ROZDZIAŁ 5: Spostrzeganie osób.

Asymetria atrybucji aktora i obserwatora

Tendencja do wyjaśniania cudzych zachowań za pomocą czynników wewnętrznych, podczas gdy własne zachowania tłumaczymy czynnikami zewnętrznymi

Atrybucje

Wnioski o przyczynach zdarzeń i przyczynach zachowań ludzi (także własnych).

Atrybucyjny model współzmienności

Ludzie podczas dokonywania atrybucji biorą pod uwagę 3 typy informacji:

Spójność – Czy Kasia zawsze uśmiecha się do Adama, czy tylko dziś?

Wybiórczość – Czy Kasia uśmiecha się tylko do Adama, czy też Jan, Grzesia, itp.?

Zgodność(CZY INNI LUDZIE TEZ?)– Czy Asia, Ola, Ela (itd.) zawsze uśmiechają się do Adama

Cienkie plastry zachowania

Krótkie nagrania urywków wyciętych z naturalnego strumienia zachowania. Wycina się paro-sekundowy kawałek z rozmowy o pracę i badany musi dokonać różnych ocen osoby.

Efekt fałszywej powszechności

Skłonność do przeceniania częstości, z jaką u innych ludzi występują nasze zachowania i przekonania, a niedoceniania częstości zachowań i przekonań alternatywnych.

Efekt negatywności

Silniejsze uzależnienie ocen i sądów od informacji negatywnych niż pozytywnych (przy wyrównanej wartościowości).

Efekt pierwszeństwa

informacje uzyskane jako pierwsze wywierają silniejszy wpływ na ocenę globalną niż te otrzymane w dalszej kolejności. Efekt pierwszeństwa wynika głównie z tego, że informacje otrzymane jako pierwsze dostarczają kontekstu interpretacyjnego dla danych uzyskanych w dalszej kolejności.

Efekt świeżości

Tendencja do przypisywania większej wagi nowym informacjom o innych

Egocentryzm atrybucyjny

polegający na przecenianiu własnego wkładu w jakiś wynik osiągany wspólnie z innymi osobami.

Inklinacja pozytywna

skłonność do formułowania raczej pozytywnych niż negatywnych ocen innych ludzi, siebie samego, obiektów społecznych i świata w ogólności (czyli optymizm).

Podstawowy błąd atrybucji

polega na skłonności do przypisywania cudzych zachowań czynnikom wewnętrznym przy niedocenianiu roli wyznaczników sytuacyjnych tych zachowań

Samospełniająca się przepowiednia

Jego istotą jest postawienie na temat natury jakiejś sytuacji czy człowieka pewnej błędnej hipotezy , która inicjuje sekwencję

1. obserwator formułuje jakąś błędną hipotezę na temat obserwowanej osoby;
2. traktuje tę osobę stosownie do swoich oczekiwań;
3. osoba ta zaczyna reagować na to zachowaniem, które potwierdza hipotezę obserwatora.

Spontaniczne wnioski o cechach

Wnioskowanie cech(bez instrukcji, autmoatycznie) na podstawie opisu zachowań [Badanie]

Spójność zachowania

Oznacza, że ta sama osoba zachowuje się podobnie przy wszystkich okazjach i „razach”,

Sprawczość

orientacja na cele i zadania, jeden z podstawowych wymiarów spostrzegania społecznego (obok —> wspólnotowości).

Strategia diagnostyczności

poszukiwanie informacji pozwalających najlepiej rozstrzygać między sprawdzaną hipotezą a jej alternatywami.

Trójetapowy model atrybucji

Zakłada on, że pierwszym etapem procesu atrybucji jest identyfikacja, czyli odpowiedź na pytanie, co aktor robi, na wnioskowanie zaś o cechach składają się dwa kolejne etapy: automatyczny wniosek o cesze oraz kontrolowana poprawka na sytuację.

Ukryte teorie osobowości

Ukryte teorie osobowości to nasze wewnętrzne przekonania o tym, jak różne cechy osobowości są ze sobą powiązane. Na przykład, możemy wierzyć, że osoby ekstrawertyczne są z natury bardziej otwarte na nowe doświadczenia.

Wartościowość

Wartościowość odnosi się do pozytywnych lub negatywnych ocen, które przypisujemy różnym aspektom naszego świata społecznego, takim jak ludzie, zdarzenia czy idee.

Wybiórczość zachowania

Wybiórczość zachowania to tendencja do wybierania tych działań, które są zgodne z naszymi celami i wartościami.

Wymiary twarzy

Wymiary twarzy odnoszą się do różnych cech fizycznych twarzy, które mogą wpływać na nasze spostrzegania i oceny innych.

Strategia konfirmacji

poszukiwanie informacji bardziej prawdopodobnych przy założeniu prawdziwości sprawdzanej hipotezy niż hipotez alternatywnych.