84. Immunitet parlamentarny w Polsce

Immunitet parlamentarny definicja

Przywilej zagwarantowany osobie sprawującej mandat przedstawicielski (posłowi, senatorowi), polegającym na wyłączeniu bądź znaczącym ograniczeniu zakresu odpowiedzialności sądowej parlamentarzysty w celu umożliwienia sprawowania jego funkcji publicznej w sposób nieskrępowany i niezależny.

Fun fact

Przywilej służy swobodzie działalności parlamentarzysty, nie zaś jako przywilej osobisty! Immunitet parlamentarzysty to wyjątek od zasady równości prawa, dlatego jego zakres powinno interpretować się zawężająco, aby nie dochodziło do nadużyć.

Podział

Konstytucja RP wyróżnia dwa immunitety: materialny i formalny.

Odpowiedzialność posła w immunitecie materialnym

• odpowiada wyłącznie przed Sejmem

• w przypadku praw osób trzecich może być pociągnięty do odpowiedzialności sądowej tylko za zgodą Sejmu

Wyjątek odpowiedzialności materialnej

Poseł wyjątkowo odpowiada za swoją działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu przed sądem. Dochodzi do tego jednak wyłącznie w przypadku kumulatywnego ziszczenia się dwóch przesłanek:

• działalność posła narusza prawa osób trzecich

• oraz Sejm wyraził zgodę na pociągnięcie posła do odpowiedzialności sądowej

W pozostałych przypadkach poseł odpowiada za swoją działalność wyłącznie przed Sejmem.

Charakter immunitetu materialnego

• Ma on charakter częściowy - ograniczający się wyłącznie do spraw wchodzących w zakres sprawowania mandatu. - jeśli parlamentarzysta zostałby pozwany jako osoba prywatna - wówczas nie byłby objęty ochroną immunitetową.

• Art. 105 ust. 1 - “o działalności wchodzącej w zakres sprawowania mandatu” - zakres ten nie jest sprecyzowany, katalog czynności nie jest zamknięty.

Immunitet materialny fun fact

Immunitet materialny obejmuje swoim zasięgiem również aktywność parlamentarzysty poza siedzibą Sejmu, jeżeli występuje jako poseł. Immunitet przysługuje posłowi od momentu objęcia mandatu (nie nabycia) i nie wygasa po zakończenie kadencji.

Immunitet materialny

Został uregulowany w art. 105 ust.1 Konstytucji RP, w myśl którego poseł nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za swoją działalność wchodzącą w zakres sprawowania mandatu poselskiego ani w czasie jego trwania, ani po jego wygaśnięciu