LIchaamscel (cooked)

cytologie

cellenleer

cellen

bouwstenen voor alle levende wezens

lichtmicroscoop

kan onderscheid maken tussen cellen met een celwand en zonder, celkern.

elektronenmicroscoop

bestudeert cellen

dierlijke cel

heeft een celmembraan maar geen celwand

plantaardige cel

heeft een celmembraan en een celwand

De drie hoofdbestandsdelen in een cel

celmembraan, celkern en cytoplasma

celmembraan

cytoplasmamembraan = cytoplasma wordt omgeven door een uiterst dunne vliezige wand, met als functie: het scheiden van intracellulaire en extracellulaire ruimte van de cel. Alle celorganellen bijeenhouden.

dubbelelaag fosfolipiden

hydrofiel kopje en hydrofoob staartje. Met als functie, water aantrekken en afstoten

membraanproteine

functie: transportfunctie of contactfunctie

cholesterolmolecule

regeling membraanvloeibaarheid

glycocalix

antenne dat soortgenoten herkent

celkern

belangrijk voor erfelijkheid, chemische processen regelen en centraal regelmechanisme van de stofwisseling

dubbelkernmembraan

omhulsel van de kern

kernporiën

transport mogelijk maken tussen kern en cytoplasma

nucleolus

kernlichaampje, gebruiken DNA om RNA-moleculen te maken voor de ribosomen

kernplasma

vloeistof in de kern, vormen het chromatisch netwerk

chromatine

(DNA molecule) zijn de dragers van erfelijke informatie

cytoplasma

protoplasma, alles wwar een cel uit bestaat behalve de kern, celmembraan en de celwand. Met als functie de cel flexibel laten zijn

Cellorganellen in het submicroscopische opbouw

Celmembraan, kernmembraan met kernporien, mitochondrie, golgi-complex, microtubuli en cytoskelet, centrosoom, endoplasmatisch reticulum.

golgi apparaat of golgi complex

uitscheiding via golgi-blaasjes en lysosomen, opslagplaats

lysosomen

ongewenste elementen die opgenomen worden in de cel afbreken tot hun bouwstenen(heterofagie), als lichaamseigen stoffen verteren(autofagie)

exocytose

vervoeren van stoffen uit de cel

endocytose

insluiten van vreemd materiaal in het celmembraan

centrosoom

bestaat uit 2 centriolen, met als functie tijdens de celkerndeling, de kern en het cytoplasma in twee gelijke delen splitsen

endoplasmatisch reticulum of ergastoplasma

doolhof van membranen. transport van eiwitten naar het golgi apparaat

ribosomen

kleine korreltjes van het ruwe ER. aanmaakplaats van eiwitten

microtubuli

dikke hoole buisjes

cytoskelet

microtubuli + eiwitfilamenten

mitochondriën

krachtcentrales van de cel die energie leveren

plantaardige cel

celwand + celmembraan, heeft vacuolen, heeft geen glycocalix, geen centrosoom, plastiden

dierlijke cel

celmembraan, lysosomen, glycocalix, centrosomen, geen plastiden

celwand

met als functie stevigheid

vacuole

holte in het cytoplasma omgeven door het membraan, breekt moleculen af

centriool

deel van een centrosoom dat 9 groepen van 3 dunne buisjes bevat

plastiden

chemische verbindingen maken en kleur bepalen

leucoplasten

kleurloos met zetmeel

chloroplasten

groen met chlorophyl

chromoplasten

met kleurstoffen

amoebe

eencellige: cytoplasma+celkern+celmembraan

De zeven levensfuncties van een eencellige

Metablosime, membraantransport, ademhaling, groei en voortplanting, beweging, prikkelbaarheid en prikkelgeleiding

stofwisseling

metabolisme, proces op celniveau waarin organismen stoffen uitwisselen om in leven te blijven

absorbtie

opname

excretie

uitscheiding

secretie

afscheiding

groei eencelligen

(volume) neemt toe

Voortplanting

aantal (cellen) neemt toe

prikkelbaarheid

hoe gevoelig de cel is om prikkels waar te nemen

prikkelgeleiding

hoe gevoelig de cel is om prikkels op te vangen