Sociaal recht hoofdstuk 1

2 luiken van het sociaal recht

het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht

contractsvrijheid

betekent dat mensen en bedrijven zelf mogen kiezen met wie ze een contract afsluiten en wat ze daarin afspreken = in het privaatrecht mogen partijen vrij en gelijkwaardig afspraken maken

individueel arbeidsrecht

Het arbeidsrecht regelt de arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer: hoe arbeidsovereenkomsten worden afgesloten, uitgevoerd, geschorst en beëindigd, en legt minimumregels vast over loon, werktijden, vakantie, feestdagen en veiligheid op het werk.

collectief arbeidsrecht

regelt hoe werknemers als groep kunnen overleggen en inspraak krijgen bij de werkgever. Binnen het arbeidsrecht is contractsvrijheid beperkt, omdat veel regels dwingend zijn en afspraken vaak collectief vastliggen, waar individuen niet zomaar van kunnen afwijken.

privaatrecht en publiekrecht

privaat: burgers onderling
publiek: burger en overheid

3 belangen van sociaal recht

1. Bepaalt de rechten en plichten die de WN en de WG tegenover elkaar hebben

2. verzekert een minimum aan vrije tijd voor de werknemers

3. voorziet dat de werknemers en zelfstandigen in alle omstandigheden in hun levensonderhoud kunnen voorzien.

sociale quaestie

was in de 19e eeuw het probleem van de slechte leef- en arbeidsomstandigheden van de arbeiders tijdens de industrialisatie: lange werkdagen, lage lonen, kinderarbeid, ongezonde huisvesting, geen sociale bescherming.

sociale statuten

een geheel van regels dat de sociale rechten en plichten van een bepaalde groep vastlegt

2 onderscheidingscriteria van sociale statuten

1. werk je onder gezag of niet?

2. heb je een arbeidsovereenkomst of ben je statutair?

principes die gelden bij een zelfstandige

• zelf business runnen

• zelf papierwerk regelen

• meer omzet is meer winst

• flexibele uren

• geen financiële zekerheid

• eigen risico

principes die gelden in dienstverband

• stabiel inkomen

• werkgever regelt alles

• vaste vakantiedagen

• 9-5 job

• sociale zekerheid → beschermd door arbeidsrecht

wat is overeenkomsten van aanneming?

een opdracht om werk te doen tegen betaling, geregeld in het burgerlijk recht en vaak gebruikt door ondernemingen

verschil tssn loondienst en zelfstandige

Loondienst (werknemer): Moet de instructies, controle en richtlijnen van die werkgever volgen.
→ Daarom valt dit onder het arbeidsrecht (bescherming werknemer, contract verplicht).

Zelfstandige / Aannemer:  Geen baas: niet ondergeschikt, voert het werk uit zoals hij/zij zelf beslist. Sluit een aannemingsovereenkomst (contract voor een werk tegen betaling).

→ Dit valt onder het burgerlijk recht / ondernemingsrecht, niet onder arbeidsrecht.

2 mogelijkheden in dienstverband

• werknemer

• ambtenaar

Je kan in dienst zijn van een :

• privépersoon

• overheid

regeling in dienst van een privépersoon

• door arbeidsovereenkomst → sociaal recht

• werkgever en werknemer/loontrekkende

• onderworpen aan Arbeidsovereenkomstenwet (=WAO) 3 julie 1978

• leer- of stageovereenkomst / overeenkomst voor beroepsopleiding

regeling in dienst van de overheid (statutair)

• door statuut (eenzijdig opgelegd en gewijzigd(dus je onderhandelt nt zelf) → bestuursrecht

• ambtenaren (benaming van je functie)

• benoeming of aanstelling (benoemd of aangesteld door de overheid om je functie te doen)

verschillen statutair en contractueel personeelslid STATUTAIR

• word benoemd

• eenzijdig opgelegd

• ontslag na tuchtprocedure

• specifieke regeling van ziektekrediet

• overheidspensioen

• negatieve beslissingen aangevochten bij beroepsorganen of Raad van State