College 3 - But… Where is the executive branch? A confrontation with complexity

Wat is het hoofdthema van college 3?

A Confrontation with Complexity – hoe moderne governance steeds complexer wordt door multilevel governance en globalisering.

Wat zijn de leerdoelen van college 3?

Inzicht krijgen in de grenzen van de uitvoerende macht, de gevolgen van complexiteit en de impact op democratische legitimiteit.

Wat zijn de drie structurele problemen uit college 2 die hier terugkomen?

Machtsverschuivingen (presidentialisering), mandaatproblemen (coalities) en discretion van street-level bureaucrats.

Waarom vormen de grenzen van de uitvoerende macht een probleem?

Democratische controle werkt niet meer zoals bedoeld; beleid ontstaat via netwerken in plaats van hiërarchie.

Wat is de centrale vraag van college 3?

Hoe de toenemende complexiteit en multilevel governance de werking van de staat en de legitimiteit van bestuur veranderen.

Wat bedoelt men met ‘complexiteit in bestuur’?

De staat is ingebed in een web van afhankelijkheden tussen niveaus, organisaties en actoren.

Waarom is de natiestaat-gedachte achterhaald?

Omdat bestuurlijke macht verdeeld is over lokale, nationale en internationale niveaus – geen éénheid meer tussen volk, staat en parlement.

Wat betekent Multilevel Governance (MLG)?

Beleid en regulering worden gemaakt door meerdere bestuurslagen en actoren die samenwerken zonder duidelijke hiërarchie.

Welke actoren spelen mee binnen MLG?

Nationale regeringen, EU-instituties, provincies, gemeenten, NGO’s en private partijen.

Wat is een belangrijk gevolg van MLG voor democratie?

Mandaten worden diffuus; het is onduidelijk wie verantwoordelijk is voor besluiten.

Wat is volgens Hooghe & Marks de definitie van MLG?

“Practitioners from several levels of government share the task of making regulations and forming policy, often with interest groups.”

Wat is het verschil tussen natiestaat en MLG?

Natiestaat = centraal en hiërarchisch; MLG = gedeeld en netwerkachtig met meerdere niveaus en actoren.

Wat laat de migratiecrisis zien over MLG?

Beleid wordt gemaakt en uitgevoerd door EU, nationale regeringen, gemeenten en NGO’s – mandaten zijn verspreid.

Wat gebeurt er met verantwoordelijkheid in MLG?

Ze wordt gedeeld en onduidelijk – “who is really in charge?”

Welke argumenten pleiten voor centralisatie van macht?

Efficiëntie, gelijke behandeling en duidelijke verantwoording.

Welke argumenten pleiten voor decentralisatie?

Nabijheid, democratie, lokale maatwerk en innovatie.

Wat is de conclusie over centralisatie vs. decentralisatie?

Er is geen ideaal model; MLG is een feitelijke realiteit die controle bemoeilijkt.

Hoe heeft internationalisering invloed op de staat?

Staten zijn economisch afhankelijk van internationale markten en instellingen, waardoor hun autonomie afneemt.

Hoe versterkt neoliberalisme deze complexiteit?

Het stimuleert open markten en transnationale besluitvorming, waardoor staten minder kunnen sturen.

Wat gebeurt er met regionale ongelijkheid in MLG?

Rijke regio’s verzetten zich tegen herverdeling; spanningen tussen niveaus nemen toe.

Hoe verhoudt MLG zich tot het Principal–Agentprobleem?

In MLG is onduidelijk wie de ‘principal’ en wie de ‘agent’ is; elke laag is beide.

Wat is het gevolg van deze onduidelijkheid voor verantwoording?

Meer vertraging, minder transparantie en minder democratische controle.

Waarom neemt de legitimiteit van bestuur af in complexe systemen?

Omdat besluitvorming diffuus is en burgers niet meer duidelijk zien wie aansprakelijk is.

Wat is de relatie tussen complexiteit en de mandaattheorie?

De klassieke mandaattheorie werkt niet meer omdat besluiten niet lineair van kiezer naar beleid lopen.

Hoe kunnen burgers nog invloed uitoefenen in MLG?

Via lokale participatie, maatschappelijke organisaties en transnationale netwerken in plaats van alleen verkiezingen.

Wat is de kern van college 3 volgens C&R?

Governance is complexer geworden door globalisering en MLG, waardoor democratische controle afneemt maar flexibiliteit toeneemt.

Wat is de link tussen college 3 en college 4?

College 3 toont de complexe context waarin het principal–agentprobleem en discretion (uit college 4) ontstaan.

Wat is het belangrijkste inzicht van college 3?

Bestuur is onvermijdelijk complex geworden; de uitdaging is om nieuwe vormen van legitimiteit te vinden in dat netwerk.