budowa układu nerwowego

ośrodkowy układ nerwowy

mózgowie i rdzeń kręgowy (odbiera i analizuje, podejmuje decyzje, wyższe czynności nerwowe)

obwodowy układ nerwowy

nerwczy czaszkowe, nerwy rdzeniowe, zwoje nerwowe, receptory (reguluje pracę narządów, jest łącznikiem)

podział rozwojowy mózgowia

kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie wtórne(móżdżek i most), rdzeń przedłużony

podział kliniczny mózgowia

mózg, pień mózgu, móżdżek

kresomózgowie

największe, dwie półkule połączone spoidłem wielkim (ciałem modzelowatym), zewnętrzne - istota szara z ciał neuronów, wewnętrzne - istota biała z wypustek (aksonów)

płaty kresomózgowia

czołowy, ciemieniowy, skroniowy, potyliczny

płat czołowy

pamięć, kontrola i planowanie zachowania, generowanie mowy

płat ciemieniowy

rozumienie i kojarzenie informacji pochodzących od zmysłów, ośrodki czucia skórnego, ośrodki uwagi

płat skroniowy

ośrodek rozumienia wrażeń słuchowych

płat potyliczny

ośrodki wzrokowe

międzymózgowie

niewielkie - schowane pod półkulami, ośrodki kontrolujące pracę autonomicznego układu nerwowego i układu hormonalnego

części międzymózgowia

nadwzgórze z szyszynką, wzgórze, podwzgórze

ośrodki międzymózgowia

głodu i sytości, pragnienia, termoregulacji, agresji i ucieczki, rozrodczy, macierzyński

śródmózgowie

część pnia mózgu, ośrodek zmiany średnicy źrenic, ruchu powiek, ruchu głowy w kierunku dźwięku

móżdżek

dwie półkule i część środkowa (robak), zewnętrzna - istota szara, wewnętrzna - istota biała, kontroluje : napięcie mięśni, koordynację ruchową, utrzymanie prawidłowej postawy i równowagi ciała

most

pośredniczy w przepływie sygnałów między częściami mózgowia

rdzeń przedłużony

łączy się z rdzeniem kręgowym. praca serca, wentylacja płuc, ośrodek naczynioruchowy, odruch ssania , żucia, połykania, odruchy obronne (kaszel, kichanie, wymioty, mruganie)

układ limbiczny

elementy kresomózgowia, międzymózgowia i śródmózgowia. zachowanie, motywacja, emocje. regulacja snu i czuwania, kontrola pobierania pokarmu. wpłwa na pamięć, osobowość i podejmowanie decyzji

rdzeń kręgowy

leży w kanale kręgowym w kręgach kręgosłupa, kończy się stożkiem rdzeniowym i dalej nić korowa. wewnątrz istota szara, zewnątrz istota biała. wypełniony płynek mózgowo-rdzeniowym

odcinki rdzenia kręgowego

szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy, guziczny

funkcje rdzenia kręgowego

kontrola reakcji odruchowych (bez udziału świadomośći), zapewnienie komunikacji między mózgowiem a odwodowym układem nerwowym

ośrodki nerwowe rdzenia kręgowego

ruchowe: kończyn górnych, mięśni klatki piersiowej, przepony, mięśni kończyn dolnych

ośrodki autonomiczne rdzenia kręgowego

oddawania moczu, oddawania stolca, wzwodu, wytrysku, naczynioruchowe i wydzielnicze dla gruczołów potowych, odruchów źrenicy

opona twarda

zewnętrzna, najgrubsza, przylega do kości i wyściela mózgoczaszkę i kanał rdzeniowy w kręgosłupie

opona pajęcza

środkowa, najcieńsza, pod nią jama podpajęczynówkowa wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym

opona miękka

wewnętrzna, przylega do mózgowia i rdzenia kręgowego, liczne naczynia krwionośne

płyn mózgowo-rdzeniowy

krąży w komorach mózgu, jamie podpajęczynókowej i kanale centralnym rdzenia kręgowego. skład podobny do osocza.

funkcje płynu mózgowo-rdzeniowego

stanowi warstwę ochronną ośrodkowego układu nerwowego, wyrównuje ciśnienie w jamie czaszki, odżywia neurony, usuwa metabolity

bariera krew-mózg

zabezpiecza przed wnikaniem do płynu mózgowo-rdzeniowego toksyn. przechodzą przez nią: glukoza, aminokwasy, prekursory neuroprzekaźników, tlen. nieprzepuszczalne ściany naczyć włosowatych mózgu i astrocytów

odwodowy układ nerwowy

zwoje (skupiska ciał neuronów), nerwy (skupiska włókien neuronów), receptory (zakończenia nerwowe odbierające bodźce)

nerwy czaszkowe (12 par)

wychodzą z mózgowia. unerwiają narząd wzroku, słuchu, węchu, mięśnie gałki ocznej, języka, mimiczne twarzy, gruczoły ślinowe, łzowe, śluzowe, niektóre narządy wewnętrzne.
nerwy czuciowe, ruchowe lub mieszane

nerwy rdzeniowe (31 par)

wychodzą z rdzenia kręgowego, unerwiają skórę, mięśnie i narządy wewnętrzne. Nerwy mieszane(czuciowo-ruchowe)

nerwy mieszane

zawierają włókna czuciowe jak i ruchowe

somatyczny układ nerwowy

zależny od woli, informacje od narządów zmysłow i przekazuje je do mięśni szkieletowych, środowisko zewnętrzne

autonomiczny układ nerwowy

nie zależny od woli, przekazuje informacje do narządów wewnętrznych, środowisko wewnętrzne, utrzymanie homeostazy, unerwia mięśnie gładkie, mięsień sercowy i gruczoły

autonomiczny układ nerwowy

część współczulna (praca narządów podczas mobilizacji), część przywspółczulna (praca narządów podczas odpoczynku)