AFPF casus 6

Functies van de grote hersenen

Bevat functies zoals hogere hersenfuncties zoals taal, geheugen, en leren; zintuigelijke waarneming en opwekking van spiersamentrekkingen.

Hersenschors

Hogere hersenfuncties zoals taal, geheugen, verantwoordelijkheidsgevoel, en leren; inclusief zintuigelijke waarnemingen zoals pijn, gezichtsvermogen, gehoor, en reuk.

Thalamus

Verbindt en distribueert prikkels naar de hersenschors, verwerkt emoties, en filtert prikkels.

Hypothalamus

Reguleert hormoonsecretie, autonomie van het zenuwstelsel, en processen zoals voeding, dorst, temperatuur, en emoties.

Hersenstam

Beheert vitale functies en is een doorgangsgebied voor informatie uit het ruggenmerg.

Middenhersenen

Functioneert als schakelstation voor zenuwvezels en is betrokken bij auditieve en visuele reflexen.

Pons

Verwerkt informatie van de 5e en 8e hersenzenuwen en werkt samen met het ademhalingscentrum.

Waar zit alle motorische aansturing in de hersenen?

Alle motorische aansturing zit in de frontaalkwab.

Waar bevinden zich de sensorische gebieden in de hersenen?

bevinden zich in de wandbeenkwab, slaapkwab en achterhoofdskwab.

Wat is de functie van de primaire motorische cortex in de frontale kwab?

start de vrijwillige beweging en controleert de piramidebaan.

Wat is de rol van het gebied van Broca?

gelegen in de frontale kwab, is verantwoordelijk voor spraakproductie.

Wat doet de somato-sensorische cortex?

in de wandbeenkwab zorgt voor bewustwording van pijn, temperatuur, druk, en spierbewegingen.

Wat is de functie van de auditieve cortex?

gelegen in de slaapkwab, verwerkt auditieve informatie.

Wat is de functie van de olfactorische cortex?

in de slaapkwab is verantwoordelijk voor de geurperceptie.

Wat is het smaakgebied en waar bevindt het zich?

bevindt zich in de wandbeenkwab.

Waar zit de visuele schors?

bevindt zich in de achterhoofdskwab.

Wat is de functie van het premotorische gebied?

in de frontale kwab is betrokken bij de planning van bewegingen.

Wat zijn de functies van het prefrontale gebied?

in de frontale kwab is verantwoordelijk voor verstandelijke functies zoals tijdsbesef en beheersing van gevoelens.

Wat is de rol van het gebied van Wernicke?

in de slaapkwab is verantwoordelijk voor taalbegrip; taal is doorgaans links en ruimte rechts.

Wat doet het pariëntale-occipital gebied?

gebied in de wandbeenkwab integreert sensorische informatie en ondersteunt visueel-perceptuele functies.

Wat is de functie van de carotis communis?

of halsslagader, zorgt voor de bloedtoevoer naar het hoofd en de hals.

Hoe splitst de carotis communis?

splitst in de a. carotis interna en a. carotis externa.

Wat zijn baroreceptoren?

zijn druk- en bloeddrukreceptoren die zich bevinden in de sinus van de carotis.

Wat is de rol van de a. carotis externa?

doorbloedt het hoofd en de hals via verschillende aftakkingen.

Wat voorziet de a. carotis interna van bloed?

voorziet de cirkel van Willis, ogen, voorhoofd en neus van bloed.

Wat is de circulus van arteriosus?

of cirkel van Willis, is een netwerk van bloedvaten die zorgt voor bloedvoorziening naar de hersenen.

Welke arteriën vormen de cirkel van Willis?

wordt gevormd door 2x a. carotides internae en 2x a. vertebrales.

Wat is de functie van de a. basilaris?

ontstaat uit de a. vertebrales en verzorgt bloedtoevoer naar de achterzijde van de hersenen.

Wat zijn de connecties tussen de cerebrale arteriën?

De a. cerebri anteriores zijn verbonden door de a. communicans anterior, en de a. cerebri posterior zijn verbonden met de a. carotis interna door de a. communicans posterior.

Wat is de middelse hersenslagader?

De a. cerebri media is de middelse hersenslagader die bloed door de middelste delen van de hersenen voert.

Wat is een cerebrovasculair accident (CVA)?

Een plotselinge onderbreking van de bloedtoevoer naar de hersenen door blokkade of scheur in een hersenarterie, wat leidt tot beschadiging van hersenweefsel.

Wat zijn de risicofactoren voor een CVA?

Risicofactoren omvatten mannen, leeftijd, hypertensie, hypercholesterolemie, diabetes mellitus, eerdere ziekten, familiaire geschiedenis en leefstijlfactoren.

Wat zijn de oorzaken van een herseninfarct?

Herseninfarcten worden vaak veroorzaakt door hartritmestoornissen, hartklepaandoeningen en atherosclerose in de a. carotis.

Wat zijn mogelijke oorzaken van een hersenbloeding?

Anticoagulantia gebruik, vaatafwijkingen, en het gebruik van cocaïne en amfetamine.

Wat is de etiologie van een herseninfarct?

Herseninfarct ontstaat door afsluiting met een trombus.

Hoe ontstaat een hersenbloeding?

Een hersenbloeding ontstaat door een scheur in een verzwakte hersenarterie, vaak door hypertensie.

Wat is de pathofysiologie van een herseninfarct?

Bij een infarct sterven neuronen af door ischemie; bij een bloeding sterven neuronen af door verdrukking.

Wat is een TIA (transient ischemic attack)?

Een TIA is een kortdurende aanval zonder afsterven van hersencellen.

Welke symptomen kunnen optreden bij een CVA?

Spontane en plotselinge symptomen afhankelijk van het aangedane stroomgebied, zoals een hangende mondhoek, krachtsverlies in arm of been, afasie, en doofheid of tinteling aan één lichaamshelft.

Wat zijn voorkomende symptomen van een hersenbloeding?

Hoofdpijn, misselijkheid, braken en hypertensie.

Wat houdt de FAST-test in?

De FAST-test is een hulpmiddel voor het snel herkennen van symptomen van een CVA.

Wat zijn de behandelingen voor een herseninfarct?

Trombolyse met stollingsoplossende middelen of een intra-arteriële behandeling (trombectomie).

Wat zijn de behandelingen voor een hersenbloeding?

Medicatie zoals vitamine K, antihypertensiva, of het operatief verwijderen van een hematoom.

Wat zijn complicaties bij een CVA?

Complicaties kunnen omvatten o.a. inklemming door oedeem, slikproblemen, aspiratiepneumonie, dehydratie, voedingstekort, slaapstoornissen, en geheugenstoornissen.

Wat is de prognose na een CVA?

De prognose verschilt op basis van grootte, leeftijd en tijd; vaak is ondersteuning bij activiteiten van dagelijks leven (ADL) nodig.

Welke preventieve maatregelen kunnen worden genomen tegen een CVA?

Preventie richt zich op risicofactoren beheersen en medicatie zoals trombocytenaggregatieremmers en vitamine K antagonisten.

Functiestoornissen door beschadiging van de Arteria cerebri anterior

In de frontaalkwab kan er halfzijdige parese/paralyse, urine-incontinentie, apraxie, verwardheid, impulsiviteit en apathie optreden. In de pariëtaalkwab kan vooral het been halfzijdige doofheid/tinteling ervaren.

Functiestoornissen door beschadiging van de Arteria cerebri media

In de pariëtaalkwab leidt dit tot parese/paralyse van de gelaatsheft en halfzijdige doofheid/tinteling vooral in de arm. In de frontaalkwab kunnen er parese/paralyse van de gelaatspieren zijn, zoals een hangende mondhoek aan één kant, slikstoornissen, en halfzijdige parese/paralyse van de voorarm. Daarnaast kunnen frontale en temporaalkwabben leiden tot afasie en dysfasie.

Functiestoornissen door beschadiging van de Arteria cerebri posterior

In de occipitaalkwab kan visusstoornis optreden. In het cerebellum kunnen (halfzijdige) coördinatiestoornissen voorkomen.

Functiestoornissen door beschadiging van de Arteria basilaris

In de hersenstam kunnen stoornissen optreden in vitale functies, bewustzijnsverlies, oogbewegingsstoornissen, parese, paralyse, evenwichtsstoornissen, en doof gevoel in het gezicht of de lichaamshelft.

Oorzaken van verhoogde intracraniale druk

Oedeem, toename van liquor, intracraniële bloeding, en obstructie van veneuze afvoer.

Oedeem

Oedeem kan veroorzaakt worden door CVA, hersentumoren, trauma, infecties, en hoogteziekten.

Toename van liquor

Hydrocefalus leidt tot een toename van liquor en verhoogde intracraniale druk.

Intracraniële bloeding

Een andere oorzaak van verhoogde intracraniale druk.

Obstructie veneuze afvoer

Sinustrombose kan leiden tot verhoogde intracraniale druk.

Symptomen van verhoogde intracraniale druk (langzaam)

Visus-, loop-, mictie-, ontwikkelingsstoornissen en afwijkende oogstand.

Symptomen van verhoogde intracraniale druk (snel)

Hoofdpijn, misselijkheid, slaperigheid, braken, prikkelbaarheid, en epileptische aanvallen.

Asymmetrie pupil

Kan wijzen op verhoogde intracraniale druk, samen met verlaagd bewustzijn en verstoorde vitale functies.

Subduraal hematoom

Bloedingen tussen de dura mater en arachnoïdea.

Subarachnoïdale bloeding

Bloedingen in de subarachnoïdale ruimte.

Epiduraal hematoom

Bloedingen tussen de schedel en de dura mater.

Intracerebrale bloeding

Bloedingen in de hersenen door arteriële ruptuur.

Wat is Parkinson?

Parkinson is een progressieve neurologische aandoening die motorische en niet-motorische symptomen veroorzaakt.

Wat zijn belangrijke risicofactoren voor Parkinson?

Omgevingsfactoren zoals blootstelling aan toxische stoffen en erfelijke factoren.

Wat is de etiologie van Parkinson?

De oorzaak van Parkinson ligt in het verlies van dopamine producerende neuronen.

Wat zijn de belangrijkste motorische symptomen van Parkinson?

Bradykinesie, hypokinesie, lopen met freezing, verminderde vaardigheden, rigiditeit, rusttremoren, en houding- en balansstoornissen.

Wat zijn niet-motorische symptomen van Parkinson?

Depressie, dementie, impulscontrole stoornissen, en autonome stoornissen zoals obstipatie en slaapstoornissen.

Hoe wordt Parkinson gediagnosticeerd?

Eerst andere oorzaken uitsluiten en vervolgens CT- of MRI-scan en hersencintigrafie uitvoeren.

Wat is de basisbehandeling voor Parkinson?

De aandoening is niet geneesbaar; symptoombestrijding met medicatie zoals levodopa en carbidopa.

Wat is deep brain stimulation (DBS)?

Een behandeling voor Parkinson waarbij een elektrode in een hersengebied wordt geplaatst om elektrische signalen naar de hersenen te sturen.

Wat zijn enkele complicaties van Parkinson?

Vallen, gewichtsverlies, aspiratiepneumonie, slikstoornissen, gedragsproblemen, en verergering van symptomen.

Wat is de prognose voor patiënten met Parkinson?

Parkinson is progressief; patiënten kunnen uiteindelijk verzorging nodig hebben, met verschillende snelheden van vooruitgang.

Wat is de focus van preventie bij Parkinson?

Het voorkomen van complicaties gerelateerd aan de aandoening.

Wat is de pathofysiologie van Parkinson?

wordt gekenmerkt door de degeneratie van dopamine-producerende neuronen in de substantia nigra, wat leidt tot een tekort aan dopamine in de hersenen.

Wat is de werking van Levodopa?

Levodopa verhoogt het dopaminegehalte in de hersenen en onderdrukt symptomen van Parkinson, maar de effectiviteit neemt af na 2 jaar.

Waarom is Carbidopa nodig bij Levodopa?

Carbidopa is nodig om te voorkomen dat Levodopa te snel wordt omgezet in dopamine voordat het de hersenen bereikt.

Wat is de functie van Entacapon en Tolcapon?

remmen de werking van COMT, waardoor de afbraak van Levodopa wordt verminderd.

Wat zijn Dopamine antagonisten?

bootsen de effecten van dopamine na in de hersenen.

Wat zijn de bijwerkingen van Levodopa?

Bijwerkingen zijn misselijkheid en cardiovasculaire problemen.

Wat kunnen psychische bijwerkingen zijn van Dopaminereceptorantagonisten?

kunnen verwarring, hallucinaties en problemen met impulsbeheersing omvatten.

Wat is de rol van MAO-B remmers in de behandeling van Parkinson?

vertragen de afbraak van dopamine, maar kunnen bijwerkingen zoals hoofdpijn en misselijkheid veroorzaken.

Wat zijn de bijwerkingen van COMT-remmers?

kunnen diarree, misselijkheid en verkleuring van urine veroorzaken.

Wat doen Anticholinergica in de behandeling van tremoren?

Anticholinergica verminderen tremoren, maar kunnen bijwerkingen zoals droge mond, wazig zien en obstipatie hebben.

Wat is de mortaliteit van een CVA?

CVA is de derde doodsoorzaak en de belangrijkste oorzaak van invaliditeit.

Wat houdt de FAST-test in?

De FAST-test omvat het controleren van het gezicht, de armen, spraak en tijd om symptomen van een CVA snel te herkennen.