FIL All Lesson Prelim G12

Akademikong Sulatin

- binubuo ng tiyak na paksa at layunin

-malinaw ang pagkasulat at may sinusunod na estruktura

-pormal ang tono at estilo

-may binubuong ideya o argumento na sinusuportahan ng mga datos at argumento

Paksa

karanwang nakugnay sa isang larangang akademiko o disiplina

Malinaw ang pagkakasulat at may sinusunod na estruktura

-may mga nabuo nang mga kumbensiyon

-maingat ang paggamit ng wika

-pinipili ang angkop na salita

-hindi maligoy ang pagkakasulat

-malinaw ang mga pangungusap

Pormal ang tono at estilo ng pagsulat

kailangang maipaabot nang malinaw at tiyak ang impormasyon at ideya

May binubuong ideya o argumento

-sentral na aspekto ang pagbuo ng orihinal na ideya

-hindi lamang inuulit ang dati nang nasabi o nasulat

Sinusuportahan ng datos at ebidensya

kailangang sapat na hango sa mga mapagkakatiwalaang sanggunian ang datos

Paghalaw

Layunin: Ipahayag sa sariling pananalita

Estilo: Ipahayg sa sariling paraan

Haba: Iba-iba

Estruktura: Sariling estruktura na iba sa hinalaw teksto

Nilalaman: Pumipili lamang ng bahagi ng teksto

Bilang ng Sanggunian: Isa

Pagkilala: In-text citation

Pagbubuod

Layunin: Ipahayag nnang mas maikli

Estilo: Pinaikli ang teksto

Haba: Mas maikli

Estruktura: Sarililing estruktura na iba sa binuod

Nilalaman: Pinipili lamang ang itatampok;lagumin ang buong teksto

Bilang ng Sanggunian: Isa

Pagkilala: In text citation

Paglalagom

Layunin: Pag-ugnayin ang mga ideya mula sa ilang sanggunian

Estilo: Makakaugnay ang ideya na ipinahayag sa sariling paraan

Haba: mas maikli sa tekstong nilagom

Estruktura: sariling estruktura at hindi sa nilagom

Nilalaman: Pinipili lamang ang pinag-uugnay

Bilang ng mga Sanggunian: Dalawa o higit pa

Pagkilala: In text citation

Pagsipi

Layunin: Kopyahin ang eksaktong pahayag

Estilo: Ang mga mali ay pwedeng dugtungan

Haba: tulad din ng orihinal na teksto

Estruktura: tulad din ng orihinal

Nilalaman: Pinipili ang bahagi ng orihinal

Bilang ng Sanggunian: Isa

Pagkilala: Intext citation; panipi; block quotation (mahaba)

Layunin ng papel

pagsunod-sunurin ang mga datos o ebidensiya

Ang mga datos at ebidensiya

pagpangkat-pangkatin ang mga datos o ebidensiya

Pagbuo ng pangunahing ideya o argumento

pagbabasa, pagrepaso, pagsusuri, at paninilay sa datos at ebidensiya

Introduksiyon

nagsasaad ng paksa, layunin at konteksto

Katawan

naglalahad ng datos at ebidensiya at nagdedebelop ng ideya

Kongklusyon

naglalagom ng ideyang nadebelop sa sulatin

hakbang sa mapanuring pagbasa

1. Pakikiramdam sa Teksto

2. Pakikipag-ugnay sa Teksto

Pakikiramdam sa Teksto

1. Kilalanin ang teksto at mga konteksto nito

2. Pahapyaw na basahin ang teksto

3. Tugunan ang malalabong bahagi

Kilalanin ang teksto at mga konteksto nito

pag-alam ng ibang detalye sa teksto

Pahapyaw na basahin ang teksto

-ano ang paksa?

-ano ang datos para talakayin ang paksa?

Pakikipag-ugnay sa teksto

1. Pagsusuri

2. Interpretasyon

3. Ebalwasyon

Pagsusuri

pagsaalang-alang sa mga bahagi ng teksto sa konteksto ng kabuoan.

Interpretasyon

pagbibigay kahulugan sa teksto

Ebalwasyon

pagtatasa o panghuhusga kung maayos o makatwirang nadebelop ng teksto ang paksa

Estratehiya ng Mapanuring Pagbasa

1. Gawan ng anotasyon ang teksto

2. Pasadahan ang teksto

3. Isakonteksto ang teksto

4. Tanungin ang teksto

5. Pagmunian ang teksto

6. Balangkasin at lagumin ang teksto

7. Ihambing ang teksto sa ibang teksto

Gawan ng anotasyon ang teksto

magtala o magbigay komento sa teksto

Pasadahan ang teksto

basahin muna ng mabilisan ang panimula at ang kongklusyon

Isakonteksto ang teksto

a teksto ay hindi nasusulat mula sa wala. lagi itong nililikha batay sa iba't ibang konteksto

Tanungin ang teksto

pagbuo ng tanong upang mas maintindihan at magkaroon ng interaksiyo sa teksto

Pagmunian ang teksto

maituturing na mas personal at internal na gawain

Balangkasin at lagumin ang teksto

mapapalitaw ang daloy ng teksto at pagkakaugnay-ugnay ng mga bahagi

Ihambing ang teksto sa ibang teksto

pag-uugnay sa tekstong binasa sa tekstong nabasa na

Akademya

institusyong pumapanday sa kaalaman at kasanayan na kailangan para sa iba't ibang tungkuling gagampanan ng isang indibidwal sa lipunan

Pagsulat

pagbuo ng mga simpleng sulatin

Pagbasa

kakayahang bigyang-kahulugan ang mga salita at mapag-ugnay-ugnay ang kahulugan ng mga ito

Presentasyon

pagsasalita sa publiko,

Dokumentasyon

angkop at sistematikong pagkilala sa pinagkunan ng datos, impormasyon, o ebidensiya para sa isang sulatin

Pagiging Mapanuri

kakayahang sumuri o humimay ng mga bahagi o aspekto ng isang paksa o teksto, o kakayahang tasahin o bigyang ebalwasyon ang mga bagay-bagay

Akademikong Pagsulat

pagsulat na mas pormal at mas nakabatay sa saliksik

Mapanuring Pagbasa

kakayahang makipagdiyalogo sa teksto

Pagbuo ng Konsepto at Pagpaplano

pagpili ng paksa, at pagtukoy ng tiyak na suliranin o aspekto ng paksa na maaaring idebelop, gawan ng pag-aaral, at sulatin

Pagbuo ng Sulating Pananaliksik

pagtatalakay at pagsagot sa isang suliraning akademiko o panlipunan sa pamamagitan ng pagsulat ng pananaliksik

Mapanuring Pag-Iisip

pagsusuri, pagtatasa, at paghuhusga sa mga ideyang mahahango sa iba't ibang sanggunian

Malikhaing Pag-Iisip

pagbuo o paglikha ng mga akdang mahahalaw sa sariling karanasan at imahinasyon

Pakikiramdam sa Teksto

panimulang hakbang upang kilalanin ang teksto

Pagsusuri

pagsasaalang-alang sa mga bahagi ng teksto sa konteksto ng kabuoan

Interpretasyon

pagbibigay ng kahulugan sa teksto

Ebalwasyon

pagtatasa o paghuhusga kung maayos o makatwirang nadebelop ng teksto ang paksa, natupad ang layunin o natupad ang argumento

Anotasyon

magtala o magbigay komento sa teksto

Akademya

Isa sa mga institusyong pumapanday sa kaalaman at kasanayan na kailangan para sa iba't ibang tungkuling gagampanan ng isang indibidwal sa lipunan.

Kasanayan at Gawaing Akademiko

Sa proseso, napapaunlad din ang mga larangan ng kaalaman o disiplina at sa kalaunan, nag-aambag din ito sa pag-unlad at pagbuti ng mas malawak na pamayanan at ng kabuoan ng lipunan.

Kakayahang Pag-iisip

Sinasabi nga, pinapaunlad ng akademya ang kakayahan kung paano mag-isip, hindi kung ano ang dapat isipin. Ang mga impormasyon ay naluluma, puwedeng mali o tama at maaaring manipula.

Pagpapanday ng Kasanayan

Mahalaga na mapanday ang kasanayang akademiko ng isang indibidwal, ng bawat mag-aaral upang magampanan niya ang kanyang tungkuling akademiko. Papaunlad sa sarili, larang, kaalaman at lipunan.

Pagiging Mapanuri

Tumutukoy ito sa kakayahang sumuri o humimay ng mga bahagi ng aspekto ng isang paksa, kakayahang tasahin at bxigyang ebalwasyon ang mga bagay-bagay

Akademikong Pagsulat

Tumutukoy sa pagsulat na mas pormal at mas nakabatay sa saliksik. Karaniwang ang akademikong komunidad din ang mambabasa nito. May sinusunod itong tiyak na pamantayan, hakbang, proseso, metodo na napagkasunduan ng mga akademikong komunidad

Mapanuring Pagbasa

Naipapamalas ito sa pamamagitan ng pag-uugnay ng dating kaalaman ng mambabasa, pagbuo ng koneksyon sa ibang teksto, paghihimay sa naging batayan at argumentong nagpapatibay o pagpapasubali sa argumento.

Pagbuo ng Konsepto at Pagpaplano

Tumutukoy ito sa pagpili ng paksa (kung hindi ito binigay o itinakda) sa pagtukoy ng tiyak na suliranin o aspekto ng paksa na maaaring idebelop, gawan ng pagaaral, at sulatin. Kasama rin dito ang pagbuo ng plano kung paano isasagawa ang pag-aaral o pananaliksik.

Pagbuo ng Sulating Pananaliksik

Tumutukoy ito sa pagtalakay at pagsagot sa isang suliraning akademiko o panlipunan sa pamamagitan ng pagsulat ng pananaliksik. Bahagi ng pananaliksik ang pagtitipon ng mga datos, paglalahad at pagsusuri ng datos batay sa isang pananaw o teorya at ang tiyak na perspektiba o teorya para masuri ang mga datos

Mapanuri at Malikhaing Pag-iisip

Madalas pinaghihiwalay ang pagsusuri at malikhaing pag-iisip. Sa pangkalahatang tingin ang mapanuring pag-iisip ay karaniwang iniuugnay sa pagsusuri, pagtatasa at paghusga sa mga ideyang mahahango sa iba't ibang sanggunian. Ang malikhaing pag-iisip naman ay karaniwang inuugnay sa pagbuo o paglikha ng mga akdang mahahalaw sa sariling karanasan at imahinasyon

Mapanuri at Malikhaing Pag-iisip

Madaling paghiwalayin ang dalawang proseso ngunit sa praktika, karaniwang magkasabay namang nagaganap ang dalawa. Ang pagiging malikhain nang hindi ipinapairal ang pagiging mapanuri ay maaring magresulta ng likhang walang pakinabang o walang saysay.

MAPANURING PAGBASA BILANG KUMBERSASYON

maari ding tingnan bilang kumbersasyon. Bilang mambabasa, maari din tayong sumali sa usapan. Maari tayong sumang-ayon, tumutol, o magdagdag sa mga nasabi na sa kumbersasyon.

PAKIRAMDAM SA TEKSTO

tumutukoy sa sa mga panimulang hakbang upang kilalanin ang teksto. Ito ay may kinalaman sa pagtiyak sa mga impormasyon sa teksto.

Kilalanin ang teksto at mga konteksto nito

Tumutukoy ito sa pag-alam sa ilang detalye tungkol sa teksto.

Pahapyaw na basahin ang teksto

Ano ang paksa? Ano ang datos o impormasyong nabanggit paea talakayin ang paksa?

Tugunan ang malalabong bahagi

Kung may bahagi ng teksto na nakalilito, harapin at tugunan ito.

Pagsusuri

tumutukoy sa pagsasaalang-alang sa mga bahagi ng teksto sa konteksto ng kabuoan. Ibig sabihin, tinitingnan ang mga bahagi ng teksto sang-ayon sa relasyon nito sa pangkalahatang layunin ng teksto.

Interpretasyon

Tumutukoy sa pagbibigay kahulugan sa teksto. Ito ang katuturan o ang saysay.

Ano ang kahalahagahan na mapag-usapan ang paksa sa kasalukuyang konteksto?

Ano ang kabuluhan ng teksto sa sariling buhay bilang mambabasa?

ESTRATEHIYA SA MAPANURING PAGBASA

Gumawa ng anotasyon, pasadahan at ilagay sa konteksto ang teksto, tanungin at pagmunian ito, pagkatapos ay balangkasin, lagumin, at ihambing sa ibang teksto

Gawan ng Anotasyon ang teksto

Magtala o magbigay ng komento sa teksto. Maaring salungguhitan ang mga salita, parirala o pangungusap. Maaring magsulat ng mga katanungan. Markahan ang mga mahahalagang bahagi ng teksto.

Pasadahan ang teksto

Bago ang mismong pagbasa, pahapyawan muna ang teksto. Sa gayon, higit na magkakaroon ng pangkalahatang ideya o ekspektasyon sa teksto bago pa man ang mapanuring pagbasa.

Isakonteksto ang teksto

Ang teksto ay hindi basta-bastang naisusulat mula sa wala. Ito ay laging nalilikha batay sa iba't ibang konteksto. Maaaring isaalang-alang ng manunulat ang mga sumusunod: ang panahon kung kailan naisulat at binasa ang teksto, ang kulturang pinagmulan nito, ang orihinal na mambabasang pinag-uukulan, at ang kasalukuyang mambabasa ng teksto.

Tanungin ang teksto

Makatutulong ang pagbuo ng mga katanungan sa teksto upang mas maintindihan ito. Ang mambabasa ay nakikipagdayalogo sa teksto.

Balangkasin ang teksto

Gumawa ng isa hanggang dalawang lebel o antas na balangkas ng teksto. Sa pamamagitan nito, mas madaling mapalitaw ang daloy ng teksto at ang pagkakaugnayugnay ng mga bahagi.

Ihambing ang teksto sa ibang teksto

Mapapayaman pa ang pagbabasa sa pag-uugnay sa tekstong binasa at iba pang tekstong nabasa.

May tiyak na paksa at layunin

Ang paksa ay karaniwang nakaugnay sa isang larangang akademiko o disiplina. Kailangang tiyak ang paksa upang mapalalim ang pagtalakay rito. Halimbawa: Isyung Panlipunan

Malinaw ang pagkasulat at may sinusunod na estruktura.

Bawat bahagi ay may inaasaang nilalaman. Bukod dito, mas maingat ang paggamit ng wika. Pinipili ang angkop na salita hindi maligoy ang pagkasulat, at malinaw ang mga pangungusap.

Pormal ang tono at estilo ng pagsulat

Natatangi ang estilo ng akademikong pagsulat. Pormal ito. Ang estilo ng pagkasulat ay iba sa pang-araw-araw na ng paraan ng paggamit ng wika. Pormal ang estilo ng pagsulat dahil kailangang maipaabot nang malinaw at tiyak ang impormasyon at ideya ng sulatin.

May binubuong ideya o argumento

Sentral na aspekto ng akademikong pagsulat ang pagdebelop ng orihinal na ideya o argumento. Inaasahan na ang akademikong pagsulat ay hindi lamang inuulit ang dati nang nasabi o nasulat

Sinusuportahan ng datos at ebidensiya

Isa sa pangunahing katangian ng akademikong pagsulat ay paggamit ng mga datos at ebidensiya para suportahan ang binuong mga ideya. Kailangang sapat at hango sa mga mapagkakatiwalaang sanggunian ang mga datos.

KOMPLEKS

Ang pasulat na wika ay mas kompleks sa pasalitang wika. Mayaman sa bokabularyo at higit sa lahat, kapansin-pansin ang gramatika.

Pormal

Hindi angkop ang kolokyal at balbal na salita at ekspresyon

Tumpak

Walang labis at walang kulang

Obhetibo

Mahalaga ang tunay at pawang katotohanan ng mga impormasyon. Iwasan ang mga pahayag na batay sa aking pananaw o ayon sa haka-haka o opinyon.

Eksplisit

Responsibilidad ng manunulat na gawing malinaw sa mambabasa at isinulat na akda.

Wasto

Wasto ang bokabularyo, baybay, at gramatika

Responsable

Lalo sa paglalahad ng mga patunay at mga hanguan ng impormasyon

May pokus

Iwasan ang mga hindi kinakailangan, hindi nauugnay at hindi mahalagang impormasyon.

Matibay na suporta

Maaring kapalooban ng Facts, figures, halimbawa, deskripsyon, karanasan at iba pa.

Unang bahagi ng estruktura ng Sulatin

Layunin ng papel. Pagsunod-sunurin ang mga datos at ebidensiya ayon sa paraang makapagsusulong ng layunin.

Ikalawang bahagi ng estruktura ng Sulatin

Ang mga datos at ebidensiya. Pagpangkat-pangkatin ang mga datos atebidensiyang nakuha sa pagbabasa at pananaliksik ayon sa mga ideyang lumilitaw sa mga ito. Isulat ang mga mabubuong ideya. Pagkaraan, pag-isipan kung paano pinakamabisang mapagsusunod-sunod ang mga ideya.

Ikatlong bahagi ng estruktura ng Sulatin

Pagbuo ng pangunahing ideya o argumento. Sa pagbabasa, pagrepaso, pagsusuri, at pagninilay sa mga datos at ebidensiya, inaasahang unti-unting mabubuo ang pangunahing ideya o argumento tungkol sa paksa.

Mapanghikayat

Ang pokus nito ay mahikayat ang mambabasa na panigan ang kaniyang ideya o saloobin.

Mapanuri

Ito ay kilala rin bilang analiktikal sapagkat sinusuri nito ang suliranin upang makapagbigay ng solusyon o sagot sa tanong.

Impormatibo

Ang pokus nito ay makapaglahad at magbigay ng impormasyon.

Pagbasa

Isang proseso ng pagkuha ng mensahe at pagbibigay ng interpretasyon batay sa nakikita nating ugnayan ng mga salita at ideya o ng kaugnayan nito sa ating sariling karanasan.

Mapanuring Pagbasa

Nagaganap ang pagsisiyasat hindi lamang sa pamagat o pabalat ng aklat na babasahin kundi lalo na sa nilalaman nito. Nagagawang timbangin ng mambabasa kung ang teksto ay naglalahad ng katotohanan o opinyon lamang. Higit sa lahat, nakikita niya ang kabuluhan ng binabasa sa kaniyang sarili, sa lipunan, at sa mundong ginagalawan.

Abstrak

Isang buod ng pananaliksik, artikulo, tesis, disertasyon, rebyu, proceedings at papel pananaliksik na naisumite sa komperensiya at iba pang gawain na may kaugnay sa disiplina upang mabilis na matukoy ang layunin ng teksto. Kadalasang makikita ito sa simula pa lang ng manuskrito, ngunit itinuturing ito na may sapat nang impormasyon kung kaya’t maaaring mag-isa o tumayo sa kaniyang sarili.

Pamagat

Pinakapaksa o tema ng isang akda/sulatin.

Panimula

Nagpapakita ng malinaw na pakay o layunin at mapanghikayat ang bahaging ito upang makapukaw ng interes sa mambabasa at sa manunulat.

Metodolohiya

Isang plano sistema para matapos ang isang gawain.