CA1

antropologische archeologie

menselijk gedrag en culturele patronen door materiële resten van mensen

biologische antropologie

menselijke biologische diversiteit door tijd en ruimte

linguïstische antropologie

taal in zijn sociale en culturele context door ruimte en tijd

etnologie

(vergelijkend) gebruikt bestaande date om gemeenschappen en culturen te kunnen generaliseren

etnografie

(beschrijvend) door veldwerk data verzamelen binnen een bepaalde culturele setting om deze beter te begrijpen

sociolinguistiek

hoe wordt taal gebruikt binnen een bepaalde samenleving

onderdifferentiatie

minder ontwikkelde landen zien als hetzelfde waardoor je culturele diversiteit negeert

enculturatie

cultuur wordt aangeleerd en doorgegeven door generaties heen, waardoor het snel kan veranderen

agency

De handelingsmogelijkheden die een individu heeft

exogamie

een relatie hebben met iemand buiten je eigen gemeenschap

endogamie

een relatie hebben met iemand binnen je eigen gemeenschap

cultuur als adaptief

ontwikkeling in positieve zin

cultuur als maladaptief

ontwikkeling in negatieve zin

etnocentrisme

de neiging om eigen cultuur als superieur te beschouwen en andere culturen te beoordelen vanuit je eigen cultuur.

cultureel relativisme

Het idee dat elke cultuur op haar eigen termen moet worden begrepen, zonder te oordelen vanuit een andere cultuur.

essentialisme

identiteiten zien als vast en onverandelijk

acculturatie

uitwisseling van culturele kenmerken bij langdurig contact tussen gemeenschappen

semantiek

systeem achter de betekenis van taal

otherness

onderzoeker en informant vervreemden van de eigen cultuur gedurende veldwerkonderzoek

rite de passage

overgangsritueel van de ene fase naar de andere binnen een cultuur

dialectisch proces

het verhaal van meerdere kanten horen, niet alleen registreren wat er gebeurt, maar ook de dynamiek en tegenstellingen begrijpen.

liminaliteit

de tussenfase tussen de oude en nieuwe periode, een rite de passage (een ritueel dat een overgang in iemands leven markeert zoals huwelijk of pubertijd)

embodiment

het belichamen van iets

semiotiek

het ontstaan en gebruiken van tekens en tekensystemen

observatie

het bekijken van het gedrag van de populatie die je onderzoekt

participerende observatie

het observeren van je populatie door deel te nemen aan het dagelijks leven

genealogische methode

etnografische techniek waarbij diagrammen en symbolen worden gebruikt om familieverhoudingen te schetsen

emic perspective

onderzoeksstrategie waarbij je het perspectief van de lokale personen inneemt

etic perspective

onderzoeksstrategie van het buitenperspectief: hoe een buitenstaander het gedrag of de cultuur observeert en interpreteert.

probleemgerichte etnografie

veldwerk dat is gericht op een bepaald probleem in de samenleving

complexe samenleving

grote samenleving met veel mensen met sociale stratificatie en een centrale overheid

intersubjectiviteit

het vermogen van mensen om elkaar te begrijpen en gedeelde betekenissen te construeren

taxonomie

indelen van individuen in groepen

dichotomie

groep verdelen in 2 structuren die niet overlappen (Zijn manieren om de wereld op te delen in twee strikt gescheiden en tegengestelde categorieën)

identiteit

wie je bent als mens

ras

vermeende biologische/genetische verschillen tussen mensen afkomstig van voorgeslacht. Maar is een sociale constructie gebaseerd op bvb huidskleur.

hypodescent

wanneer kinderen met gemixte afkomst worden toegedeeld aan de groep die het meest minderwaardig is

sociale constructie

een constructie die stand wordt gehouden door de sociale werkelijkheid

stratificatie

mensen verdeeld in klasseverschillen

ascribed status

status die je toegeschreven krijgt

achieved status

status die je zelf hebt verdiend

assimilatie

een minderheidsgroep de culturele kenmerken van een dominante groep overneemt, zodat de verschillen tussen de groepen afnemen.

etnocide

de vernietiging van een cultuur van een bepaalde etnische groep

fenotype

uiterlijke kenmerken die worden bepaald door dna

multiculturalisme

wanneer de culturele diversiteit in een land wordt gezien als iets goeds

integratie

wanneer je in een andere gemeenschap komt wonen en je hier de gebruiken van over begint te nemen

raciale stereotypen

ervan uitgaand dat de mensen die allemaal een gelijke biologische basis hebben, ook allemaal bepaalde uiterlijke kenmerken hebben

identity-based rights

wanneer iemand met een bepaalde identiteit meer of minder rechten heeft

xenofobie

ireële angst voor vreemden

segregatie

scheiding op basis van een bepaald kenmerk

disjunctive democracy

een democratie waarbij politieke rechten zijn vastgelegd in de grondwet, maar burgerrechten nog steeds worden bedreigd

primaire geslachtskenmerken

vanaf de geboorte aanwezig

secundaire geslachtskenmerken

ontstaan gedurende de puberteit

(geslachts) dimorfisme

het feit dat mannen en vrouwen er anders uit zien in onze samenleving

genderstratificatie

scheiding op basis van gender, houdt zich bezig met de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. En de regels tussen mannen en vrouwen in de samenleving

privé-publiek dichotomie

werk thuis tegenover meer gewaardeerd werk uit huis (dichotomen zijn manieren om de wereld op te delen in twee strikt gescheiden en tegengestelde categorieën)

matrairchie

wanneer de samenleving wordt georganiseerd door vrouwen

patriarchie

wanneer de samenleving wordt georganiseerd door mannen

heteronormatief

de standaard in de samenleving is een relatie tussen man en vrouw

commodicatief

steeds meer aspecten van menselijk handelen worden uitgedrukt in geldwaarden

kolonialisme

langdurige buitenlandse overheersing van een gebied en volk

kapitaal

iets van waarde dat wordt ingezet met de bedoeling winst te maken

neoliberalisme

het principe dat overheden private ondernemingen niet mogen reguleren, maar er een vrije markt economie is

postkolonialisme

beschrijft de relatie die europese landen met hun voormalige koloniën hebben

communisme

politiek systeem waarbij eigendommen van de staat zijn en men werkt voor het gemeenschappelijke goed

wereldsysteemtheorie

De internationale economische wereldorde is gebaseerd op uitbuiting en niet op gelijkwaardigheid, waardoor de wereld in te delen is in drie delen: de kern, de semiperiferie en de periferie.

modernisering

het proces waarbij de hele wereld met elkaar in contact komt en informatie gaat uitwisselen

mondialisering

het proces waarbij de hele wereld met elkaar in contact staat

interconnectie

mensen zijn met elkaar verbonden door middel van verschillende communicatienetwerken

centrum-periferie

de wereld opdelen in ontwikkelde en minder ontwikkelde gebieden

arbeidsdifferentiatie

hoe de arbeid is verdeeld in een land, specialisatie of niet

nationalisme

je eigen land boven die van anderen zetten

consumptiecultuur

cultuur waarin de nadruk ligt op het aanschaffen van goederen en diensten

neo-tribalisme

de mensheid heeft zich ontwikkeld om in stammen of groepen te leven

autochtone etnische groepen

groep met eigen taal, gewoonten en opvattingen die nog steeds in het land van herkomst woont

cultureel imperialisme

verspreiding of voorgang van de ene cultuur ten koste van de ander

diaspora

nakomelingen van een gebied die zich zijn gaan verspreiden over de wereld

Multi-etnische samenleving

vele verschillende etniciteiten die samen in een land wonen

Multi-culturele samenleving

vele culturen die samen in een land leven

creolisering

wisselwerking tussen culturen die zorgt voor wederzijdse beïnvloeding

transnationalisme

Transnationalisme laat zien dat mensen niet beperkt zijn tot één nationale context, maar vaak functioneren binnen meerdere sociale en culturele netwerken tegelijk.

transmigratie

het verhuizen van een bevolkingsgroep als geheel

etno-ecologie

hoe verschillende culturen in verhouding staan met de natuur

ecologische antropologie

de studie over culturele aanpassing aan het milieu

informatiesamenleving

samenleving waarin informatie als belangrijkste productiefactor wordt gezien

patrilineaire afstamming

Afstamming en erfenis volgens de vaderslijn

Matrilineaire afstamming

Afstamming en erfenis volgens de moederslijn

Patrilokale vestiging

het paar gaat bij de familie van de man wonen

Matrilocale vestiging

Het paar gaat dicht bij de familie van de vrouw wonen

Avuncolocale vestiging

het paar woont dicht bij de broer van de moeder van de man

Neolocale vestiging

een nieuwe onafhankelijke losse lokatie waar ze wonen los van beide families

3 aspecten begrip identiteit

1. Sociaal-culturele homogenisering 2. Nationalisering 3. Status

Practice theory

Richt zich op dagelijkse handelingen die sociale structuren vormen en reproduceren. Mensen worden beinvloed door structuren, maar hebben ook ruimte om te handelen.

embodied knowledge

handelen gebeurt vaak zonder bewuste analyse

expliciete kennis

bewuste kennis

reïficatie

Cultuur of iets abstracts of menselijks behandelen alsof het een onafhankelijk, vaststaand ding is

Reductionisme

het idee dat verklaringen voor fenomenen herleidbaar zijn tot een eenvoudige oorzaak. Wordt geen rekening gehouden met de bredere context

Methodologisch relativisme

culturen bestuderen op hun eigen voorwaarden, niet op basis van je eigen waarden (vb: rituelen in ene cultuur als normaal gezien en andere als raar)

'Armchair' Anthropology

heoretiseren over andere culturen zonder zelf veldonderzoek te doen.

culturele bidocaliteit

aardigheid om soepel tussen twee culturen te functioneren