Formy demokracji bezpośredniej🗳️

Mieszkańcy gminy podejmują rozstrzyjnięcia…

…

• w głosowaniu powszechnym (wybory i referendum) lub

• za pośrednictwem organów gminy.

Formy demokracji bezpośredniej

• Konsultacje społeczne,

• Budżet obywatelski,

• Inicjatywa uchwałodawcza,

• Referendum,

• Wybory.

Formy rozstrzygające:

• budżet obywatelski

• referendum

Formy nierozstrzygające

• konsultacje społeczne

• inicjatywa uchwałodawcza

Konsultacje - charakter

• obligatoryjny (gdy przewiduje je ustawa);

• fakultatywny (w innych sprawach ważnych dla gminy).

Zasady i tryb przeprowadzenia konsultacji określa…

… uchwała rady gminy (podejmowana zwykłą większością głosów).

Czy wyniki konsultacji są wiążące dla organów gminy?

Nie

Uczestnicy konsultacji:

• Podmiot konsultujący - organy gminy;

• Zbiorowy podmiot konsultowany - mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego przeprowadzającej konsultacje.

Mieszkaniec

Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Na status mieszkańca nie wpływa wiek, związana z nim zdolność do czynności prawnych, pozbawienie praw publicznych czy brak zameldowania.

Organ gminy przeprowadzający konsultacje

Wójt

Formy podawania wyników konsultacji do wiadomości publicznej:

• obligatoryjne (komunikat na tablicy ogłoszeń w urzędzie gminy, na stronie urzędu i BIP);

• fakultatywne (prasa lokalna, obwieszczenia na terenie gminy).

Budżet obywatelski

Mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu gminy.

Cechy budżetu obywatelskiego:

• szczególna forma konsultacji społecznych;

• charakter rozstrzygający.

Kiedy utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkowe?

W gminach będących miastami na prawach powiatu.

Wymagania, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego określa…

… uchwała rady gminy.

Etapy procesu przeprowadzania budżetu obywatelskiego:

1. Procedura formalnej akceptacji kwot i zasad;

2. Zgłaszanie wniosków, propozycji i projektów;

3. Głosowanie nad propozycjami zawartymi w ogłoszonej liście proponowanych inwestycji;

4. Ogłoszenie wybranych do realizacji projektów.

Inicjatywa uchwałodawcza

Członkowie wspólnot samorządowych mają prawo do opracowania oraz złożenia projektu uchwały, który z mocy prawa po spełnieniu warunków formalnych powinien zostać poddany pod głosowanie na posiedzeniu organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.

Czy obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jest rozstrzygającą formą demokracji bezpośredniej?

Nie

Inicjatywa uchwałodawcza przysługuje grupie mieszkańców…

…

• w gminie liczącej mniej niż 5000 mieszkańców obywatelski projekt uchwały powinno popierać 100 mieszkańców posiadających czynne prawo wyborcze do rady gminy;

• 5000 < gmina < 20000 - 200 mieszkańców

• gmina > 20000 - 300 mieszkańców

Kto może wnosić i popierać obywatelską inicjatywę uchwałodawczą?

Mieszkańcy posiadający czynne prawo wyborcze w wyborach do rady gminy.

Zakres przedmiotowy inicjatywy uchwałodawczej

Sprawy ważne dla wspólnoty lokalnej i mieszczące się w kompetencji rady gminy (wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie przewidują inaczej).

Wyjątek: gdy przepis szczególny przewiduje wyłączną inicjatywę uchwałodawczą wójta.

Projekt uchwały złożony w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej powinien zawierać…

… uzasadnienie.

Co określa zasady dotyczące obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej?

Uchwała rady gminy.

Referendum gminne

Członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, o sprawach dotyczących tej wspólnoty (w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego).

Zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego określa…

… USTAWA.

Ustawa o referendum lokalnym przewiduje możliwość zastosowania posiłkowo…

… przepisów ustawy Kodeks wyborczy.

Rodzaje referendum:

• obligatoryjne

• fakultatywne

Referendum obligatoryjne

• w sprawie opodatkowania się mieszkańców na cele publiczne,

• w sprawie odwołania rady gminy przed upływem kadencji, a także odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Referendum w sprawie odwołania przed upływem kadencji rady gminy przeprowadza się…

… wyłącznie na wniosek mieszkańców.

Referendum w sprawie odwołania wójta przeprowadza się…

… z inicjatywy rady gminy lub na wniosek mieszkańców.

W przypadku odwołania rady gminy, jak i wójta, wniosek mieszkańców w sprawie przeprowadzenia referendum może być złożony…

… po upływie 10 miesięcy od dnia wyboru organu albo 10 miesięcy od ostatniego referendum w sprawie odwołania i nie później niż na 8 miesięcy przez zakończeniem jego kadencji.

Uchwała rady gminy o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania wójta:

• w sprawie nieudzielenia wójtowi absolutorium (podejmowana bezwzględną większością głosów);

• w sprawie odwołania wójta z innej przyczyni niż nieudzielenie absolutorium lub wotum zaufania (podejmowana na wniosek co najmniej ¼ ustawowego składu rady)

Gminne referendum fakultatywne - w jakich sprawach może być przeprowadzone?

• w sprawie dotyczącej wspólnoty;

• w sprawie mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji rady gminy.

Referendum przeprowadza się…

…

• z inicjatywy rady lub

• na wniosek 10% mieszkańców uprawnionych do głosowania.

Referendum jest ważne, jeżeli…

… wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania.

Wyjątek - referendum w sprawie odwołania organu pochodzącego z wyborów bezpośrednich - dla ważności wymaga udziału nie mniej niż 3/5 liczby mieszkańców biorących udział w wyborze tego organu.

Wynik referendum jest rozstrzygający, jeżeli…

• za jednym z rozwiązań oddano więcej niż połowę ważnych głosów;

• za samoopodatkowaniem się mieszkańców na sprawy publiczne oddano co najmniej 2/3 ważnych głosów.