Biologie - Voeding en vertering - woordjes | Quizlet

water

voedingsstof die dient als bouwstof en die nodig is voor het vervoer van stoffen in je lichaam

voedingsmiddelen

alle producten die men eet of drinkt

vitaminen

voedingsstoffen die dienen als bouwstoffen en beschermende stoffen

bouwstoffen

voedingsstoffen die worden gebruikt bij de vorming van cellen en weefsels

brandstoffen

voedingsstoffen die energie leveren

beschermende stoffen

voedingsstoffen die ervoor zorgen dat je niet ziek wordt

eiwitten

voedingsstoffen die voornamelijk dienen als bouwstof, maar ook als brandstof kunnen dienen

koolhydraten

voedingsstoffen die vooral dienen als brandstof, maar ook als bouwstof kunnen dienen

essentiële voedingsstoffen

stoffen die je lichaam niet zelf kan maken

niet-essentiële voedingsstoffen

stoffen die je lichaam zelf kan maken

mineralen

voedingsstoffen die dienen als bouwstoffen en beschermende stoffen (en ook wel zouten worden genoemd)

vetten

voedingsstoffen die vooral dienen als brandstof, maar ook worden gebruikt als bouwstof en als reservestof

voedingsvezel

onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel

reservestoffen

voedingsstoffen die worden opgeslagen in bepaalde delen van het lichaam

voedingsstoffen

stoffen die je lichaam nodig heeft voor energie, groei en herstel

enzymen

stoffen die scheikundige processen versnellen

kringspieren

spieren in de darmwand die, samen met de lengtespieren, ervoor zorgen dat de voedselbrij wordt voortgeduwd, gekneed en vermengd met verteringssappen

hoektanden

tanden waarmee stukken van voedsel wordt afgebeten, en die bij de mens iets puntiger zijn dan snijtanden

verteringsklieren

klieren die verteringssappen aanmaken

mechanische verwering

voedsel in kleine stukjes kauwen

chemische verwering

vorm van vertering waarbij stoffen worden omgezet in andere stoffen door middel van scheikundige reacties

sleutel-slotprincipe

principe waarbij een deeltje van een stof precies past in een enzym

darmkanaal

kanaal van de mond tot de anus

darmperistaltiek (peristaltische bewegingen)

het afwisselend samentrekken en ontspannen van de kringspieren en lengtespieren in de wand van het darmkanaal

verteringsstelsel

alle delen van het lichaam die betrokken zijn bij de vertering van voedsel

lengtespieren

spieren in de darmwand die, samen met de kringspieren, ervoor zorgen dat de voedselbrij wordt voortgeduwd, gekneed en vermengd met verteringssappen

vertering

het afbreken van grotere voedingsstoffen tot kleinere verteringproducten die in het bloed kunnen worden opgenomen

verteringssappen

sappen die voedsel afbreken in kleinere stukjes

verteringsproducten

voedingsstoffen die door de darmwand in het bloed kunnen worden opgenomen

snijtanden

tanden waarmee stukken van voedsel wordt afgebeten, en die bij de mens minder puntig zijn dan hoektanden

kiezen

tanden waarmee voedsel wordt fijngemalen

dikke darm

het stuk darm waar al het water uit de brij van onverteerde voedselresten wordt opgenomen

galblaas

orgaan dat dient als tijdelijke opslagplaats voor gal

ontlasting

het legen van de endeldarm

blindedarm

het stuk darm dat geen eigen functie heeft bij de vertering

anus

kringspier die de endeldarm afsluit

dunne darm

het stuk darm waar via de darmwand verteringsproducten wordt opgenomen in het bloed

maagsap

verteringssap dat bestaat uit water, zoutzuur en een enzym

endeldarm

het stuk darm waar onverteerde voedselresten tijdelijk worden opgeslagen

galbuis

buis waardoor gal van de galblaas naar de twaalfvingerige darm wordt vervoerd

maagsapklieren

klieren in de maagwand die maagsap produceren

slokdarm

orgaan dat voedsel verplaatst van de keelholte naar de maag

lever

orgaan dat gal produceert

maag

orgaan dat voedsel tijdelijk opslaat

darmsapklieren

klieren in de wand van de dunne darm die darmsap produceren

speeksel

een verteringssap dat bestaat uit water, slijm en een enzym

darmsap

verteringssap met enzymen dat de vertering van eiwitten, koolhydraten en vetten afmaakt

darmvlokken

de uitstulpingen op de darmplooien, waardoor de dunne darm een zeer groot oppervlakte heeft

twaalfvingerige darm

orgaan dat voedselbrij vermengt met gal en alvleessap

maagportier

kringspier die de uitgang van de maag af kan sluiten

darmplooien

plooien in de dunne darm

emulgeren

het verdelen van grote vetdruppels in kleinere vetdruppels

appendix

uitstulping aan de onderkant van de blindedarm

alvleesklier

klier die alvleessap produceert

gal

verteringssap dat grote vetdruppels in kleinere druppeltjes verdeelt

alvleessap

verteringssap met verschillende enzymen die zorgen voor de vertering van eiwitten, koolhydraten en vetten

ondergewicht

een te laag lichaamsgewicht

Body Mass Index (BMI)

meetmethode om te meten of je een gezond gewicht hebt

anorexia nervosa

eetstoornis waarbij mensen extreem weinig eten

overgewicht

een te hoog lichaamsgewicht, waarbij er te veel vet in het lichaam is opgeslagen

eetstoornis

stoornis waarbij iemand constant in het hoofd bezig is met eten en de invloed daarvan op het lichaam

kilojoule (kJ)

eenheid voor de energie in voedsel

ondervoeding

te weinig energie of voedingstoffen binnenkrijgen

kilocalorie (kcal)

eenheid voor de energie in voedsel

obesitas

ernstig overgewicht

boulimia nervosa

eetstoornis met eetbuien waarbij vervolgens het voedsel wordt uitgebraakt of laxeermiddelen worden gebruikt

aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

hoeveelheid aan voedingsstoffen die je lichaam per dag gemiddeld nodig heeft om goed te functioneren

eetbuistoornis

eetstoornis met eetbuien, maar waarbij niet wordt gebraakt of een laxeermiddel wordt gebruikt

conserveermiddelen

stoffen die de leefomgeving voor bacteriën en schimmels ongunstig maken

additieven

stoffen die toegevoegd worden aan voedingsmiddelen om ze langer houdbaar of aantrekkelijker te maken

steriliseren

verhitten tot 130-140 ℃ (alle bacteriën en schimmels gaan dood)

kleurstoffen

stoffen die worden toegevoegd om een voedingsmiddel er mooier uit te laten zien

geurstoffen

stoffen die worden toegevoegd om een voedingsmiddel lekkerder te laten ruiken

conserveren

voedingsmiddelen behandelen waardoor ze langer houdbaar zijn

voedselvergiftiging

infectie die ontstaat door het eten van voedsel dat is besmet met chemische stoffen, bacteriën of andere ziekteverwekkers

salmonellabacteriën

bacteriën die giftige afvalstoffen produceren

pasteuriseren

verhitten tot 72 ℃ (meeste bacteriën en schimmels gaan dood)

smaakstoffen

stoffen die worden toegevoegd om een voedingsmiddel lekkerder te laten smaken

knipkiezen

de kiezen van vleeseters met scherpe randen om het voedsel "door te knippen"

plooikiezen

de kiezen van planteneters met harde richels om voedsel fijn te malen

herbivoren

zoogdieren die alleen platen eten

omnivoren

zoogdieren die planten en vlees eten

knobbelkiezen

de kiezen van alleseters met een knobbelig oppervlak om het voedsel fijn te malen

carnivoren

zoogdieren die alleen dieren eten

vegetariërs

mensen die geen vlees eten

vleesvervangers

voedselproducten die lijken op vlees maar die gemaakt zijn van bijvoorbeeld sojabonen of granen

flexitariërs

mensen die af en toe vlees eten

veganisten

mensen die geen dierlijke producten eten en gebruiken

productiecode (partijcode)

een code die weergeeft waar en wanneer een product gemaakt is

voedingswaarde

de hoeveelheid energie, vetten, eiwitten, koolhydraten en zout die een product bevat

THT-datum

staat voor: ten minste houdbaar tot, tot en met die datum garandeert de fabrikant de kwaliteit van het product

productinformatie

informatie over de inhoud van een voedingsmiddel

TGT-datum

staat voor: te gebruiken tot, dit is de laatste dag waarop je het product nog veilig kunt eten

estimate

Engelse woord voor schatting; de inhoud mag niet te veel afwijken van de opgegeven inhoud

bewaarvoorschrift

een beschrijving waarin staat hoe je het product moet bewaren

ingrediënten

de grondstoffen waaruit het product is samengesteld

E-nummer

additieven die geen gevaar opleveren voor de gezondheid