Studied by 6 people
Kennsla 6. september
Umhverfi félagsráðgjafans — kenningar í starfi hans
Kenningar um einstaklinga og samfélag
Kenningar um grundvöll (siðferði, heimspeki)
= Siðareglurnar
Stofnunin sem félagsráðgjafinn starfar hjá
Kenningar um vinnuaðferðir
Félagsráðgjafinn
Velferðakerfið, félagsmálalögjöf
Þrír kenningastofnar í félagsráðgjöf
Kenningar um grundvöll (siðferði, heimspeki)
Kenningar um einstaklinga og samfélög
Kenningar um vinnuaðferðir
Hvað er kenning?
Kenning er rammi sem við höfum til þess að túlka ákveðið efni/efnivið (ákveðin linsa, gleraugu, til þess að horfa á eitthvað með ákveðnu sjónarhorni)
Kenningar byggja á ályktunum sem búið er að staðfesta/rannsaka og prófa… verið er að varpa ljósi á einhvern veruleika sem til umfjöllunar er
Ráðandi discourses í umhverfi félagsráðgjafa í dag — Healy
Hugmyndir um mannlega og félagslega hegðun
Hugmyndir byggðar á læknisfræði og frjálshyggju
Nýjar hugmyndir - borgarleg réttindi, póst húmanismi og trúar og andleg málefni
Af hverju ætti að spá í hvað mótar starf okkar?
Lög og hugmyndir um velferð móta hlutverk stofnana og starfs hlutverk félagsráðgjafa
Þekking okkar á stofnana umhverfinu skiptir máli
Viðteknar hugmyndir sem móta okkar starf sem hafa verið gagnrýndar — t.d. málefni fatlaðs fólks
Vinnuumhverfið — Hvað er grundvöllur félagsráðgjafa á vinnustöðum
Stofnunin/vinnustaðurinn, laga og reglu umhverfið mótar hvað við eigum að gera í starfi
Félagsráðgjöfin sem veitt er er á grundvelli:
1. siðareglanna,
2. kenninganna um vinnuaðferðir
3. markmið stofnunar, starfslýsingar og lagaramma
Starfið og umhverfið
Þannig að þegar við útskrifumst förum við að vinna á mismunandi stofnunum, félagasamtöku sem síðan mótar enn frekar þekkingu okkar og vinnuaðferðir
Við vinnum á mörgum ólíkum stöðum af ólíkri stærð með ólíku lagaumhverfi, spítala, fangelsi, kvennaathvarfinu, úti á landi, í skóla o.s.frv.
Hver notendahópurinn er hefur líka áhrif á það hvernig við störfum
Í hnotskurn - umverfi starfs félagsráðgjafa
Félagsráðgjafar starfa í fjölbreyttu umhverfi í mismunandi hlutverki og sinna mismunandi markmiðum stofnana og vinna með ólíkum hópum
Þó að við getum skýrt hvernig við komum fram og styðjum við notendur þá er það háð starfslýsingu okkar, vinnuveitendanum og lagalegum réttindum notenda á þjónustu
Þekkingin, vinnuaðferðir og markmiðið með félagsráðgjöf mótast í því vinnuumhverfi sem við vinnum í
Kenningar um vinnuaðferðir
Kenningar um vinnuaðferðir er í fimm megin flokkum og hafa einnig þróast í gegnum söguna á mismunandi tímabilum
Félagsráðgjafar notast ALLTAF við kenningar um vinnuaðferðir, ásamt því að starfa á grunni siðareglnanna og stofnanaumhverfi og félagsmálalöggjöf
Einskonar linsa sem gerir okkur kleift að skýra aðstæður og úrlausnarefni skjólstæðinga og leiðarljós í vinnu með fólki
“The social worker's toolbox”
Heitin á: kenningar um vinnuaðferðir (e. social work approaches)
Kerfiskenningar → Skjólstæðingur í öllu umhverfi
Verkefnismiðaðar kenningar → Skipulögð skref í vinnu með skjólstæðingum í átt að lausn á vanda
Styrkleika og lausnar kenningar — tengslabundið starf kenningar → Leggja áherslu á styrkleika sem fólk hefur - leggja áherslu á að mynda samband/tengsl við skjólstæðing
Nútíma krítískar kenningar í félagsráðgjöf → Leggja áherslu á þátt stofnana og félagslegra kerfa á líf og aðstæður fólks
Póst nútíma kenningar → Leggja áherslu á að afbyggja rótgrónar hugmyndir og vald - Leggja áherslu á að koma á samfélags breytingum
Kenningar um vinnuaðferðir KOSTIR:
Henta markmiðum félagsráðgjafar vel - þ.e. hlutverk okkar er að stuðla að félagslegum breytingum og auka virkni
Hjálp til sjálfshjálpar
Virðing fyrir sjálfsákvörðunarrétti einstaklinga og jafnræði
Áherlsa á vinnusambandið við notendur því hjálp er jú “samvinna”
Þær eru aðferðir, líkön og hjálpartæki til þess að meta orsakir, til að vinna sem best með fólki, til að finna lausnir á vanda og hafa áhrif á aðstæður fólks
Allar hafa þessar kenningar verið þróaðar innan félagsráðgjafar á mismunandi tímabilum í sögunni
Fjórar bylgjur kerfiskenninga
Fyrsta bylgja 1968
Almenn kerfiskenning
Áhersla á tengsl á milli einstaklings og umhverfis/kerfa
Áhersla á að virkja, breyta tengslum
Sú forsenda að það þurfi alltaf að vera jafnvægi á milli einstaklings og umhverfis í tengslum
Önnur bylgja 1971-1980
Vistfræðikenningin
Dýnamískari skilningur á tengslum og aðlögum kerfis að hvort öðru
Tengslin eins og í vistkerfinu (ecosystems)
ECO MAP
Þriðja bylgja 1990-2000
Complex systems theory
Að umhverfið/kerfin séu óstöðug og tengsl ekki línuleg - flókin tengsl á milli kerfa - “nuances"
Fjórða bylgja 2001 og áfram
Umhverfis félagsráðgjöf (e. Eco social work)
Einstaklingur í öllu sínu umhverfi þýði einnig náttúrulegt og global umhverfi, félagslegt, pólitískt og efnahagslegt
Global change t.d. og áhrif á samfélag
Tengsl milli einstaklings og umhverfis/kerfa
Fyrsta bylgja
Einstaklingurinn í ÖLLU sínu umhverfi
Umhverfi er mörg, flókin og margþætt - þau móta okkur
Kerfiskenningar byggja á þeim skilningi að það séu gagnkvæm og virk og æskileg tengsl á milli einstaklings og hans umhverfi sem eru fjölskyldu umhverfi, nær samfélag, ytra samfélag, heims samfélag
Mary Richmond frumkvöðull í þessari hugsun, þótt ekki hafði hún notað hugtakið “kerfiskenning”
Eru sjónarhorn í mati á aðstæðum og áskorunum skjólstæðinga?
— Mikilvægi tengsl einstaklings við umhverfi sitt
Metum hér tengsl einstaklings við umhverfi sitt
Forsenda kerfiskenninga eru að það séu tengslin á milli einstaklings og umhverfisins sem stuðla að virkni og velferð einstaklinga
Við áhrif og gæði tengslanna
Fjölskyldutengsl
Óformleg tengsl eins og við vini, fólk í nær umhverfi, vinnufélaga
Formleg tengsl við samfélagið og stofnanir þess, atvinnustaða, réttarstaða, önnur félagsleg staða
Micro
Einstaklingur, fjölskylda
Meso
Tengsl við nær umhverfi: skóli, atvinnustaður, nágrannahverfið, íþróttafélög, vinafólk
Macro
Heilbrigðiskerfið, velferðarkerfið, réttarkerfið, þjóðfélagið og stofnanir þess, ríkis löggjöf, stjórnsýslukerfið, alþjóðlegar stofnanir, menning…
Vistfræðikenningin
Önnur bylgja kerfiskenninga
Náttúran notuð sem metaphor til að skilja tengslin
Micro, meso, macro eru hugtök sem koma inn með vistfræðikenningunni
Brofenbrenner
Fókusinn áfram á einstaklinginn í öllu sínu umhverfi og á tengsl og virkni og á að jafna og virkja veik tengsl innan og á milli ólíks umhverfis (kerfa)
Hér kemur fókus á getu einstaklingsins, styrkleika og bjargir, réttindi og áhersla á að virkja það í að koma á virkni
Þá kemur áhersla á að skoða áhrifin sem stærra umhverfi hefur á aðstæður einstaklinga, macro — Stofnanir og löggjöf
Að mikilvægt sé að skoða hvernig samspilið á milli einstaklings og kerfa og hve margir þættir innan kerfa geta haft áhrif á stöðu einstaklinga
Complex theory
— Þriðja bylgjan
Efnafræði, stærðfræði notað sem metaphor
Flókin tengsl, complex - ólínuleg tengsl
Það sem hefur áhrif á einstaklinga er samspil margra þátta í umhverfi þeirra
Tengslin eru margflókin
Umhverfis félagsráðgjöf
— Fjórða bylgjan
Dominelli
Athygli beinist að félagslegum kerfum
Að físísku umhverfi
Náttúru og veðurfar
Hlýnun jarðar og áhrif á líf og aðstæður
Áherif efnahagskerfa, stærri kerfa á líf og aðstæður
Hvernig getum við stuðlað að sjálfbærni áhersla
Styrkleikar kerfiskenninganna
Með því að skoða hvernig tengsl einstaklings eru við umhverfi sitt, við fólk og umhverfi getum við fundið skýringar á hvort viðkomandi er virkur, eðli tengsla og samskipta og hvar kreppir í skóinn
Ágætis skýringartæki - hjálpar okkur að meta og fá yfirsýn yfir tengsl og virkni einstaklings við umhverfi sitt… þ.e. heildarsýn á aðstæður hans
Leiðarvísir fyrir frekari vinnu með einstaklingnum? Ættum við að vinna með micro, meso og macro þætti?
Varpar ljósi á hvernig stærri kerfi hafa áhrif á minni kerfi
Efnahagslegar og pólitískar breytingar í heiminum hafa til að mynda áhrif á: samfélög, nær samfélög, á líðan og stöðu einstaklinga og hópa
Hvernig hefur eitthvað staðbundið fyrirbæri verið mótað af stærri kerfum t.d.?
Kerfiskenningar gefa okkur…
HEILDARSÝN… verkfæri til að meta og greina vanda og koma auga á hvar þarf að vinna í tengslum og umhverfi… og hvar við beitum okkur í að breyta í kerfunum, tengslunum
En SÍÐAN þurfum við aðrar kenningar um vinnuaðferðir samhliða í vinnuferlinu með fólki
Samantekt á kerfiskenningum
Kerfiskenningar um vinnuaðferðir gefa okkur mikilvægan skýringar ramma - til að meta vanda og greina
Þær gefa okkur heildarsýnina, við sjáum einstaklinginn í tengslum við mörg kerfi, tengsl við fólk og staði í samfélaginu
Við þurfum ætíð blandaðar kenningar um vinnuaðferðir í beinni vinnu
Heildarsýn
Heildarsýnin er byggð á kerfiskenningunum
PIE = Person in the environment… byggð á kerfiskenningunum
Heildarsýn er leiðarljós sem við styðjumst við í öllu starfi
Metum micro, meso, macro… vinnum micro, meso og macro socialwork
Málstjórnun/þjónustustjórnin = Case work management
Casework: Sú aðferð að beita heildstæðri, félags-sálfræðilegri þekkingu á hagnýtan hátt í þágu ákveðins skjólstæðings/skjólstæðingsmál. þ.e. heildarsýn í matinu en hér heldur félagsráðgjafinn einnig heildarsýn á lausnunum
Félagsráðgjafinn heldur utan um úrræðin sem sett eru í gang og hefur yfirsýn yfir hvaða stofnanir og fagfólk komi að málinu
Hann ber ábyrgð á þeim úrræðum sem bjóðast skjólstæðingnum og fylgist með þjónustuþörfinni, fylgist með ferlinu í breytingum
Siðareglur í félagsráðgjöf
Siðareglur félagsráðgjafa eru lykil grunnur í starfi félagsráðgjafa í öllum löndum heims þar sem félagsráðgjöf er starfsgrein og taka mið af siðareglum Alþjóðasamtaka félagsráðgjafa
Fjórir undirflokkar (frumskyldur, ábyrgðar og hæfnisskyldur, félagslegar skyldur, fagfélagslegar skyldur
Tilgangur:
Grundvöllur félagsráðgjafar er virðing fyrir manngildi og sérstöðu hvers einstaklings og trú á getu hans til að nýta hæfileika sína til fullnustu.
Markmið félagsráðgjafar er að vinna að lausn félagslegra og persónulegra vandamála
Siðareglur skiptast í:
Frumskyldur
Ábyrgðar- og hæfnisskyldur
Félagslegar skyldur
Fagfélagslegar skyldur
Note 
Flashcard (35)