisme)

waarom heeft cultureel nationalisme een politieke lading gekregen?

• Cultureel nationalisme werd politiek nationalisme, en dat wordt etnisch nationalisme. Wat zorgt voor eenwordingsbewegingen en onafhankelijkheidsoorlogen

• alleen bij bereiken politiek nationalisme kun je de bevolking mobiliseren.