communicatie en onderzoek semester 2 EXAMENS

wat zijn de oorzaken van ruis

dialecten en moeilijke woorden

wat geeft een pictogram weer?

een boodschap, geen logo

soorten communicatie: 6 criteria

vorm, kanaal, conventionaliteit, situatie, ontvanger, milieu of veld

vertel over vorm

dit kan verbaal of non-verbaal zijn

vertel over kanaal

dit kan mondeling of schriftelijk zijn

vertel over conventionaliteit

formeel-zakelijk (professioneel) of informeel vrijblijvend (non-professioneel)

vertel over situatie

intern (binnen een organisatie) bv personeelsvergadering of extern (met de buitenwereld) bv persbericht

vertel over ontvanger

intrapersoonlijke communicatie, interpersoonlijke communicatie, massacommunicatie

intrapersoonlijk:

1 ontvanger, dezelfde persoon als de zender (bv aantekening in persoonlijke agenda)

interpersoonlijk:

kleine groep ontvangers (bv een brief)

massacommunicatie

grote groep ontvangers (bv radiobericht)

vertel over milieu of veld

bedrijfscommunicatie (communicatie in bedrijfswereld bv productpresentatie) en bestuurlijke communicatie (communicatie binnen overheidsdiensten bv gemeentelijk informatieblad)

mengvormen van communicatie

hand opsteken, smileys, een cartoon

formeel-zakelijke communicatie: kenmerken

zakelijke communicatie is functioneel, zakelijke communicatie gebeurt met of namens een organisatie, zakelijke communicatie heeft altijd een graad van openbaarheid

vertel over zakelijke communicatie is functioneel

de boodschappen hebben een doel. (verkoopbrief die bedoeld is om de omzet te verhogen)

vertel over zakelijke communicatie gebeurt met of namens een organisatie

de zender is altijd de organisatie waarvan hij uitmaakt of wendt zich tot een organisatie → de boodschap steunt het imago van de organisatie

vertel over zakelijke communicatie heeft altijd een graad van openbaarheid

de communicatie gebeurt vanuit of naar een organisatie en treed daardoor buiten de strikte privésfeer

eisen aan formeel-zakelijke communicatie

correctheid, duidelijkheid, aantrekkelijkheid, gepastheid

vertel: correctheid

inhoud moet correct zijn

vertel: duidelijkheid

inhoud moet duidelijk zijn voor ontvanger, ontvanger moet boodschap zonder misverstand kunnen achterhalen

vertel: aantrekkelijkheid

inhoud moet aantrekkelijk zijn → ontvanger moet op aangename manier kennis kunnen nemen van boodschap

vertel: gepastheid

inhoud moet gepast zijn → afgestemd op communicatiesituatie

de communicatieprocedure: effectief vs efficiënt

effectief = resultaatgericht, efficiënt = op best mogelijke manier

communicatie plannen: probleemstelling: analyse volgende vragen:

wat wil je precies bereiken? voor wie spreek/schrijf je precies? Hoe breng je de boodschap het best over? Met welke randvoorwaarden moet je rekening houden? Met welke situationele factoren moet je rekening houden?

de opdrachtanalyse: doelstelling: wat wil je precies bereiken

informeren, ontroeren, overtuigen, overhalen, amuseren

de opdrachtanalyse: tekstsoort

informatieve tekst, emotieve tekst, persuasieve tekst, activerende tekst, diverterende tekst

veel boodschappen hebben verschillende doelstellingen tegelijkertijd

bv overhalen product te kopen, ook vertellen over het nut ervan (informeren)

voor wie spreek/schrijf je?: referentiekader

geheel van factoren die de identiteit van een persoon of een groep bepalen

Hoe breng je de boodschap het best over?

je kiest een communicatiekanaal (=schriftelijk of mondeling) → rekening houdend met de situatie

criteria

doelgroep, betrokkenheid, feedback-mogelijkheid, controleerbaarheid, toelichting, non-verbale middelen, tempo, toegankelijkheid

vergelijk nu zelf alle criteria: mondeling en schriftelijk

/

Met welke randvoorwaarden moet je rekening houden?

tijd, plaats, omvang, hulpmiddelen, budget

Met welke situationele factoren moet je rekening houden?

tijdstip, concurrentie, bereikbaarheid van doelgroep

wat zijn situationele factoren?

Omstandigheden van buitenaf waarop je als zender weinig of geen invloed hebt

de tekst ontwerpen: dit betekent dat je

info moet verzamelen, de verzamelde info logisch moet ordenen

definitie vast vragenschema

bouwplan met een beperkte reeks van voor de hand liggende vragen die gewoonlijk aan bod komen bij een bepaald tekstgenre of bij een bepaald soort thema

soorten vaste vragenschema’s

niet elke zakelijke tekst snijdt noodzakelijk een volledig nieuw en origineel onderwerp aan, niet elke zakelijke tekst is per definitie volledig nieuw en origineel

nut van vaste vragenschema’s

verhogen de efficiëntie van je communicatie, waarborgen de volledigheid van je boodschap, garanderen een logische tekstopbouw, verhogen de herkenbaarheid van je boodschap, verhogen de toegankelijkheid van je tekst

vragenschema voor probleemanalyse

wat is het probleem precies? Waarom is het een probleem? Wat zijn de oorzaken van het probleem? Wat is er tegen het probleem te doen?

vragenschema maatregelbeschrijving en adviesverlening

wat houdt de maatregel/het advies precies in? waarom is de maatregel/het advies nodig? hoe wordt de maatregel/het advies uitgevoerd? wat zijn de effecten van de maatregel/het advies?

vragenschema voor evaluerende teksten

wat zijn de relevante eigenschappen ervan? wat zijn de positieve aspecten ervan? wat zijn de negatieve aspecten ervan? hoe luidt het eindoordeel erover? wat kan of moet in verband hiermee gedaan worden?

vragenschema voor onderzoeksbeschrijving

wat is precies het object van het onderzoek? waarom is het onderzoek nodig of nuttig? volgens welke methode verloopt het onderzoek? wat zijn de resultaten van het onderzoek? wat zijn de conclusies van het onderzoek?

vragenschema voor een handeling

wat is het doel van de handeling? wat zijn de voorwaarden voor de handeling? hoe verloopt de handeling? hoe wordt het resultaat van de handeling gecontroleerd?

vragenschema voor een boodschap met neutraal nieuws

waarom schrijf ik de boodschap (aanleiding), wat is de kern van de boodschap (kern), welke toelichting geef ik bij de boodschap (toelichting), wat verwacht ik van de lezer van de boodschap (verwachting), hoe sluit ik de boodschap positief af (goodwill)

definitie specifieke vragenschema’s

een bouwplan met een reeks zelfbedachte vragen die relevant zijn voor het doel en de doelgroep, vaak in combinatie met vragen uit de vaste vragenschema’s

implicaties van de formulering: inleiding (zie voorbeelden)

ik had de soep graag wat pittiger. Wilt u me even het zout en de peper geven? Die soep lijkt verdorie nergens op. Geef me snel het zout en peper. → ze hebben dezelfde boodschap maar niet dezelfde betekenis

aspecten van een boodschap

referentiële aspect, expressieve aspect, relationele aspect, appellerende aspect

wat is referentiële aspect

boodschap heeft zakelijke inhoud bv restaurantbezoeker verwijst naar smaak soep en aan zout en peper

wat is expressieve aspect

de restaurantbezoeker geeft iets prijs van zichzelf (oordeel over de soep)

wat is relationele aspect

de boodschap verraadt welke houding de restaurantbezoeker tegenover de ontvanger aanneemt (bv alstublieft zeggen)

wat is appellerende aspect

de restaurantbezoeker wil dat zijn tafelgenote hem het zout en peper geeft (je geeft een appel (oproep)

correcte tekstopbouw verkrijg je door

de tekstopmaak aan de heersende conventies aan te passen, de tekst op een oordeelkundige manier in tekstniveaus op te splitsen

zorg voor een correcte tekstopmaak: pas maw je tekstopmaak aan de heersende conventies aan

de kenmerken van het tekstgenre, de NBN-normen voor brieven, de huisstijl

hoe kan je zorgen voor een duidelijke tekstopbouw

titel, inhoudsopgave, inleiding, afsluiting, leesondersteunende alinea’s, typografische signalen

inhoudsopgave

voorzie langere teksten van een inhoudsopgave → 123 decimale code gebruiken, parallel tewerk gaan

inleiding

voorzie een inleiding van minstens 1 alinea met een structurerende functie

afsluiting: in een afsluiting kun je o.m.

de opbouw en de hoofdpunten van de tekst beknopt samenvatten, terugkoppelen naar de inleiding van de tekst, persoonlijke conclusies en toekomstverwachtingen presenteren, nieuwe uitdagingen in het vooruitzicht stellen, aanbevelingen formuleren

in een tekst van enige omvang kunnen leesondersteunende alinea’s

vooruitblikken, schakelen, terugblikken

typografische signalen

prenten, cursief, woorden in vet typen

aantrekkelijke tekstopbouw

dit kun je verkrijgen door illustraties (afbeeldingen), schema’s, tabellen, infografieken, grafieken en diagrammen

voorbeeld schema

organogram/organigram

soorten diagrammen

cirkeldiagram, staafdiagram

gepaste tekstopbouw: je moet zorgen voor

logisch verantwoorde gedachtengang, tactisch verantwoorde gedachtengang

deductieve of inductieve tekstopbouw

deductief

val meteen met de deur in huis en licht daarna je boodschap verder toe (eerst kern, dan uitwerking) → dit bij een boodschap met goed, neutraal of slecht nieuws

inductief

bouw je verhaal langzaam op en kom dan pas tot de essentie (eerst uitwerking, dan kern) → dit meestal bij een boodschap met slecht nieuws

correcte alineaopbouw: dit vereist dat je

de alineagrenzen duidelijk markeert, de alineagrenzen logisch vaststelt.

signaalwoorden/woordgroepen

opsomming, tijd, reden, oorzaak, gevolg, conclusie, tegenstelling, doel, illustratie, voorwaarde/veronderstelling, opwerping, bevestiging

verwijzingen

verwijswoorden, synoniemen, omschrijving, samenvatting

verwijswoorden

de directeur van onze onderneming vertrekt morgen naar hamburg. DAAR zal HIJ

synoniem

dagblad = krant

omschrijving

eddy merckx → deze beroemde wielrenner…

samenvatting

elk jaar gaan we in de paasvakantie naar de ardennen → van die gewoonte…

zie onderschikking, nevenschikking, zelfstandige zin, persoonsvorm, samengestelde zin…

besteed aandacht aan werkwoordelijke eindgroep: bv

ik zal er even moeten over nadenken → ik zal er even over moeten nadenken

samentrekking van nevengeschikte zinnen

jan is ziek en jan blijft thuis → jan is ziek en blijft thuis

beknopte bijzin

ik vind het aangenaam dat ik u kan helpen → ik vind het aangenaam u te kunnen helpen

symmetrische of gelijkvormige constructie van nevengeschikte zinnen

ik hoop dat zij er ook is en haar te kunnen helpen → ik hoop dat zij er ook is en dat ik haar kan helpen

zelfstandige zin 2 kenmerken

1 pv en onderwerp en pv zijn onscheidbaar

je verhoogt de duidelijkheid en leesbaarheid van zinnen als je

opsommingen puntsgewijs uitwerkt, overspannen tangconstructies vermijdt

voorbeelden opsomming: woordgroepen

komma na iedere opsomming. opsomming voorafgegaan door een dubbelpunt → voorafgaande zin = aanloopzin. op einde een vraagteken omdat de aanloopzin een vraag is

voorbeelden opsomming: bijzinnen

na aanloopzin een dubbelpunt, puntkomma na iedere opsomming → omdat aanloopzin mededelend is (opsomming a b c)

voorbeelden opsomming: zelfstandige zinnen

dubbelpunt na aanloopzin, punt na iedere opsomming. gebruik 1 2 3

nominale en werkwoordelijke tang, nesting

/

PAGINA 140

sophia learn 7.13

aantrekkelijke zinsbouw: om aantrekkelijke zinnen te bouwen moet je

een kernachtige formulering beogen

woordomhaal, taalhandeling, betrekkelijke bijzin, nominalisering, voorzetseluitdrukkingen oefeningen sophia learn

woordomhaal

bv vermoedt en waarschijnlijk, weer hervat,…

taalhandeling

zin zo kort mogelijk maken: we delen u mee dat uw pakket onderweg is → uw pakket is onderweg

betrekkelijke bijzin

de mensen die bij ons kopen, zijn altijd tevreden → onze klanten zijn altijd tevreden

nominalisering

kun je enkele argumenten geven voor je mening? → kun je je mening argumenteren

voorzetseluitdrukkingen

met betrekking tot, met het oog op, ondanks het feit dat

waarom is onderzoek nodig?

in het dagelijks leven, in het bedrijfsleven, op maatschappelijk niveau, voor onderwijs en professionele ontwikkeling

stappen in het onderzoeksproces

de verkenningsfase, onderzoeksmethode en planning, gegevens verzamelen, analyse en interpretatie van gegevens, conclusie formuleren, evaluatie, rapporteren

wat willen we weten/onderzoeken

= onderzoeksvraag

waarom willen we dat weten, wat doen we met de resultaten

onderzoeksdoel

wat moet je doen om te komen tot een goeie onderzoeksvraag

het maken van een mindmap

soorten onderzoek: indeling naar methode

kwalitatief (op zoek naar meningen, ideeën) en kwantitatief onderzoek (verzameling van cijfergegevens)

indeling op basis van gebruikte gegevens

primair (verzamelen van nieuwe gegevens) en secundair onderzoek (gebruik van bestaande gegevens)

indeling naar doelstelling

verkennend, beschrijvend, verklarend, toetsend onderzoek