Kaarten: Filosofie - examen juni 2025 | Quizlet

Basisidee rechtvaardigheid

Iedereen heeft toegang op en toegang tot de basisbehoeften

Meritocratie

"wie hard werkt is succesvol"

John Rawls (rechtvaardigheid)

- moeilijk te bepalen wat rechtvaardig is voor iedereen

- principes moeten vertrekken uit een idee dat je niet weet waar je start/ zal komen

- rechtvaardigheid = denken aan ieders belang vertrek uit onwetendheid

- verschillen zijn oké --> zolang het minderbeelden helpt

socialisme

ongelijkheid moet beperkt worden

communisme

volledige gelijkheid

Utopie

ideaal beeld van de samenleving

Dystopie

negatief toekomstbeeld van de samenleving

Thomas More

Gelijkheid = utopie

Ayn Rand

Vrijheid = utopie

- egoïsme = goed

Plato

- tegen democratie

- samenleving in 3 groepen: laagste klasse = werkers/ middenklasse = beschermers/ Hoogste klasse = leiders

- filosofen als leiders

Aristoteles

- geen filosofen als leider

- 2 criteria goede bestuurder: 1) wie heeft de macht 2) voor wie is deze vorm goed

- Politeia = beste

- volkdemocratie = slecht

politeia

middenklasse aan de macht

Machiavelli

- geen algemeen goed systeem

- politiek altijd conflict

- mens is slecht en egoïstisch wezen

- heerser moet gevreesd worden, maar ook geliefd, niet gehaat

Plato

- gelukkig leven = deugdzaam leben

- wie goed handelt is gelukkig

Aristoteles

- geluk --> ultieme doel

- deugden liggen tussen 2 extremen

- 4 bijzondere deugden: Rechtvaardigheid, moed, verstandigheid en gematigdheid

Kardinale deugden

- rechtvaardigheid

- moed

verstandigheid

gematigdheid

Epicurus

- persoonlijk geluk = hoogste goed in menselijk leven

- lichamelijk genot

- hedonist

- "geniet maar met mate"

- 3 soorten behoeftes

hedonist

genot is het hoogste levensdoel

3 soorten behoeftes:

- natuurlijk en noodzakelijk

- natuurlijk en niet-noodzakelijk

- niet-natuurlijk en niet-noodzakelijk

stoïcisme (Stoa)

- leven in overeenstemming natuur

- apatheia

- emoties --> nutteloos, kan tot irrationeel oordelen lijden

apatheia (stoa)

staat waarin emoties afwezig zijn

Martha Nussbaum

- emoties zijn belangrijk, essentieel voor rijk en zinvol bestaan

- emoties tonen aan wat we belangrijk vinden, het zijn intilligente reacties

- 2 emoties centraal: liefde en medeleven

2 centrale emoties Nussbaum

Liefde en medeleven

Schopenhauer

- aartspestimist

- "geluk bestaat niet"

- mens --> willend wezen

- " wie niet langer wil zal rust vinden"

Nietzsche

- zoektocht naar geluk is zinloos

- "het leven heeft geen doel"

lijden krijgt positieve betekenis