Histologia ogólna

Nabłonek jednowarstwowy płaski (gdzie)

Kłębuszki nerkowe, naczynia krwionośne, jamy ciała, pęcherzyki płucne

Nabłonek jednowarstwowy sześcienny (gdzie)

Części wydzielnicze różnych gruczołów, jajniki, tarczyca, cewki nerkowe

Nabłonek jednowarstwowy walcowaty (gdzie)

Przewód pokarmowy od żołądka do odbytu, jajowody

Nabłonek wielorzędowy (rzekomo wielowarstwowy) (gdzie)

Drogi oddechowe, przewód najądrza

Nabłonek wielowarstwowy walcowaty (gdzie)

Przewody wyprowadzające gruczoły ślinowe, spojówka, męska cewka moczowa

Nabłonek wielowarstwowy płaski (gdzie)

rogowaciejący: Powierzchnia ciałą,

Nierogowaciejący: jama ustna, przełyk, odbyt, rogówka, pochwa

Nabłonek wielowarstwowy sześcienny (gdzie)

Przewody wyprowadzające gruczołów potowych i egzokrynowych, trzustka śliniaki, narządy potowe

Nabłonek przejściowy

Drogi moczowe, obecność komórek baldaszkowatych

Betaglikan (gdzie)

proteoglikan w istocie międzykomórkowej i pow. komórek

Agrekan (gdzie)

chrząstka

Dekoryna (gdzie)

proteoglikan w tkance łącznej

syndekan (gdzie)

transbłonowy skł komórek łączących makrocząsteczki istoty międzykom z filamentami aktynowymi cytoszkieletu -\>umożliwia przekazywanie sygnałów, wiążą się z nim GAG tworzące glikokaliks

perlekan, agryna (gdzie)

blaszka podstawna

Serglicyna (gdzie)

proteoglikan w pęcherzykach wydzielniczych leukocytów

Makrocząsteczka kolagenu to

Tropokolagen

Kolagen XI XII i FACIT

Wiążą włókna kolagenowe ze sobą

Kolagen III (gdzie)

Włókna siateczkowe

Kolagen I jest

Najpopularniejszy

Włókienka kolagenowe mają prążki

Co 64nm

Kolagen jest (odczyn)

Kwasochłonny (eozynofilny)

blaszki sprężyste

Występują w ścianach tętnic typu sprężystego -\> ściśle przylegające do siebie włókienka elastynowe fensterowane

Najbardziej charakterystyczne aminokwasy kolagenu

hydroksyprolina, hydroksylizyna

Włókna sprężyste (elastyna) występują w:

Ścianach tętnic, płuc, małżowinie usznej

Elastyna barwi się

Rezorcyną i orceiną

Główne aminokwasy elastyny

glicyna, prolina, lizyna (LPG)

Włókna oksytalanowe (niby sprężyste, ale bez elastyny) występują

W ścięgnach, miazdze zębów

Starsze fibroblasty to

Fibrocyty i są one kwasochłonne (eozynofilne)

Fibroblasty są

Zasadochłonne (hematoksylinofilne)

Blizny tworzone są przez

fibroblasty (wzmożone podziały mitotyczne przy uszkodzeniu tkanki - białko FGF)

miofibroblasty

Liczne kompleksy aktyna/miozyna -> właściwości mięśni gładkich

Głównie w kosmkach jelitowych

Histiocyty (Makrofagi)

Diapedeza, Fagocytoza, Wytwarzanie Interleukin i Defensyn, Prezentacja Antygenu, Receptory TLR

melanofory

fibroblasty wypełnione ziarnami melaniny - występują w tęczówce, ciele rzęskowym, naczyniówce oka, skórze części zewn. narządów płciowych i brodawkach sutka

Komórki tuczne dzieli się na:

Tkankowe(wieksze) i błony śluzowej oraz płuc(mniejsze)

Komórki tuczne (mastocyty) są osiadłe i zawierają

Histaminę, heparynę oraz kilkadziesiąt czynników pośredniczących w reakcji zapalenia (m.in chemaza i tryptaza, ECF-A)

Komórki tuczne zalicza się do

Układu komórkowego APUD

Komórki plazmatyczne (plazmocyty)

Syntetyzują immunoglobuliny

Szprychowaty układ chromatyny w jądrze; zasadochłonna cytoplazma

Powstają z Limfocytów B

Leki przeciwzapalne są

Inhibitorami syntaz prostoglandyn

Komórki tkanki łącznej powstają z

Macierzystych komórek mezenchymalnych, które wędrują ze szpiku kostnego (oprócz fibroblastów - odnowa in situ)

Aktywność lipazy hamowana (efekt antylipolityczny) jest przez

insulinę i prostoglandyny

Białka układu dopełniacza i czynnik aktywujący płytki krwi (PAF)

Też biorą udział w powstawaniu zapalenia

Tk. łączna właściwa luźna występuje w:

Tkance podskórnej, tworzy blaszki właściwe błon śluzowych, stanowi główny skłądnik błon surowiczych wyściełających jamy ciała

Tk. łączna właściwa zbita występuje w:

Warstwie siateczkowatej skóry właściwej, torebkach narządów wewn., ścięgnach (o utkaniu regularnym - szeregi Ranviera) i więzadłach

Tkanka tłuszczowa żółta jest żółta dzięki

lipochromom

adipocyty powstają z

lipoblastow (i zawierają GLUT-4 w błonie)

Lipolizę (zachodzącą dzięki lipazie) wywołują

ACTH, glukagon i adrenalina

Tkanka tluszczowa brunatna jest brunatna przez

żelazo w mitochondriach

W kom. tłuszczu brunatnego zachodzi proces

termogenezy, dzięki kanałowemu białku mitochondriów - UCP-1 (termogenina)

Nowotwory tkanki tłuszczowej brunatnej nazywamy

zimowiakami

Aktywacja komórek tkanki tłuszczowej brunatnej zachodzi przy

wychłodzeniu organizmu i blokowaniu katecholamin B-blokerami; polega na połączeniu się wydzielanej noradrenaliny z receptorem błonowym B-adrenergicznym

Tkanka tłuszczowa wydziela

adipokiny (wpływają na czułość komórek na insulinę - cukrzyca typu 2, i regulują metabolizm tłuszczów w organizmie oraz kontrolują uczucie sytości i głodu) oraz estron

Tkanka chrzęstna szklista (kolagen II) występuje w:

1. chrząstce nasadowej
2. połączeniach stawowych
3. powierzchniach stawowych
4. przegroda nosowa
5. chrząstka tarczowata, nalewkowata i ziarnowata krtani
6. ściany tchawicy
7. ściany dużych i średnich oskrzeli
8. dośrodkowe części żeber

Najistotniejsze adipokiny:

Leptyna (hormon sytości) - dojrzewanie płciowe + rozkład tłuszczu + angiogeneza

Adiponektyna - działanie przeciwzapalne i przeciwmiażdżycowe + zapobiega odporności na insulinę

Resystyna - resistance na insulinę

TNFα(czynnik martwicy nowotworów) i Interleukina 6 - obniżają produkcję pomp GLUT (też dają odporność na insulinę)

ASP (białko stymulujące acylację) - zwiększa ilość GLUT i pobudza estryfikacje tłuszczów do triglicerydów

Inhibitor aktywatora plazminogenu - wpływa na wewnątrznaczyniowe powstawanie skrzepów krwi

Adipsyna - wytwarza ASP (mało przy anorexia nervosa)

System renina-angiotensyna adipocytów (RAS) - regulacja masy tkanki tłuszczowej i ciśnienia, obniża lipogenezę

Metalotioneina - wiąże metale i chroni kwasy tłuszczowe

Estrogeny - estron (żeński hormon płciowy)

Istota podstawowa chrząstki jest

zasadochłonna (hematoksylinofilna) i wiąże wodę oraz barwi się błękitem toluidyny na czerwono (przez SO4)

Tkanka chrzęstna szklista pokryta jest

ochrzęstną (tk. łączna włóknista)

Chondrocyty leżą w jamkach i regulowane są przez

pobudzanie: somatomedyna C (IGF 1), hormon wzrostu, IHH, PTHrP, testosteron, tyroksyna

hamowanie: kortyzon, estrogeny

Tkanka chrzęstna szklista powstaje z

mezenchymy (wzrost śródchrzęstny/odkładanie chrząstki)

U starych ludzi chrząstki szkliste regenerują się

dużo gorzej niż u młodych (u starych tylko odkładanie, a u młodych namnażanie chondroblastów)

Tkanka chrzęstna włóknista (kolagen I) występuje w:

1. Niektóre połączenia ścięgien i więzadeł z kośćmi
2. Krążki międzykręgowe
3. krążki stawowe żuchwy i obojczyka
4. spojenie łonowe
5. więzadło w stawie ramiennym

Tkanka chrzęstna sprężysta (włókna elastyczne) występuje w:

1. Małżowina uszna
2. ściana wewnętrzna przewodu słuchowego i trąbka słuchowa
3. nagłośnia
4. wyrostek głosowy krtani
5. mniejsze oskrzela

dysk międzykręgowy ma

Na obwodzie pierścień włóknisty, a wewnątrz jądro miażdżyste (z tk. łącznej), ma też kwas hialuronowy i kolagen II

Osteoblasty funkcja

siedzą w okostnej i śródkostnej oraz na powierzchni nowo powstałej kości

wytwarzają osteoid i go regulują, a jeśli przestają go wytwarzać, to stają się osteocytami

mogą się kontaktować ze sobą dzieki połączeniom neksus

Osteoid zbudowany jest z

kolagenu I

Istota miedzykomórkowa tkanki kostnej dzieli się na

organiczna - białka niekolagenowe: osteonektyna i osteokalcyna, które regulują mineralizacje, oraz czynnik wzrostu BMP

nieorganiczna - głównie hydroksyapatyty Ca10(PO4)6(OH)2, gdzie grupa -OH moze zostac zastapiona, oraz fosforan wapnia, który u dorosłych często może występować jako burszyt CaHPO4 x 2H2O

Osteoblasty powstają z komórek

macierzystych /progenitorowych, których zróżnicowanie zachodzi po uczynnieniu genów cbfa1/runx2 pod wpływem cytokin: morfogenów kości (BMP) i TNF B (beta xd)

Osteocyty leżą w

niezminrealizowanych jamkach

Osteoblasty wydzielają:

Kolagen I

Proteoglikany

Osteokalcynę - zwiększa gęstość minerału, zwiększa wydzielanie insuliny i adiponektyny

Osteonektynę - regulacja mineralizacji

Kolagenazę i fosfatazę zasadową (hydrolazy)

Glikoproteinę RANKL - wiąże się z glikopr. RANK na powierzchni prekursorów osteoklastów, pobudzając ich różnicowanie

Białko osteoprotegerynę - wiąże się z RANKL, przez co zapobiega róznicowaniu osteoklastów, reguluje modelowanie kości i hamuje wapnienie naczyń krwionośnych

Czynność osteoblastów jest regulowana przez

Parathormon (PTH) - pobudzenie syntezy RANKL = pobudzenie osteoklastogenezy

IGF1 (somatomedyna C)

Witamina D3 - aktywuje gen dla osteokalcyny

Osteoblasty są (odczyn)

zasadochłonne (hematoksylinofilne)

Osteoklasty przyciągane są do kości przez

fosforan-1-sfingozyny

Osteoklasty (funkcja)

niszczą kości (jest to rodzaj makrofagów szpiku kostnego)

Tkanka kostna grubowłóknista (dużo osteocytów i osteoidu, grube pęczki kolagenu) występuje w:

1. miejsca przyczepu ścięgien
2. wyrostki zębodołowe
3. błędnik kostny
4. szwy kości czaszki
5. podczas reparacji uszkodzeń kości
6. podczas chorób kości

Osteoklasty mają .... cytoplazmę

kwasochłonną (eozynofilną)

Mechanizm niszczenia kości przez osteoklasty

1. pompowanie na zewnątrz H+ powstających z H2CO3 dzięki anhydrazie węglanowej
2. Dekalcyfikacja
3. uwalnianie prokatepsyny K - działa ona w niskim pH rozkładając białka niekolagenowe jak i kolagen

Osteoklasty są polikariocytami i znajdują się

na powierzchni kości w zatokach Howshipa

Kalcytonina (wpływ na osteoklasty)

dezaktywuje je

Tkanka kostna drobnowłóknista (kości długie i płaskie, zbudowana z blaszek kostnych) dzieli się na

Kość gąbczastą występującą w:

* wnętrze kości płaskich
* nasady i przynasady kości długich

Kość zbitą występującą w:

* trzon kości długich
* nasady kości płaskich

Między beleczkami w kości gąbczastej znajdują się

Naczynia krwionośne i szpik kostny

Kanał Haversa (k. zbita)

kanał w środku osteonu; zawiera włosowate naczynia krwionośne i nerw

System Haversa (k. zbita)

Podstawowy składnik strukturalny i czynnościowy kości zbitej, spiralne ułożenie blaszek systemowych

Kanały Volkmanna (k. zbita)

boczne odgałęzienia kanałów Haversa, biegną w poprzek kości zbitej; za ich pośrednictwem łączą się naczynia krwionośne osteonów

Śródkostna (w odróżnieniu od okostnej jest ona jednowarstwową błoną) zawiera

kom. macierzyste zrębu szpiku i osteoblastów

włókna Sharpeya

liczne włókna kolagenowe przenikajace z okostnej do kości; umacniaja położenie okostnej względem kości

Na podłożu chrzęstnym powstają kości

długie

Na podłożu mezenchymatycznym tworzą się kości:

czaszki, częsciowo łopatka i obojczyk

Etapy kościotworzenia na podłożu mezenchymatycznym (skrótowo, z**bany jest ten temat xD)

1. Komórki mezenchymatyczne tworzą matrycę dla kości (wielkość, kształt, położenie)
2. Synteza kolagenu I, proteoglikanów, osteokalcyny
3. Powstają osteoblasty i pierwotny punkt kościotworzenia (osteoblasty otoczone mezenchymą)
4. Ca3(PO4)2 odkładany we włóknach kolagenowych
5. Niektóre osteoblasty stają się osteocytami
6. Powstają beleczki kostne, po czym zlewają się tworząc grubowłóknistą kość splotowatą
7. Powstaje okostna i śródkostna
8. grubowłóknista --> drobnowłóknista
9. Pierwotne systemy Haversa

Etapy kościotworzenia na podłożu chrzęstnym (skrótowo, z**bany jest ten temat xD)

1. Odpalona zostaje w chrząstce szklistej synteza kolagenu II
2. Kolagen X i cytokina angiogenezy VEGF
3. Z powstającymi naczyniami nadchodzą prekursory osteoblastów i komórki hemocytopoezy
4. Powstaje pkt. kostnienia pierwotnego
5. Chondroklasty w ruch
6. Wapnienie dzięki chondrokalcynie
7. Beleczki kostne (kościotworzenie śródchrzęstne)
8. Z krwią monocyty osteoklastów robią siup i wyżłabiają jamki szpikowe

Strefy zmian w chrząstce podczas kościotworzenia

1. Strefa chrząstki spoczynkowej - wywczas
2. Strefa proliferujących komórek - dużo się dzieje, m.in synteza PTHrP - pobudzenie namnażania
3. Strefa dużych komórek hipertroficznych - chondrocyty syntezują kolagen X i VEGF, a po skończeniu działalności robią Magika
4. Strefa degeneracji chondrocytów, wapnienia, wytwarzania kości i jamek szpikowych - chondrocyty dead no i szmery bajery się tam dalej robią (tworzą beleczki kostne, naczynia krwionośne się układają, powstają jamki szpikowe itd)

Jak kość rośnie na szerokość to osteoklasty

robią wixe w środku kości przez co powiększają jame szpikową

Pozostałości chrząstki w przynasadach to

linie chrzęstne powstałe z chrząstki nasadowej

Wzrost kości na długość następuje w dzieciństwie dzięki

płytkom nasadowym

Wzrost kości na szerokość następuje w dzieciństwie dzięki

odkładaniu na zewnątrz i rozpierdusze wewnątrz

Kościozrosty tworzą się około (wiek)

30 r. ż.

Kościotworzenie śródchrzęstne regulowane jest przez

IGF1 (somatomedyna C) i przez lokalne cytokiny regulujące kościotworzenie (IHH i PTHrP)

Sorry ale nie czaje przebudowy kości na szerokość :c

jak coś to strona 40 w histologii bez spójników

Remodelowanie kości blaszkowatej zbitej

1. Osadzenie prekursorów osteoklastów na wewn. powierzchni kanału Haversa
2. Koniec ich działalności na linii cementowej
3. Osteoblasty tworzą dośrodkowo osteon

Etapy remodelowania kości

1. Aktywacja kości spoczynkowej
2. resorpcja
3. odwrócenie czynności
4. wejście w stan spoczynkowy

Remodelowanie kości blaszkowatej gąbczastej

1. Osadzenie prekursorów osteoklastów na powierzchni kości

2. Rozpierducha + tworzenie dołków

3. Eksmisja osteoklastów, osteoblasty zajmują ich miejsce w dołkach

Następne etapy syntezy witaminy D3

7-dehydrocholesterol --\> cholekalcyferol --\> 25-hydroksykalcyferol --(enzym wzbudzany małą ilością wapnia)--\> kalcytriol --\> szuru buru mamy witaminę