Kaarten: 9: deuterostomen, chordaten (niet-vertebraten+vis) | Quizlet

Chordaten

chordadieren

Kenmerken Chordata

Dorsale zenuwstreng, notochord, kieuwzakjes/spleten, postanale staart, myomeren.

Kenmerken Chordata: dorsale zenuwstreng

Vormt hersenen en ruggenmerg

Kenmerken Chordata: notochord

Of Chorda Dorsalis. Verleent steun, maakt beweging mogelijk: soms enkel in larvaal stadium en wordt vervangen door wervelkolom.

Kenmerken Chordata: kieuwzakjes

Instulpingen van ectoderm maken contact met instulpingen van endoderm (vormen farynx), soms enkel in larvaal stadium.

Kenmerken Chordata: myomeren

Spieren gerangschikt in gesegmenteerde banden = uit de somieten ontstaan.

Classificatie van Chordata

Urochordata of Tunicata, Cephalochordata, Somatochordata of Vertebrata.

Urochordata

Manteldieren

Cephalochordata

Lancetvisjes

Somatochordata

Gewervelden

Kenmerken Urochordaten

Mariene dieren. Larven zijn kikkervisachtig, vrijzwemlend, eten niet, zenuwstreng + notochord enkel in staart. Adulten verliezen staart en notochord (metamorfose), immobiele filtervoeders, cellulosewand=tunica of mantel.

Kenmerken Cephalochordata

Lancetvormige dieren die met hun staart ingegraven leven. Zenuwstren + notochord overal en levenslang. Hoofd niet goed onderscheidbaar en doorzichtige huid. Voeden zich met plankton door cilia-gegenereerde stromen. Meer kieuwspleten dan vissen, meest verwant met vertebraten. Filtervoeders: water gaat door mondholte en uit kieuwspleten.

Kenmerken Somatochordata

Wervelkolom, kop/schedel, neurale crestcellen, interne organen, endoskelet.

Kenmerken Somatochordata: wervelkolom

Hebben wervelkolom; wervels ontstaan rond embryonale notochord. Omsluit en beschermt de dorsale zenuwstreng/neurale buis.

Kenmerken Somatochordata: kop

Onderscheidbare kop met hersenen en sensorische organen en omgeven door schedel=Craniata

Kenmerken Somatochordata: neurale crestcellen

Unieke groep van embryonale cellen die vele vertebraatstructuren vormen

Kenmerken Somatochordata: interne organen

Lever, nieren, klieren, hart en gesloten bloedsomloop.

Kenmerken Somatochordata: endoskelet

Kraakbeen en been, maakt extreme groei en bijzondere beweging mogelijk.

Classificatie Vertebrata/Somatochordata

Vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren.

Indeling vissen

Prikken, slijmprikken, Chondrichthyes en Osteichtyes.

Chondrichthyes

Kraakbeenvissen

Osteichtyes

Beenvissen

Meest voorkomende vissen?

Beenvissen

Kenmerken van Agnatha/Eerste vissen

Kaakloze gewervelden, wel kop maar geen wervelkolom, notochord blijft bij adult, voedselfilter, geen gepaarde aanhangsels, schubben of beenderen.

Agnatha

Kaakloze vissen, voedselfilters. Prikken en Slijmprikken.

Verschil tussen prikken en slijmprikken

Hebben allebei een schedel uit kraakbeen en geen kaken, maar prikken hebben een begin van wervels uit kraakbeen en slijmprikken geen wervels.

Gnasthostoma, evolutie kaken en aanhangsels.

Kaken, kakenbijters. Tussenvormvissen afgestorven (Acanthodii en Placodermi). Notochord in adult wordt wervelkolom, gepaarde aanhangsels zoals vinnen en ledematen.

Accanthodii

Doornige vissen, van laat-Siluur tot Perm.

Placodermi

Gepantserde vissen, laat-Siluur tot laat-Devoon.

Kenmerken echte vissen (kraakbeen en beenvissen)

Wervelkolom, kaken, gepaarde aanhangsels, inwendige kieuwen (fijne weefsels met veel bloedvaten), enkelvoudige bloedsomloop (complex), nutritionele defintienties (kunnen geen aromatische aminozuren aanmaken)

Typische kenmerken Chondrichthyes

Kraakbeenskelet licht flexibel en gepaarde borst en buikvinnen, 1/2 rugvinnen, 1 anaalvin, heterocercale vin, haaien zijn spoelvormig en roggen dorsoventraal afgeplat, placoide schubben, ventrale mond met tanden; niet vast, gaan verloren maar worden aangemaakt, kieuwen met uitwendig zichtbare kieuwspleten, 2 spiracula (spuitgaten), lateraal lijnsysteem (slijm met haren); serie sensorische organen onder huid die veranderingen in drukgolven detecteren (vergelijkbaar met gehoor), geen zwemblaas, hart 1 atrium 1 ventrikel

Levenswijze Chondrichthyes

Meeste carnivoor en enkele grote planktoneters, leven in zee; haaien in open water en roggen in bodem, bevruchting gebeurt inwendig (buikvinnen aangepast), levend geboren pups (lange drachttijd en weinig nakomelingen.

Classificatie van Chondrichthyes

Elasmobranchii: Selachii en Bastoidea, en Holocephali (spookvissen).

Selachii

Haaien

Bastoidea

Roggen

Teleostei

Of beenvissen of Osteichthyes.

Typische kenmerken van Osteichthyes

Waterleven domineren door: zwaar intern skelet opgebouwd uit been, basisbouw = spoelvormig, kieuwen bedekt door operculum, mond terminaal/ventraal gelegen, gepaarde vinnen en homocercale staartvin, elasmoide schubben, hart met 1 atrium en 1 ventrikkel, zwemblaas meestal wel

Levenswijze

In zoet en zeewater, zwemblaas voor regeling drijfvermogen (physostomen en physoclisten), goed ontwikkeld zijlijnsysteem; bestaat uit kanaal met trilhaarcellen die trillingen detecteren (=gehoor), bevruchting meestal extern

Werking zwemblaas bij beenvissen

Voor het drijven of zinken in water. Door gasklier wordt gas in de zwemblaas toegevoegd (drijven) en kan opnieuw door het bloed opgenomen worden door het ovaal lichaam (zinken).

Physostomen

Zwemblaas is open en verbonden met slokdarm

Physoclisten

Zwemblaas is afgesloten van slokdarm

Classificatie Teleostei/Osteichthyes/beenvissen

Actinopterygii en Sarcopterygii.

Actinopterygii

Straalvinnigen

Sarcopterygii

Waaier of kwastvinnigen

Kenmerken Actinopterygii

Parallele benige vinstralen, geen spieren in vin, 2 grote orde: Acipenseriformes en Lepisosteiformes.

Acipenserisformes

Steurachtigen

Lepisosteiformes

Beensnoeken

Kenmerken Sarcopterygii

vinnen met spieren en been, 8 species oa Dipnoi en Actinistia, platte zwemblaas of longen.

Dipnoi

Longvissen

Actinistia

Coelacanths= voorlopers amfibieën.