Archeologie van de Historische Periodes - Late en Post-Middeleeuwen

Flashcards over de archeologie van de late en postmiddeleeuwen, gebaseerd op collegeaantekeningen.

Honderdjarige Oorlog

Een politiek-militair conflict (1337-1453) tussen Frankrijk en Engeland.

Filips de Stoute

Hertog van Bourgondië die Vlaanderen in 1369 verwierf door zijn huwelijk met Margaretha van Male.

Maria van Bourgondië

Haar overlijden in 1482 leidde ertoe dat Vlaanderen onder de Habsburgse dynastie van Maximiliaan van Oostenrijk kwam.

Godsdienstoorlogen in de Nederlanden

Vanaf het laatste kwart van de 16e eeuw tot de Vrede van Munster (1648) hadden de Nederlanden hieronder te lijden.

Liggerbouw

Een bouwwijze die in de late middeleeuwen opkwam en archeologisch minder zichtbaar is dan eerdere bouwwijzen.

Sites met walgracht

Een type bewoningsvorm dat kenmerkend is voor de periode van de 13e tot de 15e eeuw, vaak met een omgrachting en ophoging.

Abdij van Boudelo

Hier werden twee sites met walgracht ontdekt door geofysisch onderzoek.

Stiepen (poeren)

Werden vanaf ca. 1250 meer en meer gebruikt als fundering, vaak in baksteen.

Karel de Stoute

Bourgondische tijd, van 1467-1477.

Het beleg van Orléans

Was tussen 1428-1429.

Le château Phillippien

Type kasteel uit de late 12e - 13e eeuw, geassocieerd met Philippe Auguste, koning van Frankrijk.

Kasteel van Guédelon

Een experimenteel project in Frankrijk waarbij een kasteel van het type Chateau Phillippien wordt gebouwd met originele materialen en methoden.

Bourgondische bouwpolitiek

Gericht op het verhogen van de hertogelijke macht versus de steden, o.a. door het bouwen van kastelen op strategische locaties. focus eerder op esthetiek en prestige dan militair.

Het Zwin

Een belangrijke waterweg voor de handel, met kastelen gebouwd aan het Zwin te Sluis.

Kogge

Een scheepstype (12-25 m lang, tot 100/120 ton cargo) dat belangrijk was voor de zeehandel in NW-Europa (ca. 1150-1450 n.Chr.).

Breeuwsel

Materiaal van mos of textiel + teer gebruikt om schepen waterdicht te maken

IJsselkogge

Kogge gevonden bij Kampen, Nederland, en dateert van 1325-26.

Pleite, Scarpiose, Sei, Durmeschip

Rivierschepen gebruikt in Gent in de 15e eeuw met een laadvermogen variërend van 4 tot 60 ton.

Knuppelpad

Wegtype uit de 11e eeuw, gevonden in Antwerpen, gemaakt van hout.

Ambachtsgilden

Organisaties in steden met strenge reglementering, gecontroleerd door de ambachtsgilden (vanaf 13de eeuw) met militaire, caritatieve en godsdienstige functies.

Industriële indicatoren (archeologisch)

Productiestructuren in situ, grondstoffen, brandstoffen, gereedschappen, half afgewerkte producten, productieafval en afgewerkte producten.

Textielindustrie en lakennijverheid

Archeologisch lastig vast te stellen, hoewel er wel sporen van verversactiviteiten gevonden zijn.

Verfplanten

Wouw (geel), Meekrap (rood) Wede (blauw).

Lakenloodjes

Zegels die dienden als waarmerk voor het laken, en vermelden o.a. meestal de naam van de stad.

Pottenbakkersindustrie

Zeer sterk zichtbaar archeologisch gezien maar economisch van weinig betekenis binnen de Vlaamse en Brabantse steden.

Liggende of horizontale oven

Oudste type pottenbakkersoven, waarbij de bakruimte achter de stookruimte ligt.

Staande of verticale oven

Pottenbakkersoven type waarbij de stookruimte zich onder de bakruimte bevindt en de hitte verticaal door de oven wordt gejaagd.

Maigelains en Maigelbecher

Veelgebruikte glazen bekers in de 16e eeuw, gemaakt in bosrijke gebieden in de Maas- en Rijnstreek.

Steengoed

Drinkgerei dat massaal werd ingevoerd uit het Rijnland (Keulen, Siegburg, Langerwehe, Raeren en Aken) vanaf de late middeleeuwen.

Grape

Kookpot met een typische bolle vorm op drie pootjes en twee opgetrokken oren.

Valenciaanse lustermajolica

Wordt bijna uitsluitend in abdijen of in religieuze context aangetroffen.

Chinees porselein

Hoge status vanaf de 17e eeuw, algemeen verspreid in de 18e eeuw.