CGO casus 8

Depressie: Criteria & Instrumenten

Criteria voor depressie omvatten aanhoudende somberheid, gewichtsveranderingen en slaapproblemen, en screening kan worden uitgevoerd met heteroanamnese en GDS.

Delier: Symptomen & Criteria

Delier wordt gekarakteriseerd door stoornissen in bewustzijn, cognitieve functies en waarneming, met onderscheid tussen hyperactieve en hypoactieve delier.

Delier: Vragen voor anamnese & Screeningsinstrumenten

Vragen om het risico op delier vast te stellen zoals geheugenproblemen en zorgbehoefte, met gebruik van instrumenten zoals CAM, DOSS, en NEECHAM.

Dementie: Heteroanamnese & Cognitieve Beoordeling

Heteroanamnese omvat informatievergaring over de patiënt door derden, gecombineerd met evaluatie van cognitieve vaardigheden, zoals geheugen en aandacht.

Dementie: Mentale Status & Dagelijks Functioneren

Beoordeling van de mentale status en het vermogen van een individu om dagelijkse activiteiten uit te voeren.

Dementie: Screeninginstrumenten

Gebruik van instrumenten zoals OLD, MMSE, klokkentest en IQ-code voor het screenen van dementie.

Delier: Symptomen

Veranderingen in het bewustzijn en de aandacht, desoriëntatie in tijd en plaats, hallucinaties of wanen, slaapstoornissen, veranderingen in gedrag (zoals agitatie of lethargie), en moeite met concentreren en geheugenproblemen.

Hypoactief Delier

Een toestand gekenmerkt door verminderde alertheid, slaperigheid en een verstoord bewustzijn, wat leidt tot een verlaagd niveau van interactie met de omgeving.

Hyperactief Delier

Een type delier gekenmerkt door verhoogde activiteit en agitatie, onrust en prikkelbaarheid, met fluctuaties in bewustzijn en aandacht, vaak met hallucinaties of wanen.

Delier: Oorzaken

Delier kan voortkomen uit onderliggende medische aandoeningen zoals infecties of gebruik van medicijnen.

Oorzaken van Delier

• Onderliggende medische aandoeningen zoals infecties.

• Bijwerkingen van medicatie of interacties tussen medicijnen.

• Veranderingen in de omgeving zoals ziekenhuisopnames.

• Alcohol- of druggebruik, inclusief onttrekking.

• Slaapstoornissen die de slaapkwaliteit beïnvloeden.

• Lichamelijke stress door chirurgie of ernstige ziekte.

Alzheimer: Definitie

Alzheimer is een neurodegeneratieve aandoening die leidt tot geheugenverlies en cognitieve achteruitgang, en wordt beschouwd als de meest voorkomende vorm van dementie.

Alzheimer: Oorzaken

De exacte oorzaak van Alzheimer is onbekend, maar het wordt geassocieerd met genetische, omgevings- en levensstijlfactoren.

Alzheimer: Symptomen

Belangrijke symptomen zijn geheugenproblemen, moeite met dagelijkse taken, problemen met spraak en communicatieve vaardigheden, en veranderingen in stemming en gedrag zoals angst en depressie.

Alzheimer: Diagnose

Diagnose kan omvatten heteroanamnese, cognitieve screenings en neuropsychologische tests zoals MMSE, en beoordeling van dagelijks functioneren.

Alzheimer: Behandeling

Hoewel er geen genezing is, kunnen medicijnen zoals cholinesteraseremmers (bijvoorbeeld Donepezil) symptomen verlichten, en zijn er verenigingen en ondersteuningsgroepen beschikbaar voor hulp.

Alzheimer: Preventie

Strategieën om het risico op Alzheimer te verlagen omvatten regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding en sociale betrokkenheid met mentale stimulatie.

Vasculaire dementie: Definitie

Vasculaire dementie is een type dementie dat ontstaat door problemen met de bloedvoorziening naar de hersenen, vaak na een of meerdere beroertes.

Vasculaire dementie: Oorzaken

Oorzaken omvatten beroertes, chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk, diabetes en hartproblemen.

Vasculaire dementie: Symptomen

Symptomen zijn onder andere veranderingen in geheugen, moeite met plannen, concentratieproblemen, stem- en spraakproblemen, en veranderingen in persoonlijkheid.

Vasculaire dementie: Diagnose

Diagnose omvat een geschiedenis van beroertes, neurologisch onderzoek, cognitieve screenings, en beeldvormende technieken zoals MRI of CT-scans.

Vasculaire dementie: Behandeling

Behandeling richt zich op het beheren van risicofactoren, medicatie, en revalidatie om functies te verbeteren.

Vasculaire dementie: Preventie

Preventie omvat een gezonde levensstijl met regelmatige lichaamsbeweging, gebalanceerde voeding, en beheer van chronische ziekten.

Frontotemporale dementie: Definitie

Dit is een type dementie gekenmerkt door veranderingen in gedrag en persoonlijkheid, vaak door degeneratie van de frontale en temporale kwabben van de hersenen.

Frontotemporale dementie: Oorzaken

De exacte oorzaak is vaak onbekend, maar kan erfelijk zijn en geassocieerd met abnormale eiwitophopingen in de hersenen.

Frontotemporale dementie: Symptomen

Symptomen omvatten veranderingen in gedrag, afname van empathie, problemen met spraak en taal, en verlies van interesse in dagelijkse activiteiten.

Frontotemporale dementie: Diagnose

Diagnose omvat gedragsbeoordeling, neuropsychologisch onderzoek, en beeldvormende technieken zoals MRI om hersenveranderingen te identificeren.

Frontotemporale dementie: Behandeling

Er is geen genezing, maar behandelingen zijn gericht op het beheersen van symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven, inclusief gedragsmatige ondersteuning.

Frontotemporale dementie: Preventie

Er zijn geen bewezen preventieve maatregelen specifiek voor frontotemporale dementie, maar een gezonde levensstijl kan de algehele hersengezondheid bevorderen.

Mild Cognitieve Impairment (MCI)

• Een toestand met merkbare achteruitgang in cognitieve functies.

• Ernstiger dan normaal voor de leeftijd, maar niet ernstig genoeg voor dementie.

• Kan een vroeg teken zijn van de ontwikkeling van dementie, maar niet iedereen met MCI krijgt dementie.

Soorten van Mild Cognitieve Impairment

• Lewy Body Dementie: Kenmerkend door Lewy-lichaampjes die het functioneren van hersenneuronen beïnvloeden.

• Parkinson Dementie: Ontwikkelt vaak bij personen met de ziekte van Parkinson met verslechtering van cognitieve vaardigheden.

• Huntington: Een erfelijke aandoening die veranderingen in de hersenen en cognitieve functie veroorzaakt.

• Creutzfeldt-Jakob ziekte: Een zeldzame, ernstige neurodegeneratieve aandoening door prionen, leidend tot progressieve dementie.

Lewy Body Dementie: Definitie

Een type dementie gekenmerkt door de aanwezigheid van abnormale eiwitten, aangeduid als Lewy-lichaampjes, die het functioneren van neuronen in de hersenen beïnvloeden.

Lewy Body Dementie: Symptomen

Belangrijke symptomen zijn geheugenproblemen, hallucinaties en wanen, fluctuaties in aandacht en alertheid, bewegingseffecten vergelijkbaar met Parkinson, en problemen met het reguleren van emoties en gedragingen.

Lewy Body Dementie: Diagnose

Diagnose omvat klinische beoordeling van symptomen, neurologische onderzoeken, en beeldvorming zoals MRI.

Lewy Body Dementie: Behandeling

Er is geen genezing; behandelingen richten zich op het verlichten van symptomen, met medicijnen die helpen bij motorische en psychotische symptomen.

Lewy Body Dementie: Preventie

Er zijn momenteel geen bewezen preventieve maatregelen specifiek voor Lewy Body Dementie.

Parkinson Dementie: Definitie

Parkinson Dementie ontwikkelt zich vaak bij mensen met de ziekte van Parkinson en omvat een verslechtering van cognitieve vaardigheden.

Parkinson Dementie: Symptomen

Belangrijke symptomen zijn verlies van geheugen en concentratie, verminderde probleemoplossende vaardigheden, en veranderingen in gedrag en stemming zoals depressie.

Parkinson Dementie: Diagnose

Diagnose omvat klinisch onderzoek en beoordeling van motorische symptomen, evenals neuropsychologische testen om cognitieve achteruitgang te evalueren.

Parkinson Dementie: Behandeling

Behandelingen zijn gericht op het verbeteren van zowel motorische als cognitieve symptomen, vaak met medicatie en therapieën, zonder genezing.

Parkinson Dementie: Preventie

Er zijn geen bewezen preventieve maatregelen specifiek voor Parkinson dementie, maar een gezonde levensstijl kan de algehele hersengezondheid bevorderen.

Huntington: Symptomen

Belangrijke symptomen zijn onvrijwillige bewegingen (chorea), cognitieve achteruitgang, geheugenproblemen, emotionele instabiliteit, en gedragsveranderingen.

Huntington: Diagnose

Diagnose omvat genetische testen om het Huntington-gen te bevestigen, klinische beoordeling van symptomen, en beeldvorming van de hersenen.

Huntington: Behandeling

Er is momenteel geen genezing, maar behandelingen kunnen gericht zijn op het beheersen van symptomen, met medicijnen voor het verlichten van bewegingssymptomen en psychische problemen.

Huntington: Preventie

Gezien het erfelijke karakter zijn er geen preventieve maatregelen, maar genetische counseling kan nuttig zijn voor familieplanning.

Creutzfeldt-Jakob ziekte: Definitie

Creutzfeldt-Jakob ziekte is een zeldzame en ernstige neurodegeneratieve aandoening die wordt veroorzaakt door prionen en leidt tot progressieve dementie en achteruitgang van cognitieve functies.

Verpleegkundige interventies: Begeleiding bij dagelijkse activiteiten

Helpen bij het creëren van routines voor dagelijkse activiteiten zoals opstaan, aankleden en maaltijden.

Verpleegkundige interventies: Communicatie

Duidelijke en rustige communicatie bieden, gebruikmakend van eenvoudige zinnen.

Verpleegkundige interventies: Oriëntatie hulpmiddelen

Gebruik van kalenders, klokken of foto's om patiënten te helpen bij oriëntatie in tijd en plaats.

Verpleegkundige interventies: Betrekken van de omgeving

Familie en belangrijke personen betrekken bij de zorg om vertrouwdheid te bevorderen.

Verpleegkundige interventies: Aanpassingen doen

Omgeving aanpassen naar behoefte, zoals het verminderen van externe prikkels.

Verpleegkundige interventies: Monitoring van stemming

Aandacht voor emotionele reacties van de patiënt en reageren op signalen van verwarring of angst.

Verpleegkundige interventies: Educatie voor familie

Familie en verzorgers informeren over de doelen en technieken van realiteitsoriëntatietraining.