kluczowe pojęcia terminy: ARCHITEKTURA STAROŻYTNEJ GRECJI

Architektura starożytnej grecji

porządek dorycki

typ struktury architektonicznej z epoki archaicznej,charakteryzujący się ciężkimi proporcjam,surowością bryły i monumentalnością.nie posiadał bazy a kolumny były złobione.Podwójny dach

porządek joński

typ struktury architektonicznej z epoki archaicznej.Były one wyższe oraz węższe z ozdobną bazą i wolutami na głowicy.

porządek koryncki

typ struktury architektonicznej z epoki helenistycznej.Charakteryzował sie wysokim i smukłem trzonem kolumn,ozdobną bazą i głowicą stylizowaną na kształt liścia akantu

belkowanie

element konstrukcyjny leżący poziomo na kolumnach,składa się z architrawu,fryzu oraz gzymsu

gzyms

element architektoniczny znajdujący się na zewnątrz lub wewnątrz budynku o walorach dekoracyjnych oraz praktycznych

architraw

pozioma belka spoczywająca na kolumnach lub filarach

urbanistyka

w starożytnej grecji polegała na propagandzie władzy. Na szczycie ,miast znajdował się akropol. W centrum znajdowała się agora na planie kwadratu otoczona kolumnowymi portykami.

templum in antis

pierwsza grecka świątynia której plan był wzorowany na mykeńskim megaronie

stylobat

płaska platforma na której stałynkolumny

krepidoma

najniższa widoczna część świątyni greckiej

fryz

środkowy poziomy element belkowania między architrawem a gzymsem,bardzo często zdobiony np płaskorzeźbami

fryz ciągły

poziomy pas zdobniczy zanjdujący się między architrawem a gzymsem,motyw jego to ciągłośćdekoracji

abakus

czworoboczna płyta ,znajdująca się w najwyższej części głowicy kolumny,przenosząca ciężar belkowania na trzon.

amfiprostylos

typ świątyni greckiej z czeteroma kolumnami w elewacji frontalnej i tylnej

portyk

fasada świątyni,nazwa zależała od ilości kolumn

przyczółek

górna część fasady budynku,która może mieć różne kształty

tympanon

trójkątne pole wewnątrz naczółka które może posiadać w sobie dekoracje typu rzeżby lub płakorzeźby

akroterion

dekoracyjny element architektoniczny,wieńczący szczyt i boczne narożniki frontonu

fryz metopowo-tryglifowy

fryz w porządku doryckim gdzie metowy i tryglify są ułożone na przemian

metopa

kwadratowe płyty ozdobione poniekąd płakorzeźbami

tryglif

pionowe płyty z zaznaczonymin żłobieniami

echinus

lekko wygięty element architektoniczny znajdujący się pod abakusem w porządku doryckim

agora

główny plac/rynek miejski

kanelury

płytkie,wklęsłe,pionowe żłobienia pokrywające trzon kolumny

woluta

element architektoniczny w kształcie spirali charakterystyczny dla głowicy kolumny jońskiej

baza

dolna częśćkolumny łącząca trzon z stylobatem

peripteros

świątynia grecka którą otoczała pojedyncza kolumnada

gimnazjon

zespół budynków gdzie odbywały się ćwiczenia fizyczne.Pierwotnie służył jako miejsce trenowania młodzieży,lecz z czasem przekształcił się w ośrodek edukacji i spotkań

korektury optyczne

wprowadzane zmiany które przeciwdziałały optycznym deformacją w architekturze.były to zmiany takie jak:nachylenie osi kolumn ku osi symetrii,wygięcie linii prostych,oraz pomniejszenie wewnętrznych interkolumn

entazis

specjalne pogrubienie kolumny

cella

główne pomieszczenie w świątyni greckiej,w którym zazwyczaj znajdował się posąg bóstwa któremu dana świątynia była poświęcona.

pronaos

przedsionek znajdujący się przed głównym pomieszczeniem świętyni

trzon kolumny

inaczej najważniejsza część kolumny

tolos

określenie na świątynie na planie koła otoczoną kolumnadą z wydzielonym wnętrzem

anta

odcinki ścian bocznych naosu wysunięte przed ścianę frontową.

opistodomos

pomieszczenie w świętyni greckiej pełniące funkcje skarbca

adyton

najbardziej ukryta, święta część starożytnej świątyni, do której dostęp mieli tylko kapłani i wybrane osoby

monopteros

określenie na świątynie na planie koła otoczoną kolumnadą,bez wnętrza

akropol

miasto znajdujące się na wysokim wzgórzu ,z pałacami i świątyniami

Kimation

Rodzaj ornamentu architektonicznego charakteryzujący się wypukłym profilem i na przemian usytuowanymi motywami wolisz oczu i liści