bio 1

Wat zijn cellen?

De kleinste zelfstandige levende eenheden die zich kunnen voortplanten, stofwisseling uitvoeren en reageren op veranderingen in hun milieu.

Uit welke moleculen bestaan cellen?

Cellen bestaan uit organische moleculen.

Waarom zijn cellen zo klein?

Cellen zijn maar een paar honderdste van een mm groot en worden gemeten in micrometer (µm).

Wie ontwierp de eerste microscoop?

Zacharius Jansen.

Wie ontdekte de eerste eencellige diertjes en bacteriën?

Anthoni Van Leeuwenhoek.

Wie zag als eerste de inwendige bouw van een plant en noemde 'hokjes' cellen?

Robert Hooke.

Wat stelt de celtheorie?

Alle planten en dieren zijn opgebouwd uit cellen; de cel is de basisbouwsteen van alle organismen.

Wat zijn organisatieniveaus van de biologie?

Geordende biologische eenheden van klein naar groot: atomen, moleculen, organellen, cellen, weefsels, organen, organenstelsels, organismen, populaties, levensgemeenschappen, ecosystemen, biosfeer.

Wat is een organel?

Een onderdeel van een cel met een speciale bouw en functie, vaak omgeven door een membraan.

Wat is een weefsel?

Groepen van cellen met dezelfde vorm en functie.

Wat is een orgaan?

Een deel van een organisme met specifieke bouw en functie, opgebouwd uit meerdere weefsels.

Wat is een organenstelsel?

Aantal organen die samenwerken voor een bepaalde functie (vb. spijsverteringsstelsel).

Wat is een populatie?

Groep individuen van dezelfde soort die in een bepaald gebied leven en zich voortplanten.

Wat is een ecosysteem?

Een min of meer begrensd gebied met levende en niet-levende natuur.

Wat is de biosfeer?

Het geheel aan ecosystemen op aarde.

Wat zijn de twee hoofdtypes cellen?

Prokaryote en eukaryote cellen.

Wat zijn prokaryote cellen?

Eencellige organismen zonder kern en zonder door membranen omsloten organellen; domeinen Bacteria en Archaea.

Wat zijn eukaryote cellen?

Cellen met echte kern, kernmembraan en verschillende organellen; domein Eukarya.

Wat is celdifferentiatie?

Proces waarbij eenvoudige stamcellen zich ontwikkelen tot cellen met een specifieke vorm en functie.

Hoe ontstaat celdifferentiatie?

Bepaalde DNA-delen worden geactiveerd terwijl andere op non-actief worden gezet, waardoor verschillende celtypen ontstaan.

Wat is het doel van celdifferentiatie?

Cellen krijgen een specifieke vorm en functie binnen hetzelfde organisme.

Welke microscopen gebruiken biologen?

Lichtmicroscoop (LM) en elektronenmicroscoop (EM).

Hoe werkt een lichtmicroscoop?

Met 2 lenzen: oculair (toplens) en objectieven; licht van lamp wordt gebundeld door condensor; vergroting = oculair x objectief.

Wat is het nadeel van hoge vergroting bij LM?

Beeld wordt onscherper door beperkte resolutie (~200 nm).

Wat is het voordeel van een elektronenmicroscoop?

Ze levert zeer grote vergroting (tot 1.000.000x) en hoge resolutie (0,2 nm).

Wat is het verschil tussen TEM en SEM?

TEM: elektronen gaan door preparaat, bestudeert inwendige structuur. SEM: elektronen reflecteren van oppervlak, geeft 3D-beeld van oppervlak.

Wat is celfractionatie?

Techniek om organellen van elkaar te scheiden en afzonderlijk te bestuderen.

Hoe worden cellen opengebroken bij fractionatie?

Mechanisch (schudden met korrels), ultrasone golven (geluidsgolven), of detergenten (oplossen van celmembraan).

Waarom worden organellen bewaard in oplossing bij fractionatie?

Om beschadiging te voorkomen, oplossing heeft zelfde concentratie en pH als celplasma.

Hoe werkt centrifugatie bij celfractionatie?

Zwaardere organellen vormen pellet sneller; lagere snelheid: kernen; hogere snelheid: mitochondriën; hoogste snelheid: ribosomen.

Wat is een pellet?

De organellen die zich onderaan de centrifugeerbuis verzamelen.

Wat is het supernatans?

Oplossing boven het pellet die andere organellen bevat.