Grondwet
Hoofdlijnen van de staatsrecht
Grondrechten van de inwoners; twee typen grondrechten
Klassieke grondrechten
Beschermen de burger tegen de macht van de overheid; kiesrecht, recht op privacy & vrijheid van meningsuiting
Sociale grondrechten
Algemene plichten van de overheid ten aanzien van burgers; recht op gezondheidszorg, onderwijs & huisvesting
Artikel 10
Eerbieding persoonlijke levenssfeer - recht op privacy
Artikel 11
Ontastbaarheid van het lichaam
Artikel 18
Rechtsbijstand
Geschreven recht
Internationale verdragen, grondwet, wetten, AMvB’s, ministeriële regelingen, provinciale regelingen & gemeentelijke verordeningen
Ongeschreven recht
Gewoonterecht
Hiërarchie; bij tegenstrijdigheden
Een ‘hogere’ regeling gaat altijd voor een ‘lagere’ regeling
Een ‘jongere’ regeling gaat altijd voor een ‘oudere’ regeling
Materieel recht
Inhoudelijke rechtsregels; wat mag wel, wat mag niet
Formeel recht
Procesrecht; Hoe kunnen we het recht herstellen als (iemand vindt dat) een rechtsregel is overtreden.
Organisatie Rechterlijke macht
Proces in eerste aanleg, rechtbank (11), rechter(s), vonnis
Hoger Beroep, gerechtshof (4), raadsheer-/heren, arrest
Cassatie, hoge raad (1), raadsheren, arrest
Eigenrichting (voor eigen rechter spelen)
Over het algemeen verboden maar op zichzelf niet strafbaar
Legaliteitsbeginsel
De overheid moet zich houden aan de wet.
Wetten en regelingen kunnen niet met terugwerkende kracht worden uitgevoerd.
Onschuldpresumptie
‘Eenieder wordt voor onschuldig gehouden totdat zijn in rechte is komen vast te staan.’
Een verdachte is nog niet schuldig!
Equality of Arms
Gelijkheid van partijen
Rechtsbijstand
Hoor en wederhoor
Proportionaliteit en Subsidiariteit
Verhouding tussen hetgeen wat wij doen en het doel dat ermee bereikt moet worden
Gerechtelijke procedure
Openbaar, motivering, bezwaarmogelijkheid
Hoofdlijnen in drie vragen
Heeft één van de partijen de regels uit het materieel recht niet goed nageleefd of toegepast?
Kan de persoon die het materieel recht niet goed heeft nageleefd hiervoor verantwoordelijk worden gehouden?
Met welke maatregelen kan nu de maatschappelijke orde weer worden hersteld?
Rechtspersoon
Identiteit dat deel kan nemen in het recht maar geen persoon is zoals een bedrijf