Module 06: de celcyclus bij eukaryoten

nog niet af

1. Fasen van de celcyclus bij eukaryoten

• celcyclus

• interfase

• celdeling

celcyclus

• duur = afhankelijk van celtype

interfase (def)

• voorbereiding op celdeling

interfase

• uitvoeren normale functies

• voorbereiding op celdeling

• S-fase: DNA replicatie

• cel groeit in verschillende stappen

• DNA-replicase: 8u alle DNA meervuldigen

• de cel leeft

S in S-fase?

synthese

wanneer eindpunt de celcyclus?

wanneer de celsplitst en dat duurt 1 uur

cytokinese

wnr 1 celkern → 2 celkernen worden

• sluit af en splits af , op in 2 nieuwe cellen

• contractiele ring

• na samentrekking ring: kleine verbinding tussen 2 cellen

• afsnoering laatste verbinding = einde cytokinese

cytokinese (def)

insnoering + verdeling cytoplasma over dochtercellen

Belang van mitose

• groei en ontwikkeling

• in stand houden van het organisme: afgestorven cellen vervangen

• herstel beschadigd weefsel

• in stand houden van een soort: bacteriën en eencelligen (klonen)

Mitose: notities

• 2 identieke dochtercellen

  • elkaar en oorspronkelijke cellen

• diploiden cellen

  • alle cellen in dubbel voor

  • 2n → 2n en 2n

• vaak nrmle groei en herstel

diploïd

een cel met 2 sets chromosomen

• 2n = 46

• in de menselijke cel zitten 46 chromosomen → 23 paren

Haploïd

een cel met 1 set chromosomen

• eicellen en zaadcellen bevatten 23 chromosomen

Meiose

• Haploide cellen

  • 2n: n en n

  • niet identieke cellen

stappen Mitose

• profase

  • vroege profase

  • late profase

• metafase

• anafase

• telofase

Vroege profase : mitose

• opvouwing chromosomen in kern zichtbaar

• compacte vorm → transcriptie van DNA niet meer mogelijk

• vorming spoelfiguur

  • heeft steundraden

• 2n= 4 chromosomen

Late profase

• kernmembraan vreekt af

• overgang nr 2de staduim profase

• volledig opgevouwen chromosomen liggen vrij in het cytoplasma

• trekdraden hechten zich eraan vast door te binden op de kinetochoren

Metafase

• chromosomen liggen in het evenaarsvlak

• chromosoom

  • 2 zusterchromatiden die bij elkaar gehouden worden door cohesine-eiwitten ter hoogte van het centromeer

anafase

• cohesine-eiwitten breken af → zusterchromatiden komen los

• trekdraden verkorten

• splitsing → 2 aparte sets chromosomen → 1 pool getrokken

• steundraden verschuiven( weg van elkaa) → contact maken in het midden van de cel

• asterfiguren weg duwen van elkaar → cel verlengt

Telofas

• spoelfiguur → afzonderlijke tubuline-eiwitten + nieuw cytoskelet

• groep chromosomen → nieuw kernmembraan

  • chromosomen ontvouwen zich → transcriptie is mogelijk

• nucleolus = zichtbaar + staart aanmaak rRNA om ribosomen te vormen

• nieuwe kernen = mitose done

mitose samenvatting

pls bekijk voor de les

Wat is de laatste fase?

de cytokinese

• insnoering en verdeling cytoplasma over dochtercellen

  • contractiele ring

  • na samentrekking ring: kleine verbinding tussen 2 cellen

  • afsnoering laatste verbinding= einde cytokinese

belang van mitose

• groei en ontwikkeling

• in stand houden van organisme: afgestorven cellen vervangen

• herstel beschadigd weefsel

• in stand houden ven een SOORT: baterien en eencelligen (klonen)

Meiose I inleiding

• paring homologe chromosomen

• chiasma: uitwisseling DNA = recombinatie

  • variatie (B)

• vorming van gameten

• geslachtelijke voortplanting

Meiose I stappen

Belang van meiose

• productie haploîde (n) gameten

  • verkomen progressieve verdubbeling chromosomen

• genetische variatie

  • in stand houden van soort

F1

• kernmembraan verdwijnt

  • vorming van chromosomen : compactheid

• centrosoom → 2 centrosomen

  • 2 centrosomen aan de chromosomen

    • spoelfiguur: trekdraden en steundraden

• Chromosomen liggen bij elkaar → vorming van paren ( geheel v 4 chromatide = tetraden)

• zo dicht → chiasma(ontstaan knopen) (→ geen identieke dochterchromatide)

  • breuk → uitwisseling van DNA (kleine stukjes tussen de 2 chromatiden)

• (B) voor geslachtelijke voortplanting wnt zorgt voor variatie

F2:

• homologe chromosomen paren door trekdraden in evenaars vlak

F3:

• verkorten trekdraden → homologe chromosmen uit elkaar (nr aparte kanten)

• de hele chromosoom gaat naar aparte kanten

  • centromeer = heel

F4

• celkern vorming + 2 aparte kernmembranen

• steundraden langer → cel beetje uit 1 getrokken

• cytoskelet: eiwitstructuren die stevigheid geven aan de cel

• elke kern volledige chromosomen + haploïd(n) genetisch materiaal

cytokinese

• cel in 2 gesplitst

• contractiele ring (gevormd) , eiwit structuren

  • meer en meer sluiten

  • in het midden

  • versmalt tot afsplitsing

  • van de cel in 2

Wat gebeurt er na meiose 1

het kan ontwinden of verder gaan naar meiose 2

startpunt meiose 2

• start met haploïde cellen

• 2 chromatide op 1 chromosoom , niet identiek

F1 M2

• afbraak van kernmembraan → chromosomen liggen lost

  • als DNA ontwonden → dan ga nr chromosomen (compactheid)

  • 2 centrosomen ontstaan rondom

    • trekdraden en steundraden → spoelfiguur

F2 M2

• alleen haploïde cllen

• zusterchromatide niet identieke

• chromosomen evenaarsvlak door trekdraden (n-chromosomen)

• aantal chromosomen verschilt met mitose

F3 M2

• centromeer afgebroken → splitsting chromsomen

  • elke chroùatide nr 1 kant

• steundraden verlegen en duwen cel uit

  • 2 haploïde celkernen

F4: cytokinese M2

• contractiele ring (eiwitstructuur)

  • vorming midden

  • trekt de cel uit elkaar

verschillen en gelijkenissen tussen mitose en meiose

• mitose heeft in fase 1 afzonderlijke chromosomen

  • meiose heeft homologe chromosomen in paren (M1)

• MIT: 2 genetisch identieke dochtercellen

  • MEI: 4 niet genetische identiek dochtercellen