прашања од дополнителен материјал (регионален натпревар II-година)

campbell biology

дали се X и Y хромозомите хомологен пар?

дали се X и Y хромозомите хомологен пар?

Не, само мали делови од хромозомите се хомологни

How a Karyotypes is prepared

Technique Karyotypes are prepared from isolated somatic

cells, which are treated with a drug to stimulate mitosis and

then grown in culture for several days. Cells arrested when the

chromosomes are most highly condensed—at metaphase—are

stained and then viewed with a microscope equipped with a

digital camera. An image of the chromosomes is displayed on a

computer monitor, and digital software is used to arrange them

in pairs according to their appearance.

дали само диплоидните клетки можат да претрпат митоза?

не и хаплоидните и диплоидните клетки можат да се делат преку митоза (во зависност од „Животниот циклус“)

кој клетки диплоидни или хаплоидни можат да претрпат мејоза?

само диплоидните клетки претрпуваат мејоза.

што се сестрински хроматиди?

сестринските хроматиди се две копии од еден хромозом

што е сестринска хроматидна кохезија

тесното поврзување на сестринските хромозоми по нивната должина

во која фаза се споени односно коегзистираат хомологните хромозоми заедно?

само во фаза на мејоза

што е Кохезин

Кохезинот е протеински комплекс кој го регулира одвојувањето на (сестринските) хроматидите за време на клеточната делба, или митоза или мејоза

Sexual and asexual reproduction are alike in that

they can both occur in multicellular organisms

Fertilization produces

a diploid zygote

In sexually reproducing species, the chromosome number remains stable over time because

meiosis and fertilization

How many pairs of autosomes do humans have?

22

what does the The synaptonemal complex do?

it physically connects homologous chromosomes during prophase I

што е синапсис

фузија на хромозомски парови на почетокот на мејозата

1. Во мејоза кај луѓето колку crossing over настани се случуваат по хромозомски пар

2. и од што завизи нивниот број

• во просек се случуваат еден до три вкрстени настани по хромозомски пар

• во зависност од големината на хромозомите и положбата на нивните центромери

кој е бројот на можни комбинации кога хромозомите се сортираат независно за време на мејоза

2^n, каде n е хаплоиден број на видот.

Во случајот со луѓето (n = 23) односно 2^23 (8.4 милиони)

што е Анализа на вкрстување (тест-крос - Testcross)

спојување на организам од непознат генотип со рецесивен хомозигот се нарекува Анализа на вкрстување

бидејќи може да го открие генотипот на тој организам.

Кога важи законот за независно подредување

Тој однесува само на гени (алели парови) кои се наоѓаат на различни хромозоми (не хомологни)

или на гени кои се наоѓаат многу далеку на истиот хромозом

Што е Плеиотропијата

Плеиотропијата е кога еден ген влијае на две или повеќе навидум неповрзани фенотипски особини

Што е Епистаза

1. Кога еден ген го блокира (инхибира) дејството на друг не-алеличен ген, тогаш таквата интеракција се нарекува епистаза.

2. односно еден ген влијае на фенотипот на друг бидејќи

   два генски производи се зависни еден од друг

Што е Полигенско наследство

Полигенското наследување е она во кое една карактеристика е одредена од поголем број гени ( полигени ).

што предизвикува вкрстувањето помеѓу крвни сродници односно фамилија

зголемување на автосомно рецесивни болести во потомството

наброј рецесивно наследени генетски болести (5)

1. Теј-Саксова болест (Tay–Sachs disease)

2. Цистична фиброза

3. Српеста анемија (Sickle cell disease)

4. Албанизам

5. Фенилкетонурија (Phenylketonuria)

наброј доминантно наследени генетски болести (2)

1. Ахондроплазија

2. Хантингтонова болест (4ти хромозом)

што се Мултифакторни нарушувања

болести предизвикани од генетска компонента плус значајно влијание од животната средина.

(Срцеви заболувања, дијабетес, рак, алкохолизам, шизофренија)

Што е Drosophila

вид овошна мушичка користена во генетските експерименти на Thomas Hunt Morgan

Кој се малите делови каде се хомологни X и Y хромозомите

Кратките сегменти на двата краја на Y хромозомот се единствените региони кои се хомологни со региони на сегменти на X.

што е потребно за развој на тестисите кај ембрион

• генот SRY на Y хромозомот е потребен за развој на тестисите.

• Во отсуство на SRY, тестисите се развиваат во јајници, дури и во XY ембрион.

што е потребно за развој на јајниците кај ембрион

• ген наречен WNT4 (на хромозомот 1, автозом)

• кај XY ембрион кој има дополнителни копии на WNT4 генот може да се развијат рудиментирани јајници

што значи хемизиготно

хемизиготно - една копија од ген (XY наместо XX)

Наброј мутации/болести сврзани со полот (X - хромозом) (3)

1. Далтонизам

2. Хемофилија

3. Дишенова мускулна дистрофија (Duchenne muscular dystrophy)

што е бар тело

неактивен X хромозом

што се поврзани гени (linked genes)

два или повеќе гени на истиот хромозом кои имаат тенденција да се наследуваат заедно

што се гени поврзани со полот (sex-linked gene)

единечен ген на еден од половите хромозоми

што е генетска рекомбинација

генетска рекомбинација е производство на потомство со комбинации на особини кои се разликуваат од оние пронајден во кој било родител од P генерацијата

од што зависи фреквенцијата на рекомбинација (recombination frequency)

зависи од растојанието помеѓу гените на хромозомот

дали неправилна делба или неделба може да се случи во митоза

да

што е по опасно анеуплоидија на секс хромозоми или на автозоми?

анеуплоидија на секс хромозоми е многу помалку смртоносна одколку на автозоми

која е единствена позната моносомија (со која може да се живее) кај луѓето

Тарнеров синдром X0

Која болест е предизвикана од транслокација за време на митоза

Хронична миелоидна леукемија (Chronic myelogenous leukemia)

• Оваа болест се јавува кога се случува реципрочна транслокација при митоза на клетките кои се прекурсори на белите крвни зрнца. Размената на голем дел од хромозомот 22 со мал фрагмент од врвот на хромозомот 9 произведува многу скратен, лесно препознатлив хромозом 22, наречен хромозом Филаделфија

кој е почеток а кој крај на ДНК секвенцата

Почеток е 5’ а крај 3’(три прим)