Anaerobic Bacteria

แอนแอโรบส์ (Anaerobes)

คำจำกัดความ, สาเหตุ,พลง,pH

คำจำกัดความ: แบคทีเรียที่ไม่ต้องการออกซิเจนในการเจริญเติบโต บางชนิดตายเมื่อถูกอากาศ

สาเหตุ: ไม่มีเอนไซม์กำจัดสารพิษ เช่น Catalase และ Superoxide dismutase

พลังงาน: ได้จากการหมัก

pH: เจริญได้ดีในสภาพ pH ต่ำ

การจำแนกแบคทีเรียตามความต้องการแก๊ส

1. Aerobes: ต้องการแก๊สออกซิเจนในการเจริญเติบโต

2. Facultative anaerobes:เจริญได้ทั้งมีและไม่มีแก๊สออกซิเจน

3. Microaerophiles: เจริญได้ในที่ที่มีแก๊สออกซิเจนต่ำ

4. Obligate anaerobes: ไม่ต้องการแก๊สออกซิเจนและไม่สามารถอยู่ได้ในที่มีแก๊ส

5. Aerotolerant anaerobes:ไม่ต้องการแก๊สแต่ทนและเจริญได้ในที่มีแก๊ส

จำแนกแบคทีเรียตามความต้านทานออกซิเจน

1. Strict anaerobes: ทนออกซิเจนได้ไม่เกิน 0.5% และตายในไม่กี่นาทีหากสัมผัสอากาศ เช่น Clostridium tetani

   

2. Moderate anaerobes: ทนออกซิเจนได้ สามารถเจริญในที่ที่มีออกซิเจนได้ถึง 2-8%เช่น Bacteroides และ Fusobacterium

จำแนกแบคทีเรียตามแหล่งที่อยู่

1. พบในร่างกายมนุษย์: ส่วนมากในลำไส้ใหญ่ เช่น Bacteroides

2. พบตามธรรมชาติ: ส่วนมากในดิน เช่น Clostridium

สารพิษ4ตัวของ Clostridium perfringens

• α-toxin: สารพิษสำคัญ ทำลายเยื่อหุ้มเซลล์เม็ดเลือดและเซลล์บุหลอดเลือด ย่อยสลาย Lecithin ทำให้เกิดเนื้อตายเน่าสีดำ

• β-toxin: พบใน C. perfringens ทำให้เกิดลำไส้เล็กเน่าตาย

• ε-toxin: พบใน C. perfringens เพิ่มการซึมผ่านของลำไส้ ทำให้ท้องร่วง

• ι-toxin: พบใน C. perfringens ทำให้เซลล์ตาย

สาเหตุ อาการ ภาวะแทรกซ้อนของโรคเนื้อตายเน่า

สาเหตุ: ส่วนใหญ่จาก C. perfringens สร้าง α-toxin

อาการ: แผลซีด สีผิวเปลี่ยนเป็นเทาหรือดำ มีเสียงกรอบแกรบ มีหนอง บวม เจ็บปวด มีไข้

ภาวะแทรกซ้อน: ช็อก ความดันต่ำ ไตล้มเหลว เสียชีวิต

สาเหตุ อาการและระยะฟักตัวของโรคอาหารเป็นพิษจาก Clostridium perfringens

สาเหตุ: กินอาหารดิบหรือไม่สุกที่ปนเปื้อนเชื้อ

อาการ: คลื่นไส้ ปวดท้อง ท้องร่วง ไม่มีไข้

ระยะฟักตัว: สั้น ประมาณ 8-12 ชั่วโมง

สาเหตุ กลไก อาการ ของโรคลำไส้ทะลุ

สาเหตุ: ส่วนใหญ่เกิดจาก C. perfringens สร้าง α และ β-toxin

กลไก: β-toxin ทำงานเมื่อถูกยับยั้งด้วยเอนไซม์ในลำไส้เล็ก หรือกินอาหารที่มีสารยับยั้ง

อาการ: ลำไส้อักเสบรุนแรง มีแผลทะลุ

โคโลนีและการย้อมแกรมของClostridium perfringens

Gram-positive bacilli สร้างสปอร์

สลายเม็ดเลือดแดงแบบ Double zone hemolysis

ลักษณะย้อม สารพิษ ของClostridium tetani และทางการติดเชื้อ อาการ การรักษาบาดทะยัก

ลักษณะ: รูปแท่ง มีสปอร์กลมที่ปลายเซลล์คล้ายไม้ตีกลอง

สารพิษ: Tetanospasmin

การติดเชื้อ: เข้าทางบาดแผล

อาการ: กล้ามเนื้อชักกระตุก ขากรรไกรแข็ง หลังแข็งโก่ง

การรักษา: ให้ Antitoxin

ลักษณะ และสารพิษของ Clostridium botulinum และการติดเชื้อโบทูลิซึม สารพิษ อาการ การรักษา

ลักษณะ: แกรมบวก รูปแท่ง สร้างสปอร์

สารพิษ: Botulinum toxin ออกฤทธิ์ที่ระบบประสาท

การติดเชื้อ: กินอาหารปนเปื้อนสารพิษ

อาการ: คลื่นไส้ อาเจียน กล้ามเนื้ออ่อนแรง ระบบหายใจล้มเหลว

การรักษา: ใช้เครื่องช่วยหายใจและให้ Antitoxin

สาเหตุและอาการของโรคโบทูลิซึมในทารก

สาเหตุ: กินอาหารปนเปื้อนเชื้อ เช่น น้ำผึ้ง

อาการ: ท้องผูก เฉื่อยชา ซึม มีปัญหาที่ตา เป็นอัมพาต

ลักษณะของ Clostridioides difficile เกิดโรคอะไรจากสารพิษอะไร สาเหตุและอาการ

ลักษณะ: แกรมบวก รูปแท่ง สร้างสปอร์

โรค: ท้องเสียจากการติดเชื้อในโรงพยาบาล

สารพิษ: TcdA ดึงดูด Neutrophil และหลั่ง Cytokine ทำให้ผนังลำไส้เล็กดูดซึมน้ำมากขึ้น และ TcdB ทำลายเซลล์

สาเหตุ: ใช้ยาปฏิชีวนะนาน ทำให้เสียสมดุลในลำไส้

อาการ: ตะคริว ท้องร่วง ถ่ายเป็นมูกเลือด มีไข้

ลักษณะแกรม Cutibacterium acnes

Gram positive bacilli No spore❌

ลักษณะแกรมของ Bacteroides fragilis โรค,ความพิเศษ

ลักษณะ: negative bacilli

โรค: ฝีในช่องท้อง

พิเศษ: ดื้อยามาก

ลักษณะแกรมของ Fusobacterium nucleatum โรค,ความพิเศษ

ลักษณะ: Gram -ve, delicate bacilli, tapering ends รูปกระสวย

โรค: เหงือกอักเสบ ฝีในสมอง ติดเชื้อทางเดินหายใจ

ลักษณะแกรม โคโลนี ของPorphyromonas gingivalis โรคและบริเวรที่พบ

ลักษณะ: gram -ve, pale staining coccobacilli โคโลนีสีดำ เรืองแสง

โรค: โรคเกี่ยวกับฟัน ปอดบวม

พบ: ช่องปาก

ลษณพิเศษ,แกรม ของ Prevotella spp. และโรค

ลักษณะ: gram-ve, pale staining coccobacilli

โคโลนีสีดำโดน UV จะทำให้เกิดแสงฟลูออเรสเซนต์สีแดง กลิ่นเหม็น

โรค: ติดเชื้อระบบสืบพันธุ์

การเก็บและนำส่งสิ่งส่งตรวจ

หลักการ:

เวลา:

สิ่งส่งตรวจ:

การบรรจุ:

หลักการ: ป้องกันสิ่งส่งตรวจสัมผัสออกซิเจน

เวลา: นำส่งห้องปฏิบัติการให้เร็วที่สุดภายใน 30 นาที

สิ่งส่งตรวจ: หนองจากแผลลึกๆ ที่มีกลิ่นเหม็น ของเหลวสีดำคล้ำหรือเรืองแสง

การบรรจุ: บรรจุในหลอดปราศจากออกซิเจน

การตรวจวินิจฉัยเชื้อทางห้องปฏิบัติการ

การตรวจสิ่งส่งตรวจโดยตรง:

การเพาะเชื้อ:

การเตรียมบรรยากาศไร้ออกซิเจน:

การตรวจสิ่งส่งตรวจโดยตรง: ดูชนิด กลิ่น สี ปริมาณ และลักษณะการย้อมสีแกรม

การเพาะเชื้อ: ใช้ Thioglycollate broth หรือ Brucella agar

การเตรียมบรรยากาศไร้ออกซิเจน: ใช้ตู้บ่มเชื้อ หรือโถที่มีแก๊สผสม

Clostridium perfringens แกรม โรค สารพิษ

แกรม : +ve, bacilli sporeน้อย ไม่เคลื่อนที่

โรค : อาหารเป็นพิษ, เนื้อเน่าตาย

สารพิษ : α-toxin

Clostridium tetani แกรม โรค สารพิษ

แกรม : +ve, bacilli terminalspore คล้ายไม้ตีกลอง มีแฟลกเจลลา

โรค : บาดทะยัก

สารพิษ : Tetanospasmin

Clostridium botulinum แกรม โรค สารพิษ

แกรม : +ve, bacilli, subterminal endospore โคโลนีสีดำ โดนUVเกิดแสงฟลูออเรสเซนต์สีแดง

โรค : botulism

สารพิษ : Botulinum toxin

Clostridioides difficile แกรม โรค สารพิษ

แกรม : +ve, bacilli, spore

โรค : ท้องเสียหลังได้ยาปฏิชีวนะ

สารพิษ : Toxin A & Toxin B & binary toxin (CDT)

Cutibacterium acnes แกรม โรค สารพิษ

แกรม : +ve, รูปร่างหลากหลาย

โรค : สิว

พบ : ผิวหนัง

Bacteroides fragilis แกรม โรค พิเศษ

แกรม : -ve, pleomorphic bacilli มีแคปซูล

โรค : ฝีในช่องท้อง

พิเศษ : ดื้อยามาก

• โตใน BHI agar 10%

• สร้าง B-lactamase

Fusobacterium nucleatum แกรม โรค

แกรม : -ve, delicate bacilli, tapering ends รูปกระสวย

โรค : อักเสบเนื้อตายเฉียบพลันของเหงือก ฝีสมอง

Porphyromonas gingivalis แกรม โคโลนี โรค

แกรม : -ve, pale staining coccobacilli โคโลนีสีดำ โดนUVเกิดแสงฟลูออเรสเซนต์สีแดง

โรค : ฟัน ปอดบวม

พบ : ช่องปาก ..

Prevotella spp. แกรม โคโลนี โรค

แกรม : -ve, pale staining coccobacilli โคโลนีสีดำ โดนUVเกิดแสงฟลูออเรสเซนต์สีแดง

โรค : ฟัน ปอดบวม

พบ : ช่องปาก

Peptostreptococcus และ Peptococcus แกรม โรค พบ

แกรม : +ve, cocci in single, pair, chain

โรค : หลายระบบ

พบ : ช่องปาก ทางเดินอาหาร อวัยวะสืบพันธุ์