3. SOCRATES

Socrates

= een non-conformist, trekt zich niets aan van wat anderen van hem denken

=> Was een tegenstander v.d. sofisten

De Socratische methode

Dialectiek

=zijn methode, waarbij hij in dialoog trad met anderen om zo samen de waarheid te zoeken

=> Opgeschreven door Plato (Alle informatie over hem komt voort uit indirecte bronnen)

 

Zijn methodes:

1.       Ironie

= Door mensen in dialoog te confronteren met hun onwetendheid, ontstaat ruimte voor echte kennis

2.       Maieutiek

= 'geestelijke verloskunde', verwijst naar Socrates' techniek om anderen te helpen hun verborgen kennis of inzichten naar boven te halen.

3.       Begripsvorming (inductie, deductie)

= Inductie is een redeneermethode waarbij Socrates van specifieke voorbeelden (concrete gevallen) naar algemene conclusies (algemene begrippen) gaat. Na het vaststellen van een algemeen begrip, past Socrates deductieve redenering toe om te onderzoeken of dit begrip ook geldt voor specifieke gevallen.

De Socratische ethiek

‘Iemand die over de juiste kennis beschikt zal ook meteen het goede doen’

> ‘Aretè’

= Grieks woord, vaak vertaald als ‘deugd’ Verwijst ook naar ‘goed-zijn’, ‘voortreffelijkheid’, ‘bekwaamheid’, …

Socrates gelooft dat succesvol handelen gebaseerd is op twee fundamentele regels: 1.       Het bepalen van een doel. 2.       Weten welke handelingen nodig zijn om dat doel te bereiken.   > Wie deze regels volgt, bezit aretè en kan zijn taken effectief uitvoeren.

 

Inzicht in wat goed is, moet resulteren in acties die dat goede bevorderen. Ondeugd ontstaat volgens hem uit een gebrek aan inzicht; niemand handelt opzettelijk slecht.

De apologie van Socrates

= een van de beroemdste werken van de Griekse filosoof Plato.

> Leest als een verslag van de rechtszaak die leidde tot de veroordeling van Socrates

 

Aanklacht: Het niet eren van de goden van de stad en het misleiden van de jeugd

> Veroordeeld tot de doodstraf (gifbeker)

-            Socrates stelt zelf een straf voor, hij lijkt de voorgestelde straf niet erg serieus te nemen

-             Tijdens zijn rechtszaak stelde Socrates zelf een alternatieve straf voor, namelijk dat hij i.p.v. de doodstraf beloond zou moeten worden met gratis maaltijden voor het leven, als een eer voor zijn bijdragen aan de samenleving.