belangrijke termen/foto's - SYMBOLISCHE EN INTERPRETATIEVE ANTROPOLOGIE EN POSTMODERNISME

Notes on the Balinese Cockfight 1973

CG

(de late) Evans-Pritchard

• UK

• Marett lecture 1951, Oxford

  ‘History and Social Anthropology’

• geschiedenis werd gecancelled in antro, hij brengt dit weer terug!

• structuren → processen en functies → symbolen

  SYMBOLISCHE antro ipv functionele antro

• Rigide structuren laten geen VERANDERING toe:

  Interpretatief, niet persé verklarend (was al klein beetje bij malinowski)

  Niet persé ‘objectivistisch’

  Subjectiviteit (vd gevoelens)

  (er is structuralisme in de mensen, maar dat is niet alles!)

• Kinship and Marriage among The Nuer 1951

  Nuer Religion 1957

GEEFT AANZET TOT VERANDERING

Mary Douglas

• UK

• 20ste - 21se E

• Studente van Evans-Pritchard @ Oxford

• veldwerk bij de Lele, Kasaicultuurgebied Belgisch Congo

  (Luba, Kuba, Lulua, etc…)

• Purity and Danger 1966

  categorieën (Dirt)

  initiatierituelen en liminale fases

Purity and Danger 1966

Mary Douglas

• Vergelijkende studie van symbolen

• UK Tegenhanger van Patterns of Culture

• We maken categorieën van dingen/stuff (~Franse traditie sluipt hierin, mensen denken in binaire opposities)

  Alles wat niet past is “Dirt”:

  • Dirt is Matter out of Place

  • Voedseltaboes (varkens) /het lichaam

  • Substanties in en uit, rein en onrein (varkens)

• Initiatierituelen en liminale fases(=tussenfases) (~van Gennep): grenzen

  overschrijden

  • verwarren om nadien weer te normaliseren, veilig van de ene staat nr de andere overgaan: bv. kind-volwassene

  • Mediators: blijven in de gevaarlijke staat, zijn begeleidende experten bij de overgang, hoge leiders, leven apart voor bescherming, geen eten aanraken...

  • Durkheimiaans: classificaties… organisatie en structuur van religie, volgens symbolen

Victor Turner

• 20ste E

• UK

• student M. Gluckman

• De studie van rituelen als coherente gehelen

  mààr daarom niét tegelijk als onveranderlijk;

  Limen/Liminale Fase/Liminaliteit/Tussenfase (~Gennep)

  • (Initiatie)ritueel als proces van transformatie van één gedefinieerde fase naar een andere, met een tussenfase van onzekerheid & crisis, creatief en ook onderhevig aan verandering

  • VINDT DE TERM UIT

• The Ritual Process 1967

• ‘Betwixt and Between: The Liminal Period in

  Rites-de-Passage’, in The Forest of Symbols: Aspects of Ndembu Ritual 1967

laatste fase in de USA

• Ritual Drama, Ritual Performance

  • From Ritual to Theatre: The Human Seriousness of Play 1982.

  Phenomenology: Edmund Husserl, Martin Heidegger, Maurice Merleau-Ponty

symbolische geladenheid van hun leefwereld

The Ritual Process 1967

Victor Turner

• Rituele communicatie, Sociaal Drama, Ritueel als centrale betekenisdrager in maatschappij

The Forest of Symbols: Aspects of Ndembu Ritual 1967

Victor Turner

• zijn doctoraat

• ‘betwixt and between’

  • je zit een beetje overal en nergens

• van Gennep revisited

• Bateson’s Naven

From Ritual to Theatre: The Human Seriousness of Play 1982

Victor Turner

• Focussen op het lichaam en op Materialiteit en Affect

• Anthropology of the Body

  Of Bodily Experience

  The Senses

  • Phenomenology: Edmund Husserl, Martin Heidegger, Maurice Merleau-Ponty

    • leer van onze gevoelens, het is met ons lichaam dat we ervaringen opdoen en gevoelens waarnemen

  • hoe werkt theater in op ons? hoe zijn we een deel van wat er gebeurt?

• Kuba (Bushoong) koningsmasker

• Mwaash Mbooy, theater, drama

• Ndembu ‘novices’ (initiandi),

• Northern Rhodesia (Zambia)

• Foto door Victor Turner ’67.

Clifford Geertz

• USA

• 20ste-21ste E

• Laatste ‘opvolger’ van de Boasiaanse traditie

  Interpretatieve en Symbolische Antropologie, vanuit … cognitie (cognitieve def v cultuur zoals douglas en turner, maar mengt society en culture)

• enige echte beroemde antropoloog van deze periode

  gelooft wel nog in concept van cultuur

  Cultuur is een spinnenweb van SYMBOLEN

  sociale organisatie als betekenisdrager laat hij achterwege, wel fenomenologie in werk

• De analyse zelf, de theorie, wordt gerelativeerd

• De Biografie: met de tekst verandert het leven

• Cultuur kan gelezen worden als een tekst;- Cultuur is een tekst.

  → Hermeneutiek: de interpretatie van teksten (de macht van teksten)

  Sociale fenomenen worden ‘gelezen’ door de antropoloog maar ook door de betrokkenen zelf: het individu als ‘actor’ en ‘reader’ (agency van de bestudeerde in de realiteit)

  • Alle actoren INTERPRETEREN alle interacties

  ‘Meelezen over de schouder’

  veldwerk nog altijd belangrijk, participerende observatie (boas en malinowski), maar gaat verder (eigen emoties)! → thick description

• leefwerelden, mensen sturen culturen, gemeenschappelijke symbolen, waarden, verhalen

• Deep Play: Notes on the Balinese Cockfight 1973

  In The Interpretation of Cultures

VOORLOPER POSTMODERNISME

de biografie

CG → terwijl je zit te schrijven verander je de realiteit, als je filmt verander je de realiteit door in te grijpen

• wat doet dat met u?

“cultuur is een spinnenweb van symbolen”

CG → symbolische antropologie geboren!

Deep Play: Notes on the Balinese Cockfight 1973 In The Interpretation of Cultures

Clifford Geertz

• basiswerk interpretatieve antropologie!

• hanengevecht was illegaal door de overheid, maar is altijd blijven voortbestaan

  • CG woont dat bij, doet veldwerk in Bali (met vrouw)

  • beschrijft hoe moeilijk het is daar binnen te geraken, het is een heel gesloten cultuur

  • wanneer de politie binnenvalt, moest hij meevluchten met de rest en samen schuilen voor de politie

    → cultuur is niet gesloten, je moet er gewoon binnen geraken!

    → dynamiek van veldwerk verandert

    → deep play - alle betekenissen die die gevechten kunnen hebben, hij beschrijft alles ineen, mensen begonnen met hem te praten, mannelijkheid van de hanengevechten

    → thick description

• ziet cultuur als een verzameling van teksten die de antropoloog probeert te lezen over de schouders van mensen heen

foto: Balinese Cockfight 1958, Balinees hanengevecht

Thick Description

CG

Het begraven van etnografische beschrijving (realiteit?) onder lagen van (etnografische) beschrijving. Actoren, agenten-, maken de wereld, lezen hun eigen wereld. De context van de data meegeven, die betekenisvol is

→ meerlagige beschrijving van actoren die samen die realiteit vormen, en door in te grijpen verander je die realiteit - je begraaft de realiteit onder lagen van beschrijving (problematisch beetje) alles wat gebeurt op moment van registratie maakt de realiteit

→ context is belangrijk

• De mens weeft een web van symbolische betekenissen; dit is de cultuur

een beetje hernoemen van collectieve interpretatie

Thick description, of meerlagige bechrijving, kan gezien worden als het bedelven van de (sociale) realiteit onder lagen van beschrijving na beschrijving, in een poging om de volledige waargenomen realiteit te registreren. het laat de lezer proberen zelf te oordelen over hetgeen beschreven wordt. maar, het kan datgene wat het uit de doeken wil doen, ook vertroebelen, door aspect na aspect uit te diepen. het is een soort radicale vorm van veldwerk volgens de participerende observatie: je schrijft jezelf in je tekst, alles wat er om je heen gebeurt, eerlijk daarover en probeert er rekening mee te houden in wat je schrijft. je tekst kan dus in afzonderlijke delen gelezen worden of als een coherent geheel (hermeneutiek). (~ filantropie boas met stellingname, activisme en antiracisme)

“Deep Play”

Deep Play – play which allows the child to encounter risky or even potentially life threatening experiences, to develop survival skills and conquer fear

Geertz argued that ‘culture’ must be seen as the ‘webs of meaning’ within which people live, in which meaning is encoded in symbolic forms (language, artifacts, etiquette, rituals, calendars, etc.) and that must be understood through acts of interpretation analogous to the work of literary critics

• In Sherry Ortner (oud-studente GC) 1999 (ed.) - The Fate of Culture: Geertz and Beyond

  • Culturele Systemen en Sociale Verandering

  • Meerdere betekenislagen

  • Interpretaties

  het triestige lot van cultuur, cultuur tussen ““

  • de laatste grote cultuur - mogen we nog over cultuur praten of helemaal niet meer?

    → filosofen problematiseren antro

• = boek opgedragen aan de generaties antropologen die Geertz beïnvloed heeft

  bundel gepubliceerd door gevestigde antropologen en aanstormend talent

epistemologische hypochondrie

CG → overdreven zelfkritische houding

• wie kan nog wat zeggen over cultuur? cultuur in postmodernisme? conclusies? algemeen geldend?

James Clifford

• 1945-…

• History of Anthropology, specifiek van “culture as text” en Geertz

• Het etnocentrisme van onze interpretaties (proberen) blootleggen

• Kunnen we nog iets (etnografisch) schrijven, weten, over cultuur?

• de teloorgang van “cultuur” als een geïntegreerd geheel en cultuur als concept ook

• “epistemological hypochondria” (Geertz)

• Invloed op Cultural Studies, Sociologie, …

• Writing Culture 1986

• The Predicament of Culture 1988

LEIDT POSTMODERNISME IN OP BASIS VAN CG IN ANTRO IN JAREN 80

Writing Culture 1986

James Clifford

• letterlijke verwijzing naar CG

• complexiteit van thick description

• een van de grootste postmoderne werken van antro

• cultuur wordt geschreven als tekst, boek, fictie

  → zelfreflectie (macht)

The Predicament of Culture 1988

James Clifford

• “White Man” or Onyeocha, performers at Igbo masquerade, Southeast Nigeria 1982

• De “precaire staat” van de notie “cultuur”

  • helemaal niet precair, culturen sterven niet maar passen zich aan

  • de ‘literature’ in de titel verwijst naar CG

  • 3 realiteiten op de cover, thick description in beeld

• Cultuur als tekst, het afbrokkelen van etnografisch veldwerk en de analyse van teksten in de plaats, de macht van teksten

messy etnography - hele werkelijkheid proberen bevatten, vooroordelen die in teksten zitten proberen ontrafelen

1999

• “turns”

de Turns

Teloorgang van de Positivistische Theorie

• Het einde van de grote verhalen

  … van objectieve waarheid

  • durven nog maar weinig conclusies trekken

• Interpretatieve Turn

• Reflexieve Turn

  • Geertz and beyond

    Welke stem, hoe representeren

    Versch. competitieve stemmen.

    Cultuur als fictie: James Clifford

    Positionering v. de antropoloog en de “crisis van representatie”

• Linguistic Turn

• Material Turn

• Pictorial … enzovoort

De Macht (van Teksten/op het Lichaam)

Michel Foucault (1926-1984) en Jacques Deridda (1930-2004) = Franse filosofie

• Poststructuralisme & Deconstructie van (de macht in) teksten

• (Witte) Epistemologie, en “het probleem” van (Witte) Kennis.

• Het is geen epistemologische hypochondrie meer maar, eigenlijk, het blootleggen van macht in tekst, en macht herverdelen

• In de antropologie: de witte “voice of authority” onder vuur, “cultures on their own terms”? (mooi, maar in welke mate kun je dat doen?), “the native’s point of view”? Thick Description, The Subject Speaks (and Writes) Back, …

• Pierre Bourdieu

• De methodologie van de antropologie – veldwerk – wordt in vraag gesteld: de crisis van de representatie/ positionaliteit

Pierre Bourdieu

• Esquisse d’une théorie de la pratique, 1972

  Outline of a Theory of Practice, 1977

Op basis van zijn veldwerk in Kabylia (Algerije) ten tijde v. de Algerijnse Onafhankelijkheidsoorlog (1954-1962)

Over relaties tss collectieve normen, sociale macht en individuele agency

Jacques Derrida

• 20ste-21ste E

• deconstructie van macht in teksten

  hoe vind je macht in teksten?

  waar zit die en hoe kun je die ontmantelen?

Vrouwen- en Genderstudies en Marx

Marxistische theorie in 1960 ligt aan de basis!

• cultuur en macht

• “minderheden” (klassen, ras, gender)

→ Marilyn Strathern

→ Rosaldo and Lamphere

→ Sherry Ortner

→ Judith Butler

• Vrouwen (onderdrukking) en de aloude associatie met natuur:

  • Vruchtbaarheid en Reproductie = Natuurstaat

  • Mannelijke Cultuurstaat

Women In Between

Marilyn Strathern 1971

• genderrollen

• between nature and culture

  → serieuze aanklacht op seksisme

ook in antro/theorie: The Gender of The Gift: Problems with Women and Problems with Society in Melanesia

• op basis van veldwerk bij Hill Tribes van Papua-Nieuw-Guinea

  tegelijk een kritiek op antropologie, etnografie en epistemologie

Women, Culture, and Society

Rosaldo and Lamphere 1974

• Domestieke Cultuur versus Publieke

Is Female to Male as Nature is to Culture

Sherry Ortner 1974

• Gender als culturele constructie

• binair

  Natuur (vrouw) versus Cultuur (man)

  → biologisch determinisme zeer problematisch

Gender Trouble

Judith Butler 1990

• Gender performativity

in kunstantropologie

Representing Women: Sande Society Masks of the Mende of Sierra Leone, Ruth Phillips 1995

• Sande = geheim vrouwengenootschap, enige gekende in Afrika

• vrouwelijke macht

Mende initiatiemasker, gemaakt en gedragen door vrouwen

in visuele antropologie

Trinh Minh-Ha!!!

• Vietnamees-Amerikaans

• Woman Native Other: Writing Postcoloniality and Feminism (1989)

  • Binaire opposities

  • ontmantelen, wie zegt wat voor wie?

  • 3 ‘minderheden’ die geen ‘minderheden’ zijn

  • op zoek naar haar roots in theoretisch werk en filmwerk

• PAST OOK BIJ POSTKOLONIALISME

foto: film still, vietnam

Vanuit de “Crisis of Representation”, en de “onhoudbaarheid” van “afgesloten” etnografische projecten/single society ethnographies

…?

• Cultural Criticism at Home

• Anthropology at Home

• ZELFreflectie

  → eigen samenleving gaan bekijken, zelf problematiseren

… “creating a sense of ‘strangeness’ by pointing out the similarity of the reader’s own culture to distant and ‘exotic’ cultures” … Writing Culture.

=> subdisciplines van antro, sommige ook opzichzelfstaand, ontstaan

• Peasants/Rural Studies

• Urban Anthropology

• Identity/Ethnicity

• Postcolonialism

• Globalisation

• Nationalism

• Migration

• Mobility

foto 1999

Imagined Communities, 1983 - Benedict Anderson

• Nationalisme, The Politics of Culture, Identiteit en Postkolonialisme

• je creëert een nationale identiteit (bv. Indonesië, zou onmogelijk zijn met de grenzen, de lijn van het Nederlands, politieke kwesties, en toch is dat gedaan → imaginaire gemeenschappen)

The Invention of Tradition (Hobsbawm and Ranger 1983)4

• traditie is door de mens uitgevonden, aangepast, heruitgevonden

The Invention of Culture (1975)

Roy Wagner

• Cultuur als fictie, Antropologie als het schrijven van fictieverhalen

The Invention of Africa (1988)

Valentin Mudimbe

• belangrijk werk voor de geschiedenis van Afrika

the invention of… - imagined communities?

vanuit het besef dat heel veel dingen die we denken te kennen, uitgevonden zijn en door de mens gemaakt zijn (vooral de witte wereld), besef je dat je met denkbeeldige dingen werkt

Fenomenologie

Things as They Are: New Directions in Phenomenological Anthropology, Michael Jackson 1996

• Fenomenologisch onderzoek beoogt een verschijnsel te beschrijven zoals mensen het in hun dagelijks leven ervaren. De 'geleefde ervaring', dat wil zeggen hoe mensen een situatie of verschijnsel ervaren en er betekenis aan geven, staat centraal in het onderzoek.

Ontologie

• Cultuur is een constructie, dus onderzoek naar ‘perspectieven’ binnen één cultuur, ‘leefwerelden’, 1 stem van 1 iemand en die stem laten we die stem zijn, niet meer groter maken → persoonlijke individuele ervaring → individuele verhalen bijna Ontologie;

  • The Ontological Turn Holbraad en Pedersen 2017

• Roy Wagner, Marilyn Strathern, en Viveiros De Castro

  • het radicaliseren van reflexiviteit, van conceptdenken, en van experimentele etnografie

• The “abuse of concepts”, de axioma’s staan niet vast en meer nog: we kennen ze niet, (we kennen van de witte wereld, en op basis daarvan de rest van de wereld geschreven, dus we kennen ze niet) ze variëren per cultuur en leefwereld

  Assumptions of what culture is, and of what a person is

cultuur is hier dood!

Posthumane Filosofie/Antropologie, Ecologische, … Multispecies Ethnography,

• Het Antropoceen

• De mens, stelt zich boven de natuur, met als gevolg de ecologische crisis

• De dichotomie, de binaire oppositie, nog maar eens ontmantelen

• Het “onderscheid” tussen Natuur-Cultuur

Het Antropoceen

Het Antropoceen is de voorgestelde naam van het tijdperk waarin het Aardse klimaat en de atmosfeer de gevolgen ondervinden van menselijke activiteit

• De mens, stelt zich boven de natuur, met als gevolg de ecologische crisis

• ecologische antro

Philippe Descola 2005

• Natuur-Cultuur

  • komt samen, dichotomie proberen opheffen

cultuur en natuur samen brengen

• De pionier van de multispecies:

  Tim Ingold 1986 (reprint 2016)

  • Het natuurlijke en het sociale…

  • Mensen staan niet, als Goden, boven de natuur

    ZE ZIJN DEEL VAN DE NATUUR

  • Biologie, Geschiedenis, en Antropologie, een synthese

  • over de menselijke natuur, cultuur en het sociale leven

  • Een oproep om de antropologie terug meer aansluiting te laten vinden bij andere menswetenschappen en niet enkel maar de deconstructie van (de macht in) teksten.

Gewaagde titel: Evolution!

Runa peoples, woudbewoners van de Hoge Andes, in Ecuador, in Zuid Amerika

Eduardo Kohn 2013

• mensen compleet ingewerkt in dat bos, hoe dat bos inwerkt op de mensen → DEEL VAN DE NATUUR

• How natives FORESTS think

Swamplife: People, Gators, and Mangroves Entangled in the Everglades, Laura Ogden 2011

• multispecies ethnography

• mens probeert afbakening te houden, maar dat lukt eigenlijk niet, die mensen zijn verstringeld

etnocentrisme

standplaatsgebonden beoordelen van culturen, de eigen cultuur, of een van tevoren bepaalde cultuur wordt gebuikt om andere culturen in een sociaal-cultureel opzicht te meten