BÓL – klasyfikacja i typy (psychogenny, neuropatyczny, fantomowy)

Karty słownikowe z definicjami terminów dotyczących bólu według źródeł i miejsca postrzeganego.

• Ból według MIĘDZYNARODOWEGO TOWARZYSTWA BADANIA BÓLU

• nieprzyjemne doznanie czuciowe i emocjonalne

• związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek

• Sygnał ostrzegawczy

• Objaw schorzenia

Ból ICNP definicja i przykłady

1. Zaburzona percepcja

2. Przykre odczucia cielesnego

3. Subiektywne zrelacjonowanie cierpienia

• Grymas

• Zmiana napięcia mięśni

• Zwężone pole uwagi

• Pogorszony proces myślowy

• Utrata apetytu

• Zmiana w postrzeganiu upływu czasu

• Niepokój

• Zachowania rozpraszające

Wielowymiarowy charakter bólu

1. Ile elementów

2. Nocycepcja =bodziec , nocyreceptory rozmieszczenie i coś to

3. Percepcja

4. Cechy kliniczne

1- Nocycepcja - percepcja - cierpienie i postawa wobec bólu - ekspresja bólu

2- Nocycepcja- proces neurofizjologiczny na odbieraniu/przekazywaniu bodźców bólu

• Receptory bólu rozmieszczenie- Skora , tkanka podskórna, powięzi, mięśnie, narządy wew

3- postrzeganie-reakcja narządu zmysłowego na bodziec zewnętrzny, sposób reagowania, odbierania wrażeń

4-natężenie, czas trwania, lokalizacja, charakter, reakcja na ból

Układ limbiczny

• Struktury korowe i podkorowe regulują emocje.

• Wpływają na krążenie i oddychanie.

• Działają głównie przez podwzgórze.

• Podwzgórze zawiera ośrodki wegetatywne.

BODŹCE POWODUJĄCE BÓL ;

Fizjologiczne

Patologiczne

FIZJOLOGICZNE: zewnętrzne

1. termiczne

2. elektryczne

3. chemiczne

4. mechaniczne

PATOLOGICZNE: wewnętrzne

Podział bólu na czas trwania

podział bólu na miejsce powstania

1

• Ostry – (po urazie lub operacji) trwający do 3 miesięcy.

• Przewlekły - trwający dłużej niż 3 miesiące.

2

• Nocyreceptorowy / receptorowy

Fizjologiczny

Kliniczny

• Nienocyceptorowy/niereceptorowy

  Psychogenny

  Neuropatyczny

Ból ;

Fizjologiczny

Kliniczny

Psychogenny (fantomowy)

Neuropatyczny

Fizjologiczny - bez uszkodzenia tkanek

Kliniczny – uszkodzenie tkanek wskutek choroby lub urazu

Psychogenny - bez uszkodzenia tkanek

Ból neurogenny; ból gdzie część ciała/narządzie było usunięte

Neuropatyczny – obniżenia progu pobudliwości receptorów bólowych

Albo …

uszkodzenia obwodowego / ośrodkowego układu nerwowego

Miejsca bólu ;

Zlokalizowany

Rzutowany

Uogólniony

Zlokalizowany -

ograniczony, dający się dobrze umiejscowić.

Rzutowany -

odczuwany w innym miejscu niż miejsce powstania.

Uogólniony -

wszechogarniający ból

występujący w wielu miejscach

poza czynnikami somatycznymi towarzyszą głębokie zmiany psychiczne.

Skala słowna 4stopniowa

Skala słowna VRS Verbal Rating Scale 5stopniowa

Skala słowna (czterostopniowa):

0 – brak bólu,

1 – ból słaby,

2 – ból umiarkowany,

3 – ból silny

Skala słowna - VRS – Verbal Rating Scale (pięciostopniowa-Likkerta):

1 – brak bólu,

2 – ból słaby,

3 – ból umiarkowany,

4 – ból silny,

5 – ból nie do zniesienia.

Skala numeryczna (Numerical Rating Scale, NRS)

Skala wzrokowo-analogowa (Visual Analogue scale, VAS)

Skala wzrokowo – analogowa VAS

Skala obrazkowa

Skala Wonga - Bakera

Skala numeryczna (Numerical Rating Scale, NRS); od 0 do 10; graniczne określenia skali:

• 0 – brak bólu

• 10 – ból najsilniejszy jaki chory może sobie wyobrazić.

Skala wzrokowo-analogowa (Visual Analogue scale, VAS) –

chory zaznacza graficznie stopień natężenia odczuwanego bólu na liniowym odcinku długości 10 cm, gdzie: 0 – brak bólu,

10 – najsilniejszy ból wyobrażalny przez chorego

Skala wzrokowo – analogowa VAS -

Pacjent wskazuje palcem lub suwakiem nasilenie bólu

Skala obrazkowa –

zawiera 6 rysunków twarzy dziecka wyrażających różną ekspresję bólu.

Objaśnienia - Skala Wonga - Bakera :

• Twarz 1 - boli troszkę;

• twarz 2 boli troszkę bardziej;

• twarz 3 boli jeszcze bardziej;

• twarz 4 boli dużo bardziej;

• twarz 5 boli tak mocno jak możesz sobie wyobrazić.