literatuur grondslagen vd kp hc 1

paradigma/onderzoeksprogramma

verzameling aan basisprincipes, theorieën, methoden en technieken

metafysica

filosofische beginselen die niet empirisch toetsbaar zijn, maar wel bepalend zijn voor de inrichting van dat onderzoeksprogramma.

determinisme (voorbeeld metafysica)

aanname dat alles in de wereld bepaald wordt door de blinde werking van causale mechanismen. mens is machine die handelt zonder dat het individu daar zelf invloed op uitoefent.

reductionisme

het idee dat verklaringen voor fenomenen herleidbaar zijn tot onderliggende niveaus.

(neuro)biologische benadering

combinatie van determinisme en reductionisme. poogt psychologische fenomenen te verklaren door te verwijzen naar fysiologische mechanismen die verondersteld worden eraan ten grondslag te liggen. behandeling vaak met psychofarmaca.

leertheoretische benadering

gaat ervanuit dat gedrag aangeleerd is, het wordt dus niet verklaard vanuit fysiologische mechanismen maar vanuit omgevingsinvloeden. causale relaties worden gezocht tussen lichaam en omgeving ipv alleen binnen het lichaam

→ gedragstherapie (disfunctioneel gedrag uitdoven van het leermechanisme en gezonder gedragspatroon verplaatsen)

cognitieve benadering

kijk niet alleen naar leren maar ook naar de manier waarop mensen informatie interpreteren en selecteren. gaat hierbij om cognitieve schema’s waarmee informatie wordt verwerkt.

→ cognitieve gedragstherapie is gericht op het veranderen van gedrag en corrigeren van foutieve schema’s.

integratieve therapie

combinatie van gedragstherapie, cgt en psychofarmica.

hermeneutische methode

opgesteld door Dilthley.

• natuurwetenschappelijke methode niet toereikend om iemand te begrijpen

• invoelend begrijpen wat zich afspeelt in de belevingswereld

• empathische houding

onbewuste (psychoanalytische benadering)

wordt gekenmerkt door de aanname dat mensen gedrag in de eerste plaats wordt gestuurd door onbewuste oerdriften en innerlijke conflicten.

vrije wil (humanistische benadering)

kenmerkt zich door hermeneutisch karakter

• nadruk op uniciteit van individu

• voluntarisme; opvatting dat individu beschikt over vrije wil die hem in staat stelt zichzelf te verwezenlijken.

• therapie gericht op zelfactualisatie

context (systeembenadering)

vooral te typeren als reactie op reductionisme. verwierpen nadruk op bioloige en leerprincipes en kijken naar individu als geheel → holisme

• individu vormt samen met die context een systeem waarin gedrag tot stand komt

technisch eclecticisme

aanpak waarbij uiteenlopende therapeutische technieken worden ingezet zonder therapeutische integratie na te streven.

poppers twijfel bij theorieën

marxistische geschiedenistheorie, psychoanalyse en individuele psychologie.

→ gevoel dat ze meer gemeen hadden met primitieve mythen dan met wetenschap.

conclusie popper

criterium voor de wetenschappelijke status van een theorie is haar weerlegbaarheid