dierkunde1

creationisme

de religieus geïnspireerde opvatting dat het universum en de aarde, maar ook alle planten, dieren en de mens hun ontstaan te danken hebben aan een scheppingsdaad

intelligent design (ID)

theorie waarin bepaalde functies van het universum en wezens verklaard worden als het werk van een intelligente ontwerper & geen ongericht proces zoals natuurlijke selectie

door god geschapen

leer van aristoteles

Indeling dieren : bloedhebbende en bloedloze dieren

Bloedloze dieren : inktvissen, schaaldieren, insecten, schelpdieren

Bloedhebbende dieren : levendbarend en eierleggend

Levendbarende dieren : viervoeters, pootlozen, gevleugelden

Eierleggende dieren : geschubden, vogels en vissen.

generatio spontanea

Het ontstaan van leven uit niet-levende stoffen.

De Italiaanse arts, Redi Francisco (1626-1697), weerlegde de theorie van generatio spontanea door het uitvoeren van een eenvoudig experiment.


Fransman Louis Pasteur (1822-1895) was scheikundige en microbioloog. Zijn grootste doorbraak was de ontdekking dat de zogenaamde micro-organismen, zoals bacteriën en schimmels, verantwoordelijk waren voor tal van ziektes én dat deze organismen in de lucht zaten en niet in rottende stoffen.

fixisme

Het onveranderlijk zijn van alle plantensoorten

Het onveranderlijk zijn van alle diersoorten

Carolus Linnaeus (1707 - 1778): biologische nomenclatuur

catastrofetheorie van cuvier

Georges Cuvier (1769 - 1832):
grondlegger paleontologie.

Catastrofen vormt verklaring voor uitgestorven soorten en ‘nieuwe’ schepping.

lamarckisme

Jean-Baptiste de Lamarck (1744 - 1829):
Kenmerken die ouders verwerven worden doorgegeven aan het nageslacht.

evolutie

Charles Darwin (1809 - 1882)

De theorie van Charles Darwin (1809 - 1882) gepubliceerd in 1859 in zijn boek 'The origin of species by means of natural selection or the preservation of favored races in the struggle for life'.

neodarwinisme

Gregor Mendel (1822 – 1884)

Uniformiteitswet
Dominantiewet
Splitsingswet
Onafhankelijkheidswet

mutatie

variatie binnen soort

natuurlijke selectie

omgeving bepaalt welke individuen het best aangepast zijn

survival of the fittest

zware concurrentie in de natuur

phylum porifera

sponzen

phylum cnidaria

neteldieren

phylum plathylhelminthes

platwormen

phylum nematoda

rondwormen

phylum annelida

ringwormen

phylum arthropoda

geleedpotigen

phylum molusca

weekdieren

phylum echinodermata

stekeldieren

phylum chordata

chordadieren

subphylum cephalochordata

lancetvisjes

subphylum vertebrata

gewervelden

superclassis agnata

vissen

superclassis tetrapoda

vierpotigen

classis amphibia

amfibieën

classis reptila

reptielen

classis aves

vogels

classis mammalia

zoogdieren

orde carnivora

roofdieren

familie canidae

hondachtigen

familie felidae

katachtigen

orde perissodactyla

onevenhoevigen

familie equidae

paardachtigen

orde aritodactyla

evenhoevigen

familie suidae

varkensf

familie bovidae

holhoornigen

orde primates

primaten

familie hominidae

mensapen, mens

definitie dier

meercellig → opgebouwd uit verschillende celtypes → weefsels → organen

eukaryoot → celkern

heterotroof → eten voor energie

geen celwand

celkern met kernlichaampje of nucleolus

Celkern bevat DNA, het erfelijk materiaal

Dit DNA wordt gekopieerd en naar het cytoplasma gestuurd

Kopietjes DNA = recept voor aanmaak van eiwitten

Kernlichaampje : bevat de genen van erfelijk materiaal

lysosoom

Blaasje waar celafval wordt afgebroken

Versmelten met celafval

pH in de het versmolten lysosoom daalt

Afbraakeiwitten vernietigen de afval

de voedselvacuole

Belangrijke opslagplaats voor bouwstenen van de cel

Met vocht gevuld

Blaasje met voedingsstoffen versmelt met vacuole

mitochondriën

Energieleveranciers van de cel

Honderden per cel

Ovale vorm met binnen en buitenmembraan

Afbraak van koolhydraten en vetzuren => ENERGIE !

celmembraan

Omhulsel van de cel

Functie : selecteren welke stoffen in de cel kunnen

Alle celorganellen zijn omgeven door een membraan

centriolen

Organellen zonder celmembraan

Komt voor in alle dierlijke cellen

Negen groepjes van drie buisjes

Spelen een belangrijke rol bij celdeling

endoplasmatisch reticulum ER

het ruw (ER) :
bevat de ribosomen => eiwitsynthese
belangrijk ook in transport van eiwitten
ruw uiterlijk door de ribosomen

het glad (ER)
transport van stoffen vanuit het ruw ER naar het
Golgi-systeem

ribosoom

Complex van eiwitten en RNA-ketens

Belangrijk in opbouw van eiwitten

In cytoplasma, op ruw ER en op het kernmembraan

Duizenden per cel !

golgi-apparaat

Een stapel platte blaasjes

Opslag en omzetting van stoffen vanuit het ER

cytoskelet

Bepaalt structuur en vorm van de cel

Microfibrillen/microfilamenten

Transport van blaasjes en organellen