samenvatting 4.1

Wat is het limbisch systeem?

• ligt tussen de cortex en de hersenstam en ruggenmerg

• functioneel bij emotionele reacties

• bestaat uit structuren met een ligging in of tussen subcorticale en corticale gebieden rondom het diencephalon

• verantwoordelijk voor ‘drive’, wat zorgt voor de overleving van individu en soort

wat zijn de verschillende gebieden van de limbische cortex?

• gyrus cingulus

• orbitofrontale cortex

• polus temporalis

• gyrus parahippocompalis

gyrus cingularis

• oude cortex

• komt ook voor in de oude opstijgende banen:

  • paleotrigeminothalamische baan

  • paleospinothalamische baan

• gewaarwording van langdurige, zeurende pijn

• informatie die binnenkomt vereist actie

• verantwoordelijk voor de controle van beweging in de context van emoties en beloning

• doelgerichte of emotionele motorische acties

orbitofrontale cortex

• ligt in de frontaal kwab boven de orbita (oogkassen)

• wanneer er problemen zijn is er sprake van ongeremd gedrag

• bepaald karakter, is nodig om juiste keuzes te maken

polus temporalis

• anteriore deel van de lobus temporalis

• betrokken bij taalbegrip, zowel sociaal als emotioneel, en visuele persoon- en objectherkenning

fronto-temorale dementie (FTD)

• lobus temporalis is aangedaan

• men krijgt last van uitval van taalbegrip en objectherkenning

• totale verandering van het karakter

• ook geheugen wordt deels aangedaan

Wat valt vaak als eerst weg bij dementie?

geur, want de entorhinale en perirhinale cortex liggen rond de gebieden waar reuk verwerkt wordt. ‘geur-geheugen’ in evolutionair zeer belangrijk.

hippocampale formatie

• ligt op het mediale deel van de temporaal kwab

• deels een primitief stuk van de cortex

• Veel input van verschillende gebieden, ook veel output

• output loopt via fornix naar corpora mammillaria

• hier veel divergentie naar corticale en subcorticale gebieden

fornix

• baan met alle cellen die de hippocampale formatie verlaten

• ligt mediaal van de laterale ventrikels en is ook meegeklapt met de rest van het telencephalon

• er gaan miljoenen axonen via de fornix vanaf de temporaalkwab naar de corpora memmilaria van de hypothalamus

hippocampus

• ligt dieper in de cortex

• vooral actief wanneer men denkt aan de toekomst, dit is namelijk belangrijk voor het mijden van gevaar.

gyrus dentatus

• neurogenese: aanmaak van nieuwe cellen

• vanuit neuronale stamcellen vindt er migratie plaats van nieuwe cellen die differentieren tot neuronen

• stress en alcohol kunnen nadelige invloed hebben op neurogenese, waardoor je geheugen slechter wordt

• beweging heeft juist een voordelige invloed

amygdala

• ligt vlak bij hyppocampus in de temporaal kwab, maar iets dieper

• gezichtserkenning in het kader van emotie herkenning

• invloed op emotionele gedrag en reacties

• vooral angst: ‘Moet ik bang zijn nu?”

• ook functioneel bij emotionele herinneringen met een focus op wat er niet moet gebeuren

• stuurt dus emotioneel motorisch gedrag en heeft functie in het emotioneel leren