Biomedische wetenschappen - Motoriek (H9)

Hoe deel je het motorisch systeem op?

Piramidaal stelsel en extrapiramidaal stelsel

Voor wat dient het piramidaal stelsel?

Gewilde bewegingen

Voor wat dient het extrapiramidaal stelsel?

Automatische bewegingen

Uit wat bestaan centraal motorische neuronen?

Cellichamen & axonen & dendrieten die in het centraal zenuwstelsel zitten

Wat doen de piramidale en de extrapiramidale banen?

Maken synapsen met de perifeer motorische neuronen

Uit wat bestaan perifeer motorische neuronen?

• Cellichamen & dendrieten die in het centraal zenuwstelsel zitten

• Axonen die het centraal zenuwstelsel verlaten en gaan naar spieren in het lichaam. Die verlopen dan in craniale en spinale zenuwen van het perifeer zenuwstelsel

Hoe werkt de piramidebaan?

• Cellichamen van de centraal motorische neuronen bevinden zich in de primaire motorische schors van de frontale kwab

• Axonen van deze neuronen gaan naar beneden via de capsula interna & splitsen zich in 2 belangrijke banen

  • Tractus corticobulbaris

    • Gaat naar de hersenstam en maakt daar contact met de perifeer motorische neuronen

    • De axonen lopen via de craniale zenuwen

  • Tractus corticospinalis

    • Gaat naar het ruggenmerg en maakt daar contact met de perifeer motorische neuronen

    • De axonen lopen via de spinale zenuwen

Hoe werkt de tractus corticospinalis?

• De meeste vezels van de tractus corticospinalis kruisen ter hoogte van de medulla oblongata. Die gaan naar beneden waar ze verbinding maken met perifere motorische neuronen

De perifere motorische neuronen krijgen alleen signalen van de gekruisete (contralaterale) corticospinale baan

Wat gebeurt er bij beschadiging van de tractus corticospinalis?

Als er schade is aan de piramidebaan boven het kruispunt, leidt dit tot een verlamming aan de tegenovergestelde kant van het lichaam (contralaterale hemiparese)

Hoe werkt de tractus corticobulbaris?

• Vezels maken verbindingen met perifeer motorische neuronen in de hersenstam, waarbij de axonen via craniale zenuwen lopen

• Deze motorische neuronen zijn georganiseerd in kernen per craniale zenuw.

Voor wat is de tractus corticobulbaris belangrijk?

Verantwoordelijk voor de bezenuwing van de spieren die betrokken zijn bij spreken en slikken

Wat ontvangen bijna alle perifeer motorische neuronen in de hersenstam?

Bilaterale innervatie van vezels van de piramidebaan

Waarom is het ontvangen van bilaterale innervatie van vezels van de piramidebaan bij perifeer motorische neuronen van de hersenstam een veiligheidsmechanisme?

Als er een unilateraal letsel aan de piramidebaan zou zijn, dan ontvangen de perifeer motorische neuronen van de craniale zenuwen nog steeds info uit het intact hersenhelft
→ Geen verlamming, maar de boodschap is niet meer zo sterk

Wat zijn de uitzonderingen bij het veiligheidsmechanisme van de corticobulbaris?

Deze krijgen alleen maar info uit het tegenovergestelde hersenhelft

• Een deel van de motorische kern van N12 → protrusie van de tong

• Een deel van de motorische kern van N7 → Innervatie van de spieren van de onderste gelaatshelft

Wat krijg je bij unilaterale laesie van centraal motorische neuronen?

Onderste gelaatshelftverlamming

Problemen met protrusie van de tong aan tegenovergestelde lichaamshelft

Wat krijg je bij een unilaterale laesie aan perifeer motorische neuronen van de hersenstam?

Verlamming in spieren die bezenuwd worden door craniale zenuwen

Hoe werkt de extrapiramidale baan?

• Centraal motorische neuronen van het extrapiramidale systeem liggen in de grote hersenen & in sommige delen van de cortex & subcorticale structuren

• Verschillende extrapiramidale dalende banen bereiken de perifeer motorische neuronen gekruist

Bij wat is het extrapiramidale systeem betrokken?

Betrokken bij het uitvoeren van automatische bewegingen & helpt bij behouden van lichaamshouding & tonus van de spieren

Geef een voorbeeld van een ziekte van het extrapiramidale systeem

Ziekte van Parkinson

• Toegenomen spiertonus

Wat is een synoniem voor het cerebellum?

Kleine hersenen

Waar ligt het cerebellum gelegen?

Posterieur van de pons en de medulla oblongata

Gescheiden door het 4de ventrikel

Uit wat bestaat het cerebellum?

2 hemisferen & bedekt met een laag cortex (schors)

Wat vind je binnen het cerebellum?

Merg met daarin verspreiden kernen.

• Merg → zenuwuitlopers

• Ter hoogte van schors en kernen → cellichamen van neuronen

Wat is belangrijk voor het functioneren van het cerebellum?

Ingewikkelde circuits tussen de kernen

Waarin heeft het cerebellum een belangrijke rol?

In coördinatie van spieractiviteit,, evenwicht & spiertonus

(Initieert zelf geen beweging)

Waarover ontvangt het cerebellum informatie over?

• Positie & toestand van de spieren & gewrichten & spiertonus

• Evenwichtstoestand van het lichaam

• Welke bevelen er worden uitgestuurd door de hersenschors

Hoe integreert het cerebellum informatie?

Door middel van feedback (terugkoppeling)

Hoe gebeurt de feedback van het cerebellum?

Via 3 verschillende banen

• Banen vanuit het cerebellum naar de hersenschors

• Banen vanuit het cerebellum naar de vestibulaire kernen

• Banen naar de perifeer motorische neuronen

Wat doet de hersenschors in verband met spierbeweging?

Hersenschors geeft een bevel tot spierbeweging naar perifeer motorische neuronen in de hersenstam & ruggenmerg. Stuurt ook een kopie van dit bevel naar het cerebellum

Wat doet het cerebellum met het gestuurde signaal naar de perifeer motorische neuronen in de hersenstam & ruggenmerg?

Cerebellum weet dan hoe goed deze motorische bevelen komende van de cortex zijn uitgevoerd en stuurt bij waar nodig (soort controlecenter)

Wat is de rol van het cerebellum bij taalverwerking?

• Verbale vlotheid

• Woord vinden

• Grammatica

• Werkgeheugen

→ slechter bij rechter cerebellair letsel

Wat zijn de symptomen van een cerebellaire disfunctie?

• Problemen met spiertonus

• Hypotonie, spieren zijn zwak en slap

• Problemen met evenwicht

• Dronkmansgang → stappen met verbreed steunvlak (voeten uit elkaar)

• Problemen met coördinatie van bewegingen

• Dysmetrie = onvermogen om een afstand in te schatten & bewegingen te stoppen op een gekozen plaats

• Dysdiachokinese = onvermogen om snelle alternerende bewegingen uit te voeren

• Dysartrie = spraak is traag, monotoon & gescandeerd