Fjölbreytuaðhvarfsgreining: Nafnbreytur með fleiri en tvo flokka

Nafnbreytur í aðhvarfsgreiningu

• Þegar við erum að vinna með nafnbreytur vinnum við með dummy breytur sem fá gildin 0 og 1

• Síðast – Nafnbreytur með tvo flokka.

• Það er einfalt!

• Kóðum í dummy breytur

  • Einn hópurinn fær gildið 0 og hinn gildið 1

Nafnbreytur með fleiri en 2 flokka

• Hvað gerum við ef nafnbreytan hefur fleiri en tvö gildi?

• Dæmi:

  • Trúflokkur

  • Kynþáttur

  • Stjórnmálaflokkur

  • Hjúskaparstaða

  • Atvinnustaða

• Líka auðvelt, þar sem Jamovi sér um það

• Ef við erum með nafnbreytur sem hafa fleiri flokka heldur en 2 þá þurfum við (eða Jamovi) að gera fleiri en eina dummy breytu

• Reglan er sú að það þarf að gera einum færri dummy breytur heldur en flokkarnir eru:  G-1 G stendur fyrir groups

• Ef við erum með 5 flokka þurfum við að gera 4 dummy breytur

• Við byrjum á því að velja einn samanburðarhóp. Sá hópur fær ekki sérstaka breytu fyrir sig heldur er samanburðarhópur allra hinna.

• Síðan gerum við sérstaka breytu fyrir alla hina flokkana

Dæmi – Atvinnustaða

• Ef við erum með breytu sem er:

  • Atvinnustaða:

    • Fullt starf

    • Hlutastarf

    • Öryrki

    • Atvinnulaus

  • Búum til 3 dummy breytur

• Þá veljum við t.d. Fullt starf sem samanburðarhóp og þá þarf að gera dummy breytu fyrir hina hópana sem segir til um hvernig sá hópur er öðruvísi en samanburðarhópurinn

Breyturnar

• Hlutastarf:

  • (Hlutastarf=1) (Fullt starf, öryrki, atvinnulaus =0)

  • Allir sem eru í hlutastarfi fá gildið 1 allir hinr fá 0

• Öryrki:

  • (Öryrki=1) (Fullt starf, hlutastarf, atvinnulaus =0)

• Atvinnulaus:

  • (Atvinnulaus=1) (Fullt starf, hlutastarf, öryrki =0)

• Allt nema fólk sem er i fullu starfi, þaðer samanburðarhóupurinn

• Breytan sem á við að hverju sinni fær 1 og hinar samanburðarbreyturnar fá 0

• Samanburðarhópurinn fær 0 á öllum breytum

• Gerum ekki fullt starf því það veðrur samanburðarhópur, hópurinn sem fær alltaf 0

• Hvert fara þeir sem eru í fullustarfi, ef þú færð þrisvar sinnum 0 þá ertu í fullu starfi

• Jafna bestu líni y=a+bx

• Y=a+hlutastarf(x)+öryrki(x)+atvinnulaus(x)

Og svo...?

• Allar dummy breyturnar eru settar í aðhvarfsgreiningu

  • Setjum ekki bara nafnbreyturnar sem heita atvinnustaða

  • Setjum inn dummybreyturnar 3

• Hallatala fyrir dummy breytur segir alltaf til um mun á meðaltölum tveggja hópa

• Hér er það munurinn á meðaltali hópsins sem á breytuna og samanburðarhópsins

• Getum ekki skoðað mun milli breytanna bara samanburðarhópsins

• Túlkun er þannig að hallatala hverrar breytu segir til um hvernig sá hópur er frábrugðinn samanburðarhópnum.

• Afhverju gerum við þetta svona? Hvernig verður jafna bestu línu?

Dæmi í Jamovi – Lífsánægja

• •       Nú ætlum við að skoða áhrif hjúskaparstöðu á lífsánægja, þegar kyni er stjórnað

• •       Hefur hjúskaparstaða áhrif á  hversu ánægt folk er ef við erum að stjórna fyrir kyni

• •       Setjum kynið líka inn í aðhvarfsgreiningu

Breyturnar - Hjúskaparstaða

• Hjúskaparstaða hefur 5 flokka þannig að við þurfum að gera 4 dummy breytur

• Venjan er að velja stærsta hópurinn sem samanburðarhóp

• Og gerum þá dummy breytur fyrir einhleyp(ur), í sambúð, fráskilin/n og ekkja/ekkill

Niðurstöður

• Skoðum fyrst r í öðru veldi og F-prófið

• Hversu mikið eru kyn og hjúskaparstaða að útskýra í breytingu á lífsánægju, sjáum það í adjustedr

• við notum adjusted r í öðru þegar við erum með fleira en eina frumbreyut, í fjölbreytuaðhvarfsgreiningu

• kyn og hjúskaparstaða eru að útskýra 3,38 %

• aðrir hlutir sem skipta meiru fyrir lífsánægju fólks heldur en hjúskaparstaða

• p-gildið fyrir f próf segir okkur að þetta eru marktækar niðurstöður <0,001

• hvað er þetta 10,5?

  • Gildi á f prófi, því stærri sem sú tala er því líklegra er að p gildi er marktækt

Niðurstöður með gift/ur sem samaburðarhópur

• Skoðum núna skurðpunktinn, hallatölur og marktekt breytanna

• Jafna bestu línu: Lífsánægja = 4,7042 + 0,0627*(kona) -0,5619*(einhleyp/ur) -0,1511*(í sambúð) – 0,6962*(fráskilin/n) -0,1669*(ekkja/ekill)

• Konur eru nefndar fyrst og fá 0,0627 meira

Túlkun

• Skurðpunktur: Stendur fyrir þá sem fá 0 á öllum breytum. Sá sem fær 0 á öllum breytunum er karl í hjónabandi.

• Hallatölur:

  • Kyn: Konur hafa 0,0627 hærri stig á lífsánægjakvarðanum en karlar. Konur upplifa því aðeins meiri lífsánægju en karlar þegar við erum að stjórna fyrir hjúskaparstöðu. En munurinn er ekki marktækur

  • Einhleypur: Þeir sem eru einhleypir hafa 0,5619 lægri stig á  lífsánægjakvarðanum  heldur en þeir sem eru í hjónabandi. Þeir sem eru einhleypir upplifa minni lífsánægja en þeir sem eru í hjónabandi.

  • Skilin: Þeir sem eru fráskildir hafa 0,6962 lægri stig á lífsánægjakvarðanum heldur en þeir sem eru í hjónabandi. Þeir sem eru fráskildir upplifa minna lífsánægja en þeir sem eru í hjónabandi.

  • Ekkja/Ekkill: Ekki er marktækur munur á lífsánægja hjá ekkjum/ekklum og þeim sem eru í hjónabandi þegar stjórnað er fyrir kyn

• Staðlaðar hallatölur eru ekki gerðar með nafnbreytum