Prawo prywatne międzynarodowe – karta powtórkowa

Zbiór 36 fiszek słownikowych obejmujących kluczowe pojęcia, łączniki oraz przepisy ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe, rozporządzeń Rzym I i Rzym II oraz rozporządzenia spadkowego UE.

Art. 9 PPM – wielość systemów prawnych w państwie

Jeżeli w danym państwie funkcjonuje kilka systemów prawnych, to samo prawo tego państwa określa, który z nich należy zastosować.

Art. 12 ust. 2 PPM – powołanie się na niezdolność

Osoba fizyczna uznana za zdolną według prawa miejsca dokonania jednostronnej czynności może powołać się na niezdolność wynikającą z jej prawa ojczystego, o ile nie doznaje uszczerbku osoba trzecia.

Wybór prawa (art. 3 ust. 1 Rzym I)

Wybór prawa właściwego dla umowy musi być wyraźny i jednoznaczny.

Art. 5 PPM – brak dalszego odesłania

Gdy prawo obce wskazane jako właściwe dla formy czynności odsyła do prawa polskiego, nie stosuje się kolejnego odesłania – obowiązuje prawo polskie.

Zakres prawa właściwego według PPM

Obejmuje również przepisy prawa publicznego, które zgodnie z tym prawem powinny znaleźć zastosowanie.

Klauzula porządku publicznego

Ocena dotyczy skutków zastosowania obcego przepisu; eliminuje je, gdy naruszają podstawowe zasady krajowego porządku prawnego.

Przepisy wymuszające zastosowanie (ius cogens krajowe)

Wskazanie prawa obcego nie wyłącza stosowania tych polskich przepisów, które z treści lub celu jednoznacznie regulują dany stosunek.

Dobra osobiste – prawo właściwe

Dobra osobiste osoby fizycznej podlegają jej prawu ojczystemu (art. 16 ust. 1 PPM).

Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania osoby prawnej

Oceniamy według statutu personalnego osoby prawnej (art. 17 PPM).

Istnienie czynności prawnej (art. 24 PPM)

Przy ustalaniu, czy doszło do czynności prawnej, stosuje się prawo właściwe dla tej czynności.

Odpowiedzialność organów władzy publicznej (art. 35 PPM)

Podlega prawu tego państwa, którego organy działały lub zaniechały.

Zdolność kontraktowa – art. 12 PPM

Strona może powołać się na niezdolność wynikającą z jej prawa ojczystego tylko wtedy, gdy druga strona wiedziała lub z powodu niedbalstwa nie wiedziała o niezdolności.

Ustalenie ojcostwa – prawo właściwe

Podlega prawu ojczystemu dziecka z chwili urodzenia.

Baza faktyczna łącznika

Okoliczność faktyczna, do której odwołuje się norma kolizyjna w celu ustalenia prawa właściwego.

Prawo właściwe dla umowy sprzedaży (art. 4 Rzym I)

Co do zasady stosuje się prawo państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu.

Majątkowa umowa małżeńska – wybór prawa

Małżonkowie mogą objąć umowę majątkową wyborem prawa (art. 52 PPM).

Statut spadkowy (rozp. UE 650/2012)

Spadkodawca może wybrać prawo państwa, którego obywatelstwo posiada w chwili wyboru lub śmierci.

Europejskie poświadczenie spadkowe

W Polsce wydawane przez sąd lub notariusza; potwierdza status spadkobiercy za granicą.

Rzeczy w transporcie – prawo rzeczowe

Prawa rzeczowe do rzeczy w transporcie podlegają prawu miejsca położenia rzeczy (situs).

Wybór nazwiska małżonków

Podlega prawu ojczystemu każdego z małżonków (art. 15 PPM).

Pełnomocnictwo – prawo właściwe

Podlega prawu wybranemu przez mocodawcę (art. 23 PPM).

Prawo własności intelektualnej – statut

Powstanie, treść i ustanie prawa własności intelektualnej reguluje prawo państwa, w którym korzysta się z tego prawa (lex loci protectionis, art. 46 PPM).

Forma umowy majątkowej małżeńskiej

Wystarczy forma przewidziana przez prawo państwa, w którym dokonywany jest wybór prawa dla tej umowy.

Władza rodzicielska – prawo właściwe

Określa je Konwencja haska z 1996 r. o ochronie dzieci (art. 56 PPM).

Umowa konsumencka – prawo właściwe

Stosuje się prawo państwa stałego pobytu konsumenta, jeżeli przedsiębiorca kieruje tam działalność; strony mogą także wybrać inne prawo.

Umowa ubezpieczenia – wybór prawa

Strony mogą wybrać prawo państwa, w którym ubezpieczony ma miejsce zwykłego pobytu.

Potrącenie nieuzgodnione (art. 17 Rzym I)

Podlega prawu właściwemu dla wierzytelności, z którą dokonuje się potrącenia.

Częściowy wybór prawa w umowie

Strony mogą poddać wyborowi prawnemu całość lub tylko część kontraktu (art. 3 ust. 1 Rzym I).

Odpowiedzialność za produkt (art. 5 Rzym II)

Podlega prawu państwa, w którym powstała szkoda, a poszkodowany ma zwykły pobyt.

Dziedziczenie roszczeń odszkodowawczych

Dopuszczalność dziedziczenia roszczenia o naprawienie szkody podlega prawu spadkowemu.

Norma kolizyjna zupełna

Wskazuje prawo właściwe niezależnie od tego, czy jest to prawo obce, czy krajowe.

Interpretacja lex causae

Pojęcia prawne interpretuje się według prawa, któremu dana kwestia podlega.

Cechy łącznika kolizyjnego

Łącznik powinien być neutralny i relewantny wobec stron sporu.

Podstawa i dopełniacz

Tworzą określnik nominalny w strukturze normy kolizyjnej.

Pozycja klauzuli porządku publicznego

Stanowi normę kolizyjną drugiego stopnia, umożliwiając odmowę zastosowania prawa obcego sprzecznego z porządkiem krajowym.